اگر قرار نیست انتخابات منصفانه باشد اعلام کنید

موسوی با بیان اینکه من به اصول معتقدم چرا که جمهوریت و اسلامیت نیز از جمله این اصول هستند تصریح کرد: در عین حال من یک اصلاح‌طلب هستم چرا که می‌خواهم تغییرات و حرکت‌ها را درک کنم. دلم می‌خواهد کشوری داشته باشیم که بر مبنای آزادی اندیشه باشد و نگاه امنیتی به جوان‌ها نداشته باشیم. آیا می‌شود کشوری به این افتخار کند که به سه میلیون دانشجوی خود با نگاه امنیتی نگاه می‌کند؟

جملات موسوی با شعارهای حمایتی و تشویق‌های دانشجویان همراه شد.

اسلام برکرامت انسانی تاکید دارد

موسوی همچنین با اشاره به مساله کرامت انسانی اظهار کرد: کرامت انسانی یعنی اینکه انسان‌ها در انسان بودن خود ارزش ذاتی دارند نه در جنسیت، اقوام و زبان‌ها.

موسوی، کرامت انسانی را یک اصطلاح حقوق بشری که اسلام بر آن تاکید دارد خواند و بیان کرد: یکی از بزرگ‌ترین تجلی‌های کرامت انسانی در تصمیم‌گیری برای سرنوشت خود و شرکت در همین انتخابات‌ است؛ به شرط آنکه آزاد، منصفانه و رقابتی باشد.

یکی از دانشجویان با فریادهایی در میان جمعیت برخی عقایدش را بیان کرد که با اعتراض دانشجویان مواجه شد که در این لحظه، مهندس موسوی گفت: یکی از شرایط آزادی، تمکین در برابر قواعدی است که آن آزادی را حفظ می‌کند. در این جلسه افرادی مدیریت جلسه را به عهده گرفته‌اند و فردی به عنوان اولین پرسش، نظر مخالف خود را مطرح می‌کند، در این شرایط بهتر است جلسه را با نظم اداره کنیم زیرا فراتر رفتن از این مساله، شعار آزادی را مخدوش می‌کند.

شکافتن استعفای من به نفع پرسشگران نیست

در ادامه برخی سوالات تکراری و از پیش‌تعیین شده که در نشست‌های مختلف موسوی از سوی طیف خاص مورد سوال قرار می‌گیرد، پرسشی درباره استعفای موسوی در اواخر دوران نخست‌وزیری‌اش مطرح شد.

وی گفت: من تنها یک‌بار استعفا دادم و این استعفا زمانی صورت گرفت که احساس کردم، نمی‌توانم به وظایف قانونی خود عمل کنم. امام (ره) این استعفا را قبول نکردند و آن اطلاعیه مشهور را دادند. بعد از آن بلافاصله من خدمت امام(ره) رسیدم و با ایشان صحبت کردم و بعد از آن استعفا ایشان تا آخر حیات پربرکت‌شان از دولت حمایت کردند. اگر به صحبت‌ها و تاییدات امام(ره) رجوع کنید، خواهید دید یکی از مسایلی که ایشان همواره بر آن تاکید می‌کردند، انجام وظایف دولت در حدود قانون بود.

وی اضافه کرد: حضرت امام (ره) بارها از دولت تعریف کردند ولی من هیچ‌کدام از این تعریف‌ها را به خود نگرفتم و همواره آن را به مجموعه دولت نسبت می‌دادم و من هم جزو کوچکی از آن مجموعه عظیم بودم.

موسوی همچنین با اشاره به تکرار پرسش‌های مختلف درباره استعفای خود در دوران نخست‌وزیری در برنامه‌های مختلف سفرهای استانی تاکید کرد: امیدوارم جوابی که به این سوال داده‌ام برای دوستان کافی باشد و امیدوارم دوستانی که با هم ارتباط دارند، دیگر این سوال را نپرسند زیرا مجبور خواهم شد ابعاد دیگری از این استعفا را بشکافم که به نفع این دوستان نخواهد بود.

یکی از دانشجویان پیش از بیان پرسش خود به روبان‌ها، ‌شال‌ها و پرچم‌های سبزی که در دست بسیاری از دانشجویان بود، اشاره کرد و آنها را دستمال سبز نامید که با اعتراض دانشجویان مواجه شد و مهندس موسوی در واکنش به این اظهارات گفت: این دستمال که شما می‌گویید، یک نماد است. رنگ سبز نماد اهل بیت(ع) و پرچم امیرالمومنین علی‌ابن ابی‌طالب (ع) است. ما با این نماد نیت خود را می‌رسانیم. بیان همین اظهارات نشان می‌دهد که این نماد موثر است و باید در سراسر کشور گسترش پیدا کند. در غیاب رسانه ملی این نماد موثر است. ما با این نماد هم مظلومیت خود را می‌رسانیم و هم نشان می‌دهیم که ما به اصول و ارزش‌ها معتقدیم.

