راهیان نور سفر به سرزمین آب و آیینه

سفر به اماکن زیارتی و حضور در بارگاه ائمه معصومین علیهم‌السلام از جمله مشهد مقدس یکی از برنامه‌های مورد علاقه بسیاری از مردم ایران در ایام تعطیلات نوروز است که به همین انگیزه صورت می‌گیرد.

اما در این میان چند سالی است که موجی از یک حضور فرهنگی و مردمی شکل گرفته که نمود آن را باید در راهیان نور جستجو کرد، اتفاقی که شاید در سال‌های دور بسیار محدود برپا می‌شد اما امروز با تشکیل سازمان و قرارگاهی مرکزی برای آن آرام‌آرام موجی فراگیر را در داخل و حتی خارج از مرزهای کشور و میان طلاب و دانشجویان خارجی ایجاد کرده است. حرکت راهیان نور در حالی در روزهای اول سال برپا می‌شود که معمولا هرچه به سمت نوروز و تعطیلات سال جدید نزدیک‌تر می‌شویم بسامد فعالیت‌های فرهنگی از برپایی جشنواره‌ها و کنگره‌ها بگیریم تا دیگر فعالیت‌ها افت چشمگیری پیدا می‌کند و به اصطلاح رخوتی در حوزه فرهنگ پدید می‌آید.

در همین رابطه سردار یعقوب سلیمانی، فرمانده سازمان اردویی راهیان نور معتقد است، راهیان نور امروز تبدیل به یک سنت شده است و باید به سمتی حرکت کرد که با تقویت زیرساخت‌ها بتوانیم پاسخگوی حضور خودجوش مردم باشیم.

در آستانه سال نو فرصتی فراهم شد تا در گفتگویی با سردار سلیمانی به جزئیات، اهداف و همچنین رویکرد کاروان‌های راهیان نور بپردازیم.

اگر بخواهیم چند ویژگی مهم از کاروان‌های راهیان نور نام ببریم و اهداف و رویکردهای آن را مورد اشاره قرار دهیم، شما به چه مواردی اشاره می‌کنید ؟کاروان‌های راهیان نور یکی از برنامه‌های مهم فرهنگی و تاثیرگذار بر معرفت و بصیرت آحاد مردم است بویژه جوانان، نوجوانان، دانشجویان و استادان که بیشترین سهم را در میان مخاطبان ما در سال‌های اخیر داشته‌اند.

فکر می‌کنم انتقال حماسه‌ها، فداکاری‌ها و ایثارگری‌هایی که مردم ایران در طول 8 سال آفریدند به نسلی که دفاع مقدس را ندیده در حرکت بزرگ راهیان نور تحقق پیدا می‌کند.

ما یک اعتقادی داریم و آن این است که دفاع مقدس امتداد عاشوراست و در اصل یک برداشت و جلوه‌ای از نور و فروغ عاشوراست و اگر عاشورا نبود شاید دوران دفاع مقدس به‌گونه دیگری رقم می‌خورد.

من احساس می‌کنم شاید بتوان گفت فقط شخصیت‌ها تغییر کرده‌اند وگرنه ماهیت حادثه، تکیه‌گاه‌ها، انگیزه‌ها و آن میل به فدا شدن و در اصل دفاع از حریم امامت و ولایت، دفاع از عزت و ایستادگی در برابر ظلم و استکبار که جوهره عاشوراست در دفاع مقدس هم به نوعی ظهور کرده است.

همین ارتباط با عاشورا باعث می‌شود ظرفیتی ایجاد شود که دوران دفاع مقدس هیچ‌گاه کهنه نشود و در همه دل‌ها و احساس‌ها جاودانه و ماندگار باقی بماند.

رهبر معظم انقلاب فرمایشی دارند مبنی بر مستند کردن دوران دفاع مقدس تا براساس آن، آثار هنری به وجود بیاید و به تعبیر ایشان دوران دفاع مقدس یک ذخیره عظیم و گنج تمام نشدنی است که باید از آن استفاده کرد و ما به واقع امروز نیاز داریم عزیزانی که آن دوران را ندیدند، تصویری شفاف و مبتنی بر واقعیت از آن همه ایثار و فداکاری داشته باشند.

