انضباط مالی چاره کاهش درآمد نفتی

وی افزود: در این سال‌ها هزینه‌های دولت به دلیل افزایش قیمت نفت به جایی رسیده که بـرای  قـرار دادن اقـتـصاد در مسیر درست باید تـلاش‌هـای  بسیاری صورت گیرد و تا زمانی که علم اقتصاد و تجربیات علمی بشری مورد توجه قرار نگیرد، مشکلات هر روز روی هم انـبــاشــت شــده و فـشــار آن بــر جــامـعــه بـیـشـتــر مـی‌شـود. طـبـیـبـیـان اضـافـه کـرد: هر زمان که مسوولان تصمیم بـگـیـرنـد بـا تـوجـه به اصول علم اقتصاد عمل کنند، اقتصاددانان بسیاری هستند که می‌توانند دولت را یاری کنند.

حشمت رضوی، کارشناس نفتی نیز در ارتباط با آینده بازار نفت و تاثیر آن بر اقتصاد کشور به خبرنگار ما  گفت: عوامل مختلفی بر بازار نفت تاثیرگذار است که اگر بخواهیم تقسیم کنیم، می‌توانیم به عوامل بنیادی و غیربنیادی اشاره کنیم. عوامل بـنـیـادی شـامـل عـرضـه و تـقـاضـا و عوامل غیربنیادی شامل ارزش دلار در بازارهای جهانی، ارزش سهام در بازارهای جهانی و مسائل ژئوپلتیک است که بر قیمت نفت جهان تاثیرگذار است. با توجه به رکود اقـتـصادی جهان، ابتدا پیش‌بینی می‌شد کشورهای صنعتی دچار آن شوند و کشورهای در حال توسعه از جمله چین و هند از آن مصون باشند و با ادامه رشد اقـتـصـــــادی در ایــــن کــشــــورهــــا کــــاهــــش تــقــــاضــــای کشورهای صنعتی به نفت جبران شود، اما با گذشت زمان  پیش‌بینی می‌شود رکود به کشورهای در حال توسعه از جمله چین، هند و برزیل گسترش یابد که ایــن مـســالـه تـقـاضـا را بـرای نـفـت کـاهـش مـی‌دهـد و بـاعـث کـاهـش قـیـمـت نـفـت مـی‌شـود. الـبـتـه اخـیرا با اعــلام بــرنــامــه اقـتـصــادی چـیـن بـرای ایـجـاد تـحـرک اقـتـصـادی و جـلوگیری از رکود و همچنین تصمیم اوپـک بـرای کـاهـش یـک مـیـلـیـون بشکه تولید نفت، قیمت نفت در بازارهای جهانی تا حدودی افزایش یافت.وی با اشاره به این‌که قیمت نفت در آینده قابل پـیــش‌بـیـنــی نـیـسـت، گـفـت: در بـیـن عـوامـل یـاد شـده تاثیرگذار بر قیمت نفت آنچه بیشتر تاثیرگذار است بـحــث تـقــاضــاســت، هــرچـنـد ارزش دلار هـم روی قیمت تاثیر می‌گذارد و با افزایش ارزش دلار قیمت نـفـت کاهش می‌یابد و سفته‌بازان وارد بازار معامله  نـفـت نمی‌شوند، اما این عامل یک عامل غیربنیادی اسـت، حـتی در بحث عرضه و تقاضا نیز در شرایط فـعـلـی عـامـل تـقـاضـا مـوثـرتـر اسـت، چـرا کـه در عـمل مــی‌بـیـنـیــم بــا وجــود کــاهــش عــرضــه نـفـت از سـوی کـشـورهـای عـضـو اوپـک هـمـچـنـان قـیـمـت‌هـا پـایین اســت و تــا طــرف تـقــاضــا و مـصــرف افــزایــش نـیــابـد قیمت‌ها افزایش نخواهد یافت.

رضــوی گـفــت: بــا تــوجــه بــه ایــن‌کــه پـیــش‌بـیـنــی مــی‌شــود رکــود اقـتـصــاد جـهــانــی در ســال آیـنـده نـیـز تــــوســعـــه یـــابـــد و عـــلاوه بـــر کــشـــورهـــای صــنــعــتـــی کــشــورهـای در حـال تـوسـعـه را نـیـز در بر گیرد و در 3ماهه دوم سال میلادی با گرم شدن هوا تقاضا برای نـفـت بـشـدت کـاهـش یـابـد، قـیـمـت بازهم با کاهش روبه‌رو خواهد شد و این کاهش قیمت‌ها اقتصاد  ما را که به درآمدها نفتی وابسته است تحت تاثیر قرار می‌دهد از سوی دیگر رقم صادرات غیرنفتی ما نیز نـــاچــیـــز اســـت و ســهـــم قــابــل تــوجـهــی از صــادرات غـیـــرنــفــتـــی کــشـــور مـــربـــوط بـــه مــیــعـــانــات گــازی و پـتـروشـیـمـی اسـت کـه پـایـه نـفـتـی دارد، لـذا بـا کاهش قیمت نفت از ارزش صادرات این محصولات نیز کاسته خواهد شد.

ایــن کــارشـنـاس گـفـت: در چـنـیـن شـرایـطـی بـایـد کمربند‌ها را سفت‌تر ببندیم و دولت چاره‌ای جز آن که  انضباط مالی در پیش بگیرد، ندارد و اگر قیمت هر بـشـکـه نـفـت در بـودجـه 40 دلار در نـظر گرفته شود مــنــطــقـــی‌تـــر اســـت، امـــا بـــایـــد دولــت مــراقــب بــاشــد روش‌هـایی را برای جبران کاهش درآمدهای نفتی پیگیری کند تا اقتصاد کشور را آسیب‌پذیر نکند.

هـادی قـوامـی، مـخـبـر کـمـیسیون برنامه و بودجه مـجـلـــس نـیــز بــه خـبــرنـگــار مــا مــی‌گــویــد: بــراســاس پـیــش‌بـیـنـی‌هـای صـنـدوق بـیـن‌الـمـلـلـی پـول، قـیـمـت جـهـانـی نـفـت در سـال آیـنده 80 دلار خواهد بود اما پـیـش‌بـیـنـی دیـگـری نـیـز وجود دارد که ممکن است قیمت نفت تا 40 دلار کاهش یابد که با در نظر گرفتن ایـن کـف و سـقـف قیمتی که می‌تواند منطقی باشد، قیمت نفت در بودجه سال آینده 45 دلار است.وی در پــاســخ بــه ایــن سـوال کـه بـا اضـافـه بـرداشـت‌هـای صورت گرفته تا چه حد از رقم  55 دلار قیمت نفت در بـــودