شرودر در تهران؛ هوای سیاست در لوله‌های گاز

دفتر گرهارد شرودر اعلام کرده بود که سفر وی به ایران در ارتباط تنگاتنگ با وزارت امور خارجه آلمان تنظیم شده است و سخنگوی وزارت خارجه‌ آلمان در یکی از جلسات هفتگی خود  با خبرنگاران گفته بود که شرودر به تهران سفر می‌کند تا ایران را به تعلیق فعالیت هسته‌ای‌اش متقاعد کند اما معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان به خبرنگاران گفت که سفر صدراعظم سابق این کشور به ایران، شخصی است. وزارت امورخارجه ایران هم گرچه این موضوع را رد نکرده اما میانجیگری شرودر را در ارتباط با مسائل ایران و آمریکا منتفی دانست.

با این همه، سفر صدراعظم سابق آلمان به ایران که به دعوت مقام‌های رسمی این کشور هم انجام نمی‌شود، چه هدفی را دنبال می‌کند؟ و آیا این سفر  ماموریتی دیپلماتیک است؟

ایران نقش‌آفرین منطقه

کارشناسان می‌گویند دیدار آقای شرودر از ایران با هر هدفی که انجام شود، می‌تواند به بهبود هرچند مختصر روابط ایران و اروپا کمک کند.

صدراعظم آلمان در دیدار با رئیس و اعضای هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی ایران اعلام کرده است که ایران را نقش آفرین‌ترین کشور در حفظ امنیت منطقه می‌داند و اروپا و ایران می‌توانند برای هم همراهانی ایده‌آل باشند.

وی با اشاره به موقعیت ایران تاکید کرده است که هر کشوری که دارای قدرت منطقه‌ای باشد، باید آمادگی پذیرش مسوولیت برای ایجاد ثبات در منطقه را نیز داشته باشد.

سفیر ایران در آلمان با تاکید بر این که سفر شرودر غیر‌سیاسی و غیر مرتبط با مسائل هسته‌ای است در عین حال، از فصل تازه‌ای در روابط ایران و آلمان خبر داده و در این باره اظهار داشته است که شرودر تاکید دارد نیاز اروپا به گاز به اندازه‌ای زیاد است که حضور شریک مهم دیگری مثل ایران در روابط گازی برای تامین امنیت انرژی اروپا ضروری است.

علیرضا شیخ‌عطار با اشاره به سفر گرهارد شرودر، رئیس هیات‌مدیره کنسرسیوم خط لوله روسیه به اروپا به تهران، صادرات گاز ایران به اروپا را یکی از  موضوعات در دستور کار این سفر خواند و تاکید کرد که صدراعظم سابق آلمان قرار است به عنوان یک صاحب‌نظر  درباره صادرات گاز ایران به اروپا با غلامحسین نوذری وزیر نفت گفتگو کند.سفیر ایران در آلمان تصریح می‌کند: هر چند حضور آلمان‌ها در ایران پیش از این، بیشتر اقتصادی بوده است، ولی آلمان امروز سعی می‌کند در عرصه سیاست بین‌الملل، نقش موثری داشته باشد. حضور آلمان در اتحادیه اروپا در ناتو،OCE  در 8 G و ادعای این کشور برای عضویت در شورای امنیت نشان‌دهنده انگیزه قوی آلمان برای حضور در عرصه‌های سیاسی بین‌المللی است.

نظرات شرودر

نگاهی به پیشینه شرودر نشان می‌دهد که وی روش کاملا متفاوتی را نسبت به افراد پیش از خود در سیاست دارد. وی 7 سال مسوول بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا و سیاستمداری چیره‌دست محسوب می‌شد.

هفته‌نامه اشپیگل درباره وی نوشته است که: «دوست و دشمن همگی وی را به عنوان بازیگری می‌شناسند که کارت‌ها را بدون شباهت با افراد پیش از خود، از جیبش بیرون می‌آورد.»

شرودر در سال 1998 در حالی قدرت را در دست گرفت که کشورش نیازی مبرم به اصلاحات اقتصادی داشت. با این حال ناظران معتقدند این اصلاحات بسیار دیر انجام شد و به اندازه کافی نبود و این امر تا اندازه‌ای موجبات کاهش محبوبیت وی را فراهم آورد.

مخالفت شرودر با جنگ عراق منجر به پیروزی دوباره او در انتخابات سال 2002 شد.

وی که پس از کشته شدن پدرش در جنگ جهانی دوم در فقر زندگی می‌کرد، اولین صدراعظم این جمهوری فدرال بود که شخصا تجربه‌ای از جنگ نداشت.

او در عین حال ارتش آلمان را برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم به جنگ فرستاد و خلبان‌هایی را برای شرکت در عملیات بمباران ناتو در بحران کوزوو به این منطقه اعزام کرد.

صدراعظم سابق آلمان در سفر به ایران تاکید کرده است که پیام‌آور هیچ کسی برای مقامات ایران نیستم، اما آرزو و امید من این است که با توجه به شرایط جدید بین‌المللی، گذشته‌ها پشت سر گذاشته شوند و راهکاری نوین در پیش گرفته شود.