این دانشجو پس از اظهارات خود این پرسش را از مهندس موسوی مطرح کرد که آیا پس گرفتن مسوولیت تعزیرات حکومتی از شما به دلیل این نبود که امام (ره) دیگر به شما اعتماد نداشت؟

موسوی در پاسخ گفت: زمانی در کشور به دلیل اختلافاتی که در دولت بود و نیز به خاطر ضرورت دوران جنگ حضرت امام(ره) طی حکمی مسوولیت سازمان تعزیرات حکومتی را با حکم حکومتی به من محول کردند؛ برای اینکه این سازمان بتواند از اقشار مستضعف حمایت کند، جلوی گران‌فروشی را بگیرد و با فساد مبارزه کند. این مساله بر حسب ضرورتی به دولت محول شده بود و به محض آتش‌بس آن ضرورت برداشته شد.

نخست‌وزیر دوران دفاع مقدس ادامه داد: زمانی که من استعفا دادم حضرت امام (ره) گمان کردند که من به دلیل پس گرفتن تعزیرات حکومتی استعفا داده‌ام، در زمانی که خدمت ایشان رسیدم، ایشان فرمودند به فرض اینکه شما در این مورد مشکل داشتید به من می‌گفتید تا بگویم بررسی‌ کارشناسانه‌ای انجام دهند. من هم گفتم نیازی به این مساله نبود و مشکلی نیز در این رابطه نبوده است.

موسوی با بیان اینکه با امام(ره) رک و صریح می‌شد صحبت کرد، افزود: یک بار صحبت‌ شدیدی راجع به دولت انجام شد و من به حضرت امام (ره) گفتم که شما یک نخست‌وزیر ضعیف و توسری خورده نمی‌خواهید، ایشان هم شدیدا واکنش نشان دادند و گفتند هر کجا حمله می‌شود و شما استدلالی دارید، از خود به‌طور قاطع دفاع کنید؛ یک بار دیگر هم زمانی که برای دومین بار می‌خواستم از مجلس رای اعتماد بگیرم، چنین اتفاقی افتاد و ایشان باز بر این مساله تاکید کردند. حضرت امام (ره) با کسی رودربایستی نداشت. با برخی پرسش‌ها و مطرح کردن برخی مسایل کاری نکنید که شان حضرت امام(ره) پایین بیاید.

برخلاف عقیده خود حرف نمی زنم

یکی از دانشجویان سوال کرد:‌ مگر در دولت شما نبود که در دانشگاه‌ها دیوار کشیدند و دختر و پسرها را از هم جدا کردند؟

موسوی پاسخ داد: در دوران من گروه‌های چپ و راست بودند؛ یک عده از گروه‌های راست که با دولت خوب نبودند برای جدا کردن خانم‌ها و آقایان در یکی از دانشگاه‌ها دیوار کشیدند که این خبر در همان روزهای اول به گوش حضرت امام(ره) رسید و امام (ره) با پرخاش دستور دادند که این دیوار را برچینند. متاسفانه شما با این سوال می‌خواهید این مساله را به پای من بریزید؛ نه! من مخالف این مساله بودم.

همین دانشجو سوالی دیگر را درباره مساله ملی مذهبی‌ها که در نشست‌های دانشجویی میرحسین موسوی از سوی طیفی خاص به شکلی از پیش طراحی شده مطرح می‌شود، پرسید و خطاب به موسوی گفت: آیا نشست و برخاست‌های شما با گروه‌های ملی مذهبی چراغ سبزی به غربی‌ها نیست؟

نخست‌وزیر دوران دفاع مقدس پاسخ داد: آیا نشست و برخاست به معنای این است که من مثلا قراردادی با آنها بسته‌ام یا آیا به این معناست که این‌ها را شهروند نمی‌دانم؟ من در اول صحبت‌هایم به این مساله اشاره کردم. از اول انقلاب با این گروه‌ها اختلافاتی داشتیم و همه‌ این را می‌دانند و ابهامی در این زمینه وجود ندارد اما ما در کشور گاهی سیاست‌هایی را به کار می‌گیریم که خود ملی مذهبی‌ها وقتی به ما نگاه می‌کنند، می‌گویند چقدر به غرب نزدیک شده‌اید. گمان نمی‌کنم که آنها در زمان عید، نامه تبریک به آقای اوباما فرستاده باشند.

