قائم‌مقام شعر ارشاد؛ جایگاهی بدون وظایف روشن

وظایفی نه‌چندان شفاف

البته ناشناس بودن طالبیان تنها یک بخش ماجراست و بخش دیگر به مشخص نبودن وظایف قائم‌مقام شعر و اهداف موردنظر از راه‌اندازی این بخش برمی‌گردد. در مراسم معارفه قائم‌مقام شعر وزارت ارشاد نیز وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وظایف و اهداف این بخش را به صورت شفاف و روشن تبیین نکرد.

با این حال طالبیان در آن جلسه به مجموعه‌ای از اهداف اشاره کرد و گفت: تجمیع و سامان‌ دادن به نهادهای موازی در حوزه‌ شعر و ادب، ارتباط تنگاتنگ نزدیک با کانون‌ها و محافل ادبی و شعری ، برگزاری همایش‌های علمی با کیفیتی بالا در حوزه شناخت و بررسی آثار بزرگان ادب فارسی و تعامل با محافل بین‌المللی شاعران مسلمان و غیرمسلمان از جمله برنامه‌هایی است که ما در این حوزه دنبال خواهیم کرد. با نگاهی به این اهداف، نخستین نکته‌ای که به ذهن می‌رسد، موازی بودن آن با فعالیت‌های معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد است که اتفاقا این معاونت هم همزمان با انتصاب قائم‌مقام شعر دچار یک خانه‌تکانی شد.

به نظر می‌رسد این تشابه اهداف و فعالیت‌ها و به نوعی یک بام و دو هوایی، خود شاعران و انتظاراتشان را هم تحت تاثیر قرار خواهد داد. به عنوان مثال شاعری همچون علی باباچاهی درباره انتظارش از قائم‌مقام شعر به ایسنا می‌گوید: قائم‌مقام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور شعر و ادب باید حداقل، قدرت خود را به تسهیل صدور مجوز کتاب‌های شعر معطوف کند.

این دیدگاه و انتظار دقیقا جزو شرح وظایف معاون امور فرهنگی و اداره کتاب وزارت ارشاد است، پس با توجه به این تداخل، نخستین کاری که باید صورت بگیرد، شفاف‌شدن حیطه قدرت و وظایف قائم‌مقام شعر است؛ نکته‌ای که مرتضی امیری اسفندقه، دبیر علمی چهارمین جشنواره شعر فجر هم در گفتگو با «جام‌جم» بر آن تاکید می‌کند و می‌گوید: «امور شعر، اموری معرفتی است و شاعران اهل کمال و فضل هستند و به نظر می‌رسد اگر قرار است اتفاقی مستقل در وزارت ارشاد برای شعر رخ دهد، باید همه چیز شفاف و مرزبندی شده باشد و از نظرات خود شاعران در تصمیم‌‌گیری‌ها استفاده شود.»

حسین اسرافیلی، عضو شورای شعر و ترانه معاونت هنری وزارت ارشاد هم در گفتگو با «جام‌جم» بر نگاه مشورتی و شورایی تاکید دارد و می‌گوید: قطعا اهل قلم مجموعه‌ای از انتظارات را از قائم‌مقام شعر خواهند داشت که به صورت کلی حمایت، رشد، آسیب‌شناسی و معرفی شعر امروز ایران در داخل و خارج از کشور را دربرمی‌گیرد؛ اما آنچه در قدم نخست مهم‌تر می‌نماید، این است که قائم‌مقام شعر حتما باید با اهل فرهنگ و شعر از همه جریان‌ها مشورت داشته باشد.

اما سیدعباس سجادی، شاعری که در حضور رئیس‌جمهور و پشت تریبون تالار وحدت در همایش شاعران ایران و جهان درخواست توجه به شعر را مطرح کرده بود و حالا قائم‌مقامی شعر را به نوعی باید پاسخی به درخواست او نامید، معتقد است: مهم‌ترین نکته و انتظار این است که تا به امروز ما در حوزه شعر شاهد پراکنده‌کاری‌های فراوان بوده‌ایم و منظور من هم این بود که یک مرکز و اداره کلی تشکیل شود تا امور شعر را ساماندهی کند . سجادی می گوید :امیدوارم جناب طالبیان یا هر بزرگوار دیگری که این مسوولیت را برعهده می‌گیرد، بتواند یک انسجام در امور شعر پدید آورد.

او همچنین تاکید می‌کند که شعر بخشنامه‌پذیر نیست و در طول تاریخ همواره مسیر خودش را رفته است؛ اما می‌توان خود شاعران را مورد حمایت قرار داد و به نوعی معتقدم مجموعه تحت مدیریت قائم‌مقام امور شعر و ادب می‌تواند به فعالیت‌های صنفی شاعران هم توجه داشته باشد.