افزایش آمار ناباروری زوج‌های جوان

وی با استناد به آمارهای سازمان بهداشت جهانی در رابطه با میزان ناباروری در جهان گفت: میزان ناباروری در جهان حدود 10 تا 15 درصد گزارش شده است. این در حالی است که در ایران این آمارها بیش از 20 درصد است.

در تهران میزان ناباروری حدود 21‌درصد و در گزارش‌های دیگر حدود 26 درصد ثبت شده است که این مقدار از معدل جهانی بسیار بالاتر است. همچنین حدود 5/13 میلیون زوج در کشور وجود دارد.

بر این اساس حدود 2 تا 5/2 میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد. اگر 30 درصد از این زوج‌ها به خدمات درمان ناباروری در پروتکل‌های لقاح خارج رحمی نیاز داشته باشند می‌توان گفت حدود 500 تا 750 هزار زوج به این خدمات نیاز دارند. در مجموع بین 150 تا 200 هزار زوج به درمان‌های سالانه ناباروری نیاز دارند.

دکتر آخوندی دراین‌باره ادامه داد: در حال حاضر مراکز درمان ناباروری باید حدود 30 هزار سیکل درمان ناباروری را در سال پوشش دهند. بر این اساس گسترش مراکز درمان ناباروری نیاز است. همچنین باید شرایطی فراهم شود که همه بتوانند از پیشرفت‌های به وجود آمده در درمان ناباروری بهره‌مند شوند.

وی گفت: حدود 20 سال پیش که مراکز درمان ناباروری در ایران وجود نداشت دولت به ازای هر‌زوج که برای درمان به خارج از کشور فرستاده می‌شدند، حدود 10 هزار دلار برای هر سیکل درمانی هزینه می‌کرد. همچنین هزینه رفت‌وآمد و اقامت در کشور مربوط به عهده خود زوج‌ها بود. تا چندی پیش امکاناتی از جمله سوبسید داروها برای زوج‌های نابارور در کشور وجود داشت. گران‌ترین داروی مورد نیاز این زوج‌ها حدود 5000 تومان فروخته می‌شد که در حال حاضر این داروها حدود 4 برابر افزایش قیمت یافته است.

دکتر آخوندی با بیان این که در گذشته دولت دومین هزینه را بعد از جراحی‌های قلب برای درمان در خارج از کشور، در مورد درمان ناباروری پرداخت می‌کرد؛ افزود: در حال حاضر هیچ امکان حمایتی به‌طور خاص از درمان ناباروری صورت نمی‌گیرد. به این معنا که حمایت‌ها انجام می‌شود اما در جای خود نیست.

وی گفت: یک زوج در صورت مواجهه با مشکل ناباروری اگر از مراکز درمانی فوق‌تخصصی و امکان تشخیص و درمان صحیح اطلاع نداشته باشد، به تخصص‌های مختلف و پراکنده مراجعه می‌کند.

به این ترتیب دستکاری‌های غیرضروری، داروها و جراحی‌های غیرصحیح انجام شده و امیدهای واهی به زوج‌ها داده می‌شود. این عوامل هزینه‌های گزافی را از جهت مالی، روانی و همچنین تاخیر در جهت تولیدمثل برای زوج به همراه دارد.

دکتر آخوندی در ادامه افزود: هزینه‌هایی که در خارج از مراکز درمان ناباروری انجام می‌شود به‌عنوان هزینه‌های روتین هر فرد در نظر گرفته شده و تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد.

به این ترتیب از آنجا که زوجین هزینه‌های درمان ناباروری را ندارند، به پزشکان متفرقه مراجعه می‌کنند و باز هم عدم تامین این هزینه‌ها به راه‌حل‌های سنتی، گیاهی و راه‌حل‌های غیردرمانی مانند تعدد زوجین، طلاق و غیره را سبب می‌شود. در کنار این عوامل تاخیر در سن تولیدمثل هم به وجود می‌آید.