وی ادامه داد: من یقین دارم اگر به آن آقایان گفته می‌شد که حضور در اجلاس دوربان در سوییس چه مشکلاتی دارد، قطعا آنها در آن اجلاس حاضر نمی‌شدند. من نشست و برخاست و ارتباطی ندارم و مطرح کردن این بحث‌ها برای تاثیرگذاری بر فضای انتخابات است و اینها را مطرح می‌کنند برای اینکه شاید من حرفی خلاف عقاید خود بزنم اما غیرممکن است که برخلاف عقیده خود حرفی بزنم.

دوستی و باجناق بودن مدیران علامت شایستگی نیست

موسوی در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان راجع به نحوه انتخاب مدیران و استفاده از طیف‌های حامی خود در این زمینه اظهار کرد:‌ من قبلا هم گفته‌ام که به صورت مستقل به صحنه آمده‌ام و در عین حال اعتقاد و علاقه به گروه‌های مختلف دارم. من به معنای واقعی معتقد به شایسته‌سالاری هستم و خویشاوندی، ‌دوستی و باجناقی را علامتی برای شایستگی نمی‌دانم.

نخست‌وزیر دوران دفاع مقدس با اشاره به اینکه در دولت دوران دفاع مقدس حدود 9 نفر از هیات دولت کاملا با من از نظر سیاسی مخالف بودند ولی آنها هم فعالیت‌های خود را داشتند، بیان کرد: در عین حال در دوره اول نخست‌وزیری، آقای ناطق‌نوری وزیر کشور من بود که در کار خود نیز بسیار قوی بود اما با من همسو نبود و با این حال وقتی مسایل کشور و ملی مطرح می‌شد و دور یک میز می‌نشستیم، قوی‌ترین همکاری‌ها را با یکدیگر داشتیم. در دور دوم آقای محتشمی‌پور را به عنوان وزیر کشور خود انتخاب کردم و ایشان هم جزو قوی‌ترین وزرای کابینه بودند. در آن زمان وقتی نخست‌وزیر به خارج از کشور می‌رفت باید نماینده‌ای را در داخل کشور برای پیگیری امور معرفی می‌کرد که من در دوره اول آقای ناطق‌نوری و در دوره دوم آقای محتشمی‌پور را انتخاب می‌کردم.

موسوی با بیان اینکه در آینده نیز دستش به سوی همه مدیران قوی دراز خواهد بود که بتواند به کشور خدمت کند بیان کرد: برخی مدیران دوست دارند افراد ضعیف و حرف‌شنو با آنها کار کنند. من معتقدم کار کردن با مدیر قوی سختی‌های خود را دارد و دشوار است اما اگر انسان بتواند با افراد قوی کار کند، نتیجه بهتری خواهد گرفت. پیش‌تر هم گفته بودم که مشکلی ندارم که هر کدام از وزرای کابینه من یک کاندیدای بالقوه ریاست جمهوری باشند و از این مساله استقبال می‌کنم.

زبان یک پدیده فرهنگی

یکی از دانشجویان آذری‌زبان، پرسشی را درباره مشکلات مربوط به حقوق اقوام مختلف در کشور و نیز مساله اهمیت زبان مادری را مطرح کرد که مهندس موسوی از این دانشجو به زبان ترکی تشکر کرد و سپس گفت: زبان یک پدیده فرهنگی زنده است و نمی‌شود آمرانه با آن روبه رو شد. زبان پر از نشانه‌ها و نمادهایی است که ارزش‌ها را انتقال می‌دهد و گاهی تصور می‌شود که می‌توان جلوی چنین ظرفیت عظیمی را با دستور گرفت ولی این اشتباه است.

وی ادامه داد: ما یک زبان فارسی در کشور داریم که این را به عنوان زبان رسمی پذیرفته‌ایم. زبان ترکی یکی از زبان‌های عمیق است همانطور که بسیاری از زبان‌های دیگر چنین حالتی دارند. این زبان‌ها برای خود حیات و سابقه‌ای دارند. در قانون اساسی راه‌حل این مساله بیان شده است و اگر اصول 12 ، 15 و 19 قانون اساسی به خوبی رعایت شود، مشکلی نخواهیم داشت. من موافق اجرای این اصول هستم و برای اجرای قانون آمده‌ام.

