بنای امپراتوری قارچ‌ها بر جنازه درختان

گروهی از دانشمندان بین‌المللی متشکل از کشورهایی نظیر انگلیس، آمریکا و هلند به این نتیجه رسیده‌اند که ریزارگانیسم‌هایی که سیاره زمین را در بیش از 250 میلیون سال پیش تحت پوشش خود قرار داده بودند، در حقیقت نوعی قارچ‌های باستانی بوده‌اند که به درون درختان خشک و مرده رخنه کرده بودند. اکنون و به واسطه این یافته ارزشمند و بی‌سابقه، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که ارگانیسم‌های یاد شده این توانایی را داشته‌اند که در سطح بسیار وسیعی رشد و نمو کرده و به نوعی روی زمین امپراتوری عظیمی بنا کنند. این دوره دقیقا به زمانی بازمی‌گردد که جنگل‌های جهان از میان رفته بودند. این فرآیند می‌تواند توضیحی بر این باشد که چگونه چنین ارگانیسم‌هایی که از آنها به Reduviasporonites یاد می‌شود، به این سطح از توانایی رسیده بودند که گستره خود را در سراسر زمین و روی توده‌های عظیمی از بقایای گیاهی نظیر درختان توسعه دهند.

این یافته ارزشمند در حالی به دست آمده است که محققان تا پیش از این درخصوص این‌که Reduviasporonites گونه‌ای قارچ یا جلبک بوده‌اند، تردید زیادی داشته‌اند؛ اما استفاده از فناوری‌های نوین این تردیدها را برطرف کرده است. آنها با تجزیه و تحلیل‌های کربنی و محتوای نیتروژنی بقایای فسیلی این ارگانیسم‌های میکروسکوپیکی متوجه شده‌اند که آنها نوعی قارچ فاسدکننده چوب هستند که داخل درختان مرده به حیات خود ادامه می‌داده‌اند. بقایای فسیلی Reduviasporonites زنجیره‌هایی از سلول‌های میکروسکوپیکی را فاش کرده و منعکس‌کننده ارگانیسمی هستند که در دوران زمین‌شناسی پرمیان تریاس (Permian-Triassic) و پیش از دایناسورها زندگی می‌کرده‌اند و این زمانی است که زمین قاره غول پیکری موسوم به «پانگه آ» داشته است.

مدارک و شواهد زمین‌شناختی نشان می‌دهد زمین طی این دوره، بلایای جهانی را متحمل شده است. بررسی‌های علمی نشان می‌دهند جریان‌هایی از گدازه‌های بازالت روی این قاره محو شده زمین جریان داشته است. تحقیقات دقیق‌تر نیز نشان می‌دهد این جریان‌ها از نقطه‌ای به مرکزیت مکانی که امروزه به آن سیبری گفته می‌شود، زمین را پوشانده بودند. در نتیجه چنین وضعیتی تا 96 درصد تمامی گونه‌های آبزی و 70 درصد گونه‌های ساکن خشکی منقرض شدند و این در حالی است که دانشمندان همواره این‌گونه فکر می‌کرده‌اند که گونه‌های گیاهی مناطق خشکی زمین که در معرض این بلایای طبیعی قرار داشته‌اند چندان دستخوش نابودی نشده‌اند.

یافته‌های اخیر محققان گویای آن است که بخش قابل توجهی از پوشش گیاهی قاره محو شده «پانگه آ» در جریان وضعیت متلاطم آن روزهای زمین از بین رفته و در نتیجه جنگل‌های زمین نیز نابود شده‌اند. مدارک و شواهد زمین‌شناختی نیز نشانگر آن است که همزمان با پایان یافتن دوره زمین‌شناسی پرمیان، جمعیت Reduviasporonites به طرز خیره‌کننده‌ای در سراسر قاره «پانگه آ» افزایش یافته بود. دیرینه‌شناسان با استناد به این یافته‌ها می‌گویند این وضعیت به آن معناست که منابع چوب در سراسر زمین جهت فاسد شدن و شکل‌گیری غذای مناسب برای آنها افزایش قابل توجهی یافته بود.

پروفسور مارک سفتن، یکی از محققان این پروژه از دپارتمان مهندسی و علوم زمین در کالج سلطنتی لندن معتقد است: مطالعات ما نشان می‌دهد که نه گیاهان و نه حیات جانوری، مجال رهایی از این بلای جهانی را نداشته‌اند. ازاین‌رو می‌توان فرض کرد که بدترین شرایط قابل تصور برای حیات گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری زمین، مناسب‌ترین شرایط ممکن برای رشد، نمو و گسترش امپراتوری چنین قارچ‌هایی را در سراسر زمین فراهم کرده بودند.

این محققان معتقدند گازهای سمی متصاعد شده از گدازه‌های بازالت که به موازات بلای جهانی دوران پرمیان تریاس روی زمین جریان داشته است، وارد هوا ‌کرده است. این گازها تاثیرات دوگانه‌ای داشته‌اند؛ به طوری که ضمن تولید باران‌های اسیدی، موجب تحلیل رفتن لایه ازن نیز ‌شده‌اند. نتیجه این وضعیت تخریب جنگل‌ها و در نتیجه فراهم شدن منابع کافی از پوشش‌های گیاهی فاسد شده برای تغذیه قارچ‌های Reduviasporonites بوده است و از این روست که این قارچ‌ها توانسته بودند در سراسر پانگه آ گسترش پیدا کنند.

نتیجه‌گیری نهایی این دانشمندان نیز در نوع خود جالب توجه است. آنها با استفاده از یک طیف‌سنج جرمی بسیار دقیق و تجزیه و تحلیل محتوای کربنی و نیتروژنی قارچ‌های Reduviasporonites و در نهایت مقایسه نتایج به دست آمده با قارچ‌های امروزی، نظریه‌های جدید خود را مطرح کرده‌اند. آنها متوجه شده‌اند که قارچ‌های Reduviasporonites و قارچ‌های تکامل یافته امروزی مشخصه‌های شیمیایی مشابهی داشته‌اند.

اکنون این محققان چشم به آینده دارند. آنها در نظر دارند مقایسه‌های بیشتر و دقیق‌تری میان قارچ‌های Reduviasporonites و معادل‌های امروزی و تکامل یافته آنها انجام دهند. آنها امیدوارند با انجام تحقیقات بیشتر، سرنخ‌های قطعی‌تری درباره چگونگی حیات قارچ‌ها در میلیون‌ها سال پیش روی زمین به دست آورند.

بدون شک بررسی دقیق حیات قارچی روی زمین در میلیون‌ها سال پیش می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درخصوص گذشته زمین، پوشش‌های گیاهی آن و حتی تکامل جانوری سیاره مادر در اختیار دانشمندان قرار دهد. طی سال‌های گذشته دانشمندان به ابزار لازم برای شبیه‌سازی آن دوران زمین دست یافته‌اند؛ اما نبود سرنخ‌های لازم با جزئیات کامل از آن دوران، همواره محدودیت‌هایی برای دانشمندان ایجاد کرده بود؛ اما اکنون به نظر می‌رسد بخش قابل توجهی از این محدودیت‌ها از میان رفته باشد.

مترجم: مهدی پیرگزی
منبع:science daily