کاهش میزان باروری با افزایش سن

وی گفت: با افزایش سن، میزان باروری زنان کاهش می‌یابد. همچنین بویژه از سنین 35 سال به بالا احتمال بروز نقایص ژنتیکی در فرزند حاصل نیز بسیار بالاتر است. لقاح خارج رحمی در سنین بالا نیز نتیجه کمتری خواهد داشت. علاوه بر آن در سنین بالا به دلیل استفاده از تکنیک‌های جدید، هزینه‌های مجددی به منظور حصول اطمینان از سلامت جنین به زوجین تحمیل می‌شود.

حاملگی‌های چندقلویی هم علاوه بر تحمیل هزینه‌های گزاف به زوجین، هزینه‌های زیادی را برای نظام درمانی کشور به دنبال دارد. این در حالی است که امکان سقط جنین نیز وجود دارد.

درمان‌های ناباروری مستلزم تکرار است

دکتر آخوندی با بیان این که به یک زن هنگامی عنوان نابارور داده می‌شود که یک سال به طور مرتب از ارتباط جنسی آنها برای داشتن فرزند گذشته باشد، گفت: پیشرفت‌های تکنولوژی درمان ناباروری به طور عادلانه برای همه مردم و در اختیار آنها قرار نگرفته است. اگرچه تعدادی از زوج‌های نابارور با سخت‌ترین شرایط به سمت درمان‌های ناباروری پیش می‌روند؛ ولی درمان به واسطه پایین بودن نرخ موفقیت، حتی در شرایط طبیعی مستلزم تکرار است.

وی گفت: از آنجا که در لقاح خارج‌رحمی 3‌ جنین منتقل می‌شود، درصد موفقیت بسیار بالاتر است، در شرایط عادی برای هر جنین حدود 10 تا 12‌درصد شانس موفقیت در نظر گرفته می‌شود. در صورتی که 3 بار لقاح خارج‌رحمی صورت گیرد، 20‌تا 30 درصد شانس موفقیت ناشی از درمان وجود دارد.

بر این اساس باید گفت که در درمان‌های ناباروری لازم است تکرار به عمل آید. بر این اساس با توجه به محدودیت ظرفیت مراکز درمان ناباروری و همچنین هزینه‌های آن، تعداد افرادی که بتوانند از این امکانات استفاده کنند، زیاد نیست.

وی با بیان این‌که با اطلاع‌رسانی‌های مناسب انجام شده، در حال حاضر زوج‌ها در سنین پایین هم برای درمان ناباروری مراجعه می‌کنند، گفت: پس از گذشت 20 سال از ورود تکنولوژی‌های درمان ناباروری به ایران،‌ در حال حاضر نسبتا از فرستادن زوج‌ها به خارج از کشور برای درمان بی‌نیاز شده‌ایم.

در شرایطی که هزینه‌های درمان ناباروری در ایران نسبت به کشورهای همجوار و اروپایی 5 برابر پایین‌تر بوده و موفقیت توریسم‌درمانی در زمینه درمان ناباروری نسبت به دیگر درمان‌ها را سبب شده، شاهدیم که زوج‌های نابارور کشور به این امکانات دسترسی ندارند.

در این زمینه، پژوهشکده ابن‌سینا به عنوان یکی از مراکز مرجع در ارتباط با تولیدمثل، حرکت‌های جدی را انجام داده و هرکدام از این حرکت‌ها در قالب یک سمینار آغاز شد. در رابطه با مشکلات اخلاقی و شرعی تولیدمثل مانند اهدای جنین، رحم جایگزین، اهدای گامت و غیره، حرکت‌های راهگشایی به سمت قانونمندی اقدامات مورد نیاز انجام شده است.

رئیس پژوهشکده ابن‌سینا با اشاره به برگزاری سمینار بیمه و ناباروری در 12 دی‌ماه گفت: در زمینه دسترسی قشر محروم جامعه به خدمات درمان ناباروری، پژوهشکده ابن‌سینا با همکاری وزارت رفاه اقدام به برگزاری سمیناری در روز پنجشنبه کرده است.