استفاده از زنان در سطوح بالای مدیریتی

نخست‌وزیر دوران دفاع مقدس همچنین در پاسخ به سوالی دیگر درباره‌ مسایل مربوط به زنان اظهار کرد: مشکلات مربوط به حقوق زنان در کشور ما لایه‌های مختلفی دارد که تبعیض‌های جنسیتی به ویژه در دانشگاه‌ها می‌تواند یکی از نمونه‌های آن باشد. این نگاه وقتی به صورت یک هنجار در می‌آید دورنمای اشتغال را برای زنان سخت می‌کند. دولت باید بسترسازی کند و در سطوح مدیریتی بالا از زنان استفاده کند. در عین حال همه باید تلاش کنند که نگاه نادرست به نقش زنان در جامعه اصلاح شود. حقوق مردان و زنان به هم پیوسته‌ است و همه باید از حقوق همه قشرها حمایت کنیم.

در این لحظه، دانشجویان دختر حاضر در سالن دانشگاه گیلان شعارهایی در حمایت از مهندس موسوی دادند که مهندس موسوی با شوخی خطاب به دانشجویان گفت: یکی از راه‌های احقاق حقوق زنان این است که وقتی شعار درست می‌دهند، مردان نیز با آنها همراهی کنند.

این گفته‌ میرحسین موسوی با استقبال، تشویق و سر دادن شعارهای مختلف از سوی همه دانشجویان مواجه شد.

موسوی گفت:‌ برای اینکه جامعه تحول پیدا کند و موقعیت زنان را آن طور که هست به رسمیت بشناسد همکاری همه لازم است. تصویر خود زنان از نقش خود نیز باید دگرگون شود. اول انقلاب دید مناسبی نسبت به نقش زنان وجود داشت به طوری که خانم دباغ در دوره‌ای به عنوان فرمانده سپاه همدان مشغول به کار بودند و این مساله عجیبی به نظر نمی‌آمد. در این زمینه سیاست‌های دولت نیز می‌تواند بسیار موثر باشد.

قانون‌گریزی دولت را برای نظام مهلک می‌دانم

موسوی با بیان توضیحاتی در پاسخ به پرسشی درباره عدم حضورش در 20 سال گذشته، گفت: بعد از اتمام دوران نخست‌وزیری‌ام، نگرانی از این نداشتم که اگر قواعد و قوانین رعایت شود، افرادی با گرایش‌های مختلف روی کار بیایند. یکی دیگر از دلایل حضور نداشتنم این بود که من به مسایل فرهنگی اهمیت فوق‌العاده‌ای می‌دهم و بین حوزه سیاست، ‌اقتصاد و فرهنگ، نوعی درهم آمیختگی می‌بینم. در این بیست سال به طور گسترده به مسایل فرهنگی پرداختم و در کنار آن عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بودم و در کادر علمی علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس حضور داشتم؛ در فرهنگستان هنر نیز بهترین رابطه را با جامعه میلیونی فرهنگی داشته‌ام و آن خدمت را ابدا کم نمی‌دانم.

وی اضافه کرد: در دوره نهم احساس کردم که بالاخره یک نفر انتخاب خواهد شد و قواعد و قوانین را رعایت خواهد کرد. در این دوره پس از این چند سال چند عامل را موجب حضور خود می‌دانم که یکی از مهمترین آنها قانون‌گریزی دولت است که من آن را برای نظام مهلک می‌دانم. اگر دولت به هر بهانه‌ای قانون را رعایت نکند سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.

نخست‌وزیر دوران دفاع مقدس، منحل کردن بسیاری از شوراهای تصمیم‌گیری در کشور را از جمله دیگر مشکلات امروز و دلایل حضور خود عنوان کرد و افزود: دراین دوره متاسفانه با منحل کردن سازمان بسیار حساس مدیریت و برنامه‌ریزی مواجه شدیم. من، سخنگوی کمیسیون اجرایی بازبینی قانون اساسی در سال 68 بودم و جزو مسایل پیشنهادی من همین مساله برنامه‌ریزی و سازمان امور استخدامی بود. متاسفانه در شرایط فعلی شاهد این مساله هستیم که یکی از افتخارات دولت این شده که سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی را منحل کنند و طوری نشان دهند که گویی آن را آمریکایی و صهیونیست‌ها ایجاد کرده‌اند.

وی در پایان بیان کرد: امام (ره) در اول انقلاب از ارتش حمایت کردند و همان‌زمان هم عده‌ای بودند که از این حرف‌ها می‌زدند و می‌گفتند ارتش را رژیم پهلوی ایجاد کرده است. روش بیست ساله‌ای را که دوست داشتم ادامه بدهم، کنار گذاشتم و به صحنه آمدم زیرا در خودم این قدرت را می‌دیدم که این مسایل و مشکلات را حل کنم.