شرودر با اشاره به این‌که اگر آمریکایی‌ها بخواهند کاری کنند احتیاجی به من ندارند، گفته است: شانس رسیدن  سیاست چندجانبه با رئیس‌جمهور جدید آمریکا افزایش یافته است که نه تنها با جهان اسلام بلکه با همه جهان دست همکاری می‌دهد و سیاست‌هایش بر اساس احترام متقابل است و این فرصت خوبی برای ایران به شمار می‌آید. 

وی تصریح کرده است: به عنوان یک انسان سیاسی می‌توانم بیان کنم که خیلی خوشحال خواهم شد اگر گفتگوی مستقیم انجام گیرد؛ زیرا تحقق این موضوع خواسته خیلی‌ها در سطح بین‌الملل است.

شرودر قرار است در برنامه خود با احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور، هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، نوذری، وزیر نفت و متکی، وزیر امور خارجه دیدار کند. 

هدف چیست؟

هفته‌نامه آلمانی فوکوس، شرودر را سخنگوی پوتین می‌داند و  درباره انگیزه‌‌های وی در این سفر نوشته است: صدراعظم پیشین آلمان به توصیه دوستش، ولادیمیر پوتین برای جوش دادن معامله گاز به تهران می‌رود. شرودر  می‌خواهد قطار سریع‌السیر به ایران بفروشد. این نیز شنیده می‌شود که شرودر را فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیرخارجه آلمان به ایران فرستاده است اما بازار گمانه‌زنی درباره این سفر به اینجا ختم نشد. برخی رسانه‌ها تردید کردند که چه‌بسا صدراعظم پیشین آلمان، حامل پیامی از سوی اوباما باشد. شاید او قصد وساطت بین دولت‌های ایران و آمریکا را دارد.

برخی از رسانه‌های غربی تحلیل کردند باراک اوباما رئیس‌جمهور جدید آمریکا بزودی نماینده ویژه‌ای را راهی تهران خواهد کرد. گرهارد شرودر صدراعظم سابق آلمان ظاهرا قرار است نقش این نماینده ویژه را برای گفتگو با ایران ایفا کند چرا که بنا به گفته دیپلمات‌های بلندپایه شرودر زمانی که از سوی مرکل مامور مذاکره با ایران شده بود، مذاکرات مثمر ثمری با ایران داشت.

دیدار با رئیس‌جمهور

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران و صدراعظم سابق آلمان عصر دیروز با یکدیگر دیدار و درباره مهم‌‌ترین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی در عرصه‌های مختلف بحث و تبادل‌نظر کردند. به‌گزارش واحد مرکزی خبر، احمدی‌نژاد در دیدار گرهارد شرودر با تاکید بر این که امروز جهان نیازمند تغییرات و تحولات عظیم و اصولی است، تصریح کرد: باید با عزم و همکاری و هماهنگی جهانی مشکلات و معضلات امروز بشریت را حل کرد.

تاکید شرودر بر ایجاد کنسرسیوم هسته‌ای ایران

همچنین صدراعظم سابق آلمان با رئیس مجلس شورای اسلامی دیدار و گفتگو کرد.

در این دیدار، ابتدا علی لاریجانی روابط جمهوری اسلامی ایران با مجموعه کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله آلمان را طی سال‌های اخیر روبه رشد و در عین حال برخوردار از فراز و نشیب‌هایی دانست و با اشاره به سابقه دیرینه مناسبات و همکاری‌های بین ملت‌های دو کشور گفت: جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فدرال آلمان می‌توانند متناسب با ظرفیت‌های بالقوه موجود روابط و همکاری‌های خود را در زمینه‌های مختلف سیاسی، پارلمانی، اقتصادی و فرهنگی هرچه بیشتر گسترش دهند.

وی در این زمینه بر آمادگی جمهوری اسلامی ایران جهت همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های انرژی و همچنین اقتصادی و تجاری با آلمان و سایر کشورهای اروپایی تاکید کرد.

لاریجانی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از رویکرد دوگانه برخی از کشورها در قبال مساله تروریسم اقدام اتحادیه اروپا در خارج کردن نام منافقان خلق از فهرست گروه‌های تروریستی و یا مذاکره پنهانی با برخی تروریست‌ها در منطقه را از مصادیق بارز این رویکرد دوگانه دانست.

در ادامه این دیدار همچنین گرهارد شرودر، صدراعظم سابق آلمان جمهوری اسلامی ایران را کشوری مهم و تاثیرگذار در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی توصیف کرد و گفت: اگر نقش مثبت و سازنده ایران در افغانستان را ارج ننهیم عادلانه برخورد نکرده‌ایم و اهمیت جایگاه ایران در منطقه و معادلات آن بر کسی پوشیده نیست.

صدراعظم سابق آلمان با اشاره به مخالفت خود با جنگ عراق و همچنین روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا اظهار کرد: باید در انتظار تغییر سیاست‌های دولت آمریکا بود و در این جهت بطور حتم این برداشت در سطح بین‌المللی پدید آمده که برای حل مشکلات منطقه‌ای و جهانی فعال‌تر شدن نقش ایران و ایفای نقش سازنده این کشور امری ضروری است.

وی در مورد موضوع هسته‌ای کشورمان نیز اظهار کرد: پیشنهاد  ایجاد کنسرسیوم هسته‌ای از سوی ایران قابل قبول بوده و باید آن را به عنوان یک طرح هسته‌ای بین‌المللی پیگیری کرد.