تصمیم بزرگ

این سخنان یک روز پس از آن که جیمز جونز، مشاور امنیت ملی کاخ‌سفید اعلام کرد فرماندهان ارتش آمریکا در افغانستان باید نظرات‌شان در مورد راهکارهای دستیابی به پیروزی در جنگ افغانستان را از طریق سلسله مراتب فرماندهی در ارتش به اطلاع مقامات ارشد واشنگتن برسانند، ایراد شد که به نوعی ابراز نارضایتی از این موضع‌گیری جونز بود.

طرف حساب جونز در واقع استنلی مک‌کریستال، فرمانده نیروهای آمریکا و یگان‌های ناتو در افغانستان بود که به صراحت اعلام کرده پیروزی در افغانستان را تنها در اعزام نیروهای تازه‌نفس بیشتر به این کشور می‌بیند و هشدار داده اهمال در فرستادن نیروهای بیشتر ممکن است به تغیر سرنوشت جنگ و ناکامی آمریکایی‌ها در آن منجر شود.

با این حال آنچه جونز گفته بود و واکنش گیتس به آن نمادی از تشدید اختلاف در محافل سیاسی و نظامی عالی‌رتبه واشنگتن بر سر استراتژی جنگی آمریکا در افغانستان است.

اوباما در ماه می سال جاری میلادی و به فاصله کوتاهی پس از راهیابی به کاخ‌سفید طی حکمی مک‌کریستال که از فرماندهان پیشین نیروهای ویژه آمریکا بود را به عنوان فرمانده نیروهای آمریکایی منصوب کرد و به او ماموریت داد استراتژی جدیدی برای مقابله با طالبان تدوین کند.

اوباما و مک‌کریستال جمعه گذشته در حاشیه سفر رئیس‌جمهور آمریکا به کپنهاگ، پایتخت دانمارک برای شرکت در مراسم رای‌گیری تعیین میزبان المپیک 2016 در هواپیمای اختصاصی ریاست‌جمهوری آمریکا موسوم به «نیروی هوایی یک» دیدار و گفتگو کردند.

اگرچه مقامات کاخ‌سفید حاضر به افشای محتوای مذاکرات اوباما و مک‌کریستال نشده‌اند لیکن مقامات پنتاگون سه‌شنبه گذشته شایعات رسانه‌ای که از احتمال عزل مک‌کریستال از سمتش حکایت داشت را رد کردند. جف مورل، سخنگوی پنتاگون در نشستی خبری اعلام کرد «این که گفته می‌شود کاخ‌سفید رغبتی به ادامه همکاری با مک‌کریستال ندارد، کذب محض است.»

اظهارات پنتاگون در نشست فرماندهان ارشد ارتش آمریکا در میان رایزنی‌ چهره‌های برجسته کنگره برای تبیین آینده جنگ افغانستان ایراد شد. اکثر جمهوریخواهان و حتی برخی چهره‌های سرشناس حزب دموکرات از اوباما خواسته‌اند به خواسته‌های مک‌کریستال برای اعزام نیروهای بیشتری به افغانستان در کوتاه‌ترین زمان ممکن گردن نهد.

کشته شدن 8 سرباز آمریکایی طی درگیری در یکی از نواحی دور افتاده افغانستان به مباحثات پیرامون استراتژی نظامی آمریکا در این کشور دامن زده است.

لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه ایالت کارولینای‌جنوبی که از چهره‌های بانفوذ سنا تلقی می‌شود پنجشنبه گذشته با انتقاد ضمنی از اهمال اوباما در موافقت با مطالبات مک‌کریستال تصریح کرد «عدم اعزام نیروهای بیشتر به افغانستان عامل وارد آمدن لطمات بیشتر به نیروهای آمریکایی در این کشور است.»

درست در شرایطی که نظرسنجی‌ها از افزایش مخالفت عمومی با جنگ حکایت دارد اوباما و جو بایدن، معاونش چهارشنبه گذشته با یکدیگر دیدار کردند و یک روز پس از آن جلسه فوق‌العاده رئیس‌جمهور و مشاوران ارشدش برای بررسی وضعیت جنگ در افغانستان برگزار شد.

بهترین فرصت پیروزی

مک‌کریستال هفته گذشته در سفر به لندن، پایتخت بریتانیا تاکید کرد استراتژی پیشنهادی او که متضمن بندهایی چون اعزام 40‌هزار نیروی تازه‌نفس به افغانستان، افزایش بودجه عمرانی و مقابله با کشت خشخاش و مواد مخدر است بهترین فرصت را برای پیروزی در افغانستان به دست می‌دهد.

او در نشست پرسش و پاسخی که پس از نطق او در لندن برگزار شد پیشنهاد محدود شدن مشارکت آمریکا در مقابله با طالبان و تمرکز فعالیت‌های عملیاتی نیروهای آمریکا به تعقیب عوامل القاعده که بایدن هوادار پر و پا قرص آن است را رد کرد. او در پاسخ به سوال دیگری در مورد تمرکز ارتش آمریکا بر حملات هدفمند علیه افراطیون تاکید کرد «هر استراتژی‌ای که امنیت درازمدت و پایدار را به افغانستان بازنگرداند کوته‌بینانه و محکوم به شکست خواهد بود.»

به نظر می‌رسد مک‌کریستال خواهان تدوین استراتژی چندبعدی و جدیدی برای تحت فشار قرار دادن طالبان و القاعده است که از ایجاد نیروی شبه‌نظامی بومی با الگوبرداری از شوراهای بیداری در عراق و گسترش عملیات اطلاعاتی تا افزایش حملات هوایی با هواپیماهای بدون‌سرنشین و استقرار نیروهای نظامی بیشتر در افغانستان را در بر می‌گیرد.

به اعتقاد مک‌کریستال، در غیاب تدوین برنامه‌ای جامع و گسترده برای در تنگنا قرار دادن طالبان و القاعده در درازمدت پیروزی در میدان جنگ افغانستان ناممکن بوده و صرفا به خستگی نیروهای آمریکایی و یگان‌های ناتو در درازمدت و تحلیل رفتن آنها در جنگی فرسایشی منجر خواهد شد.

این ایده در بین مقامات ارشد ناتو هم طرفداران زیادی دارد. اگرچه مخالفانش در دو سوی آتلانتیک هم کم نیستند. با این حال مک‌کریستال سرسختانه بر موضع خود استوار است.

اولویت اول آمریکا

هیلاری کلینتون، هفته گذشته در مصاحبه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد اولویت اول آمریکا در افغانستان نابودی القاعده است و ارتش آمریکا طرحی برای خروج از افغانستان قبل از تحقق این هدف در دست ندارد.

وقتی اوباما پس از راهیابی به کاخ‌سفید در ژانویه گذشته (زمستان پارسال) اعلام کرد افغانستان به اولویت اصلی پنتاگون تبدیل خواهد شد خیلی‌ها گمان داشتند او تحت نفوذ تندروهای حزب جمهوریخواه چنین موضعی اتخاذ کرده اما با گذشت زمان مشخص شد نگرانی مقامات ارشد پنتاگون از شکست ارتش آمریکا در افغانستان علت اتخاذ این رویکرد بوده است.

اوباما در اولین گام مک‌کریستال را ‌جایگزین دیوید مک‌کرنان،‌ فرمانده پیشین نیروهای آمریکایی در افغانستان کردو دست دیوید پترائوس، فرمانده نیروهای آمریکایی در خاورمیانه و شمال آفریقا را برای اتخاذ تصمیمات جدید باز گذاشت. او همچنین ریچارد هالبروک را که هوادار اقدامات گسترده‌تر آمریکا در افغانستان و پاکستان است به عنوان نماینده ویژه خود در این دو کشور منصوب کرد.

اولین هدف از انجام این تغییر و تحولات تامین امنیت انتخابات ریاست‌جمهوری 20 اوت (29مرداد)‌ افغانستان بود که از نگاه تحلیلگران آمریکایی می‌توانست کلید اعاده اعتماد افغان‌ها به حاکمیت کشورشان باشد.

با شکست آمریکایی‌ها در پروژه دولت‌سازی و افزایش مشارکت عمومی آسان بار دیگر روی تدوین استراتژی نظامی جدید در افغانستان متمرکز شده‌اند تا اگر در این جنگ نمی‌توانند پیروز شوند با شکست ناچار به ترک خاک افغانستان نشوند.

مترجم: رضا سادات
منبع: کریستین ساینس مانیتور