«عصر روز دهم» یادگار ملاقلی‌پور نیست

چه انرژی عجیبی داشت. اگر اجل مهلتش می‌داد حتما «عصر روز دهم» را بهتر از «میم مثل مادر» می‌ساخت، اما افسوس که مرگ زودتر از سینما دست به کار شد و او را با خود برد. عصر روز دهمی که دیروز دیدم اصلا آن چیزی نبود که تصورش را می‌کردم. فقط چه خوب که مجتبی راعی کارگردانی که بعد از فوت ملاقلی‌پور ساخت فیلم عصر روز دهم را به عهده گرفت ‌ در تیتراژ اول فیلم نوشت که این فیلم اصلا ربطی به فیلمی که ملاقلی‌پور می‌خواسته بسازد ندارد و حتی فیلمنامه را هم راعی دوباره براساس طرح منوچهر محمدی نوشته است. راعی در تیتراژ فیلم نوشت فیلمی که ملاقلی‌پور می‌خواسته بسازد، «عراق؛ عصر روز دهم» نام داشته در حالی که در فیلم ساخته شده، عراق از ابتدای نام فیلم حذف شده است. راعی همچنین در ابتدای فیلمش نوشت که اولین بار برای ساخت فیلم عصر روز دهم دوربین سینما در بین‌الحرمین روشن شده است هر چند همه ما می‌دانیم دوربین تلویزیون بارها در این مکان مستقر شده و تصاویر ظهر عاشورا را از کربلا و نجف برای ما ارسال کرده است. پای دوربین تلویزیون را به میان آوردم تا بهانه‌ای باشد از فیلم مستند هم صحبت کنیم. در واقع فیلم عصر روز دهمی که ما دیدیم می‌توانست فیلم مستند خوبی باشد؛ فیلمی که دوربین آن بدون استفاده از بازیگران حرفه‌ای به عراق می‌رفت و روایتی تاثیرگذار از زندگی مردم عراق را بعد از سقوط صدام به نمایش می‌گذاشت. فیلمی واقعگرایانه که می‌توانست نمره خوبی را هم در کارنامه کارگردانش ثبت کند. اما عصر روز دهم سینمایی، اصلا وجوه یک فیلم سینمایی را نداشت. فیلمنامه‌ای که راعی براساس کلیشه‌های رایج نوشته بود چفت و بست محکمی نداشت و شتابزده ماجراهایی را به هم پیوند می‌داد. دیالوگ، یکی از همین بست‌هایی است که فیلمنامه را قوت می‌بخشد اما دیالوگ‌های فیلم آنقدر بی‌بنیه است که نمی‌تواند به شخصیت‌پردازی فیلمنامه کمک کند. راعی در فیلم خود عشقی را جای داده است تا به بهانه آن به قصه خود جذابیت ببخشد، اما واقعیت این است که او نتوانسته این رابطه عاشقانه را خوب به تصویر بکشد. واقعیت این است که بیشتر کارگردانان سینمای ایران هر 5 4 سال یک بار فیلم می‌سازند و همین فاصله زمانی باعث می‌شود تا به اصطلاح رشته کار از دستشان دربرود و مثلا نتوانند از بازیگرانی مانند هانیه توسلی که توانایی ایفای نقش‌های متفاوت را دارد، بازی مناسب بگیرند یا آفرین عبیسی که در حالت معمولی، مادری دوست‌داشتنی است و با نوع بیان خود مخاطب را شیفته خودش می‌کند، در فیلم روز دهم به مادری دستپاچه و خنثی تبدیل می‌شود. با همه اینها بخش‌های مستند فیلم عصر روز دهم سکانس‌های مربوط به عزاداری و روز عاشورا در کربلا، تاثربرانگیز بود و قصه اصلی در لابه‌لای این تصاویر، کمرنگ جلوه می‌کرد.