در چند روز گذشته در منطقه حضور داشتم و واقعا باید بگویم انسان وقتی این حجم بالای حضور دانشجویان را که امسال 3 برابر هم شده است می‌بیند تحت تاثیر قرار می‌گیرد. فرهنگیان و دانش‌آموزان هم قرار است 500 هزار نفرشان در طول سال به مناطق عملیاتی در جنوب و غرب کشور اعزام شوند و فکر می‌کنم که معلم به عنوان مولد و نیروگاه فکر و اندیشه و دانش آموز به عنوان نیروی آینده‌ساز باید مورد توجه خاص باشند.

اما نکته‌ای که باید یادآوری کنم این است که هیچ الزام یا اجباری در این زمینه وجود ندارد و همه با عشق، علاقه و انگیزه و کشش درونی به این مناطق آمده‌اند، البته ما نیز تمام تلاش خود را انجام داده‌ایم که زیرساخت‌ها را آماده کنیم.

امسال با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده اولویت ما از میان نخبگان، هنرمندان، استادان و فرهنگیان است و همان‌طور که می‌دانید بصیرت افزایی هم یکی از مولفه‌هایی است که امسال مورد توجه ویژه است.

از سوی دیگر کسانی که تاکنون توفیق حضور در کاروان‌های راهیان نور را نداشتند هم در اولویت هستند.

قطعا همین طور است. ما جشنواره‌ای داریم با نام «رهاورد سرزمین نور» که مهم‌ترین هدفش تداوم ارتباط سازمان بسیج با زائران و حاضران در کاروان‌های راهیان نور است.

سال گذشته نزدیک به 15 هزار اثر در 10 موضو ع فیلم، عکس، نقاشی، شعر و.. از سوی همین زائران و مردم عزیز به دست ما رسید که نتیجه آن برپایی یکی از مردمی‌ترین جشنواره‌های کشور با حضور رئیس‌جمهور بود.

امسال هم با دائمی شدن دبیرخانه جشنواره و انسجام بیشتر آن قطعا شاهد برقراری ارتباطی دوسویه خواهیم بود و پیش‌بینی می‌کنیم که حجم بیشتری از مردم آثار خود را برای این جشنواره ارسال کنند.

بخش عمده‌ای از مردم خودجوش می‌آیند و اصلا هدف ما این است که راهیان نور تبدیل به یک سنت شود و ما روی زیرساخت‌ها کار و بسترسازی کنیم تا مردم حضور داشته باشند و ما بتوانیم محل‌های اسکان، امنیت، تغذیه و فعالیت‌های محتوایی را پوشش دهیم.

سال گذشته و از این میان حدود یک و نیم میلیون نفر که به مناطق عملیاتی سفر کردند نزدیک به 700 تا 800 هزار نفر خودجوش آمده بودند.

اما دوستان علاقه‌مند می‌توانند با مراجعه به پایگاه اینترنتی «کوله بار» و «راهیان نور» از جزئیات کاروان‌ها و محل‌های اسکان مطلع شوند، ضمن این که شماره‌های تماس تلفنی و همچنین پیامک نیز در این پایگاه اعلام شده که به صورت شبانه‌روزی پاسخگوی مردم است.

در پاسخ به این پرسش نخست نکته‌ای را بیان کنم که متاسفانه در میان مردم رواج پیدا کرده است ؛ برخی فکر می‌کنند که فضای جبهه همیشه حزن و اندوه بوده است در حالی که اصلا این گونه نبود و من به عنوان کسی که توفیق داشتم تا در آن روزگار در میان سیل مردم یک قطره کوچکی باشم، باید بگویم بارها در خط مقدم سفره هفت سین می‌چیدیم، نشاط داشتیم، شادی داشتیم، دعا می‌کردیم حتی برخی دوستان و عزیزان که اهل ورزش‌های باستانی بودند در اطراف سنگرها گود زورخانه‌ای درست کرده بودند و ورزش می‌کردند و اصلا این نیست که بگوییم دوران دفاع مقدس دوران اندوه و حزن بود. فکر می‌کنم فضای معنوی آن روزگار که نمود آن را امروز در کاروان‌های راهیان نور جستجو می‌کنیم، فرصتی برای « حول حالنا » است و اگر فرهنگ را یک زنجیره تلقی کنیم، یکی از حلقه‌های مهم و تاثیرگذار آن قطعا راهیان نور است.

سینا علی‌محمدی / گروه فرهنگ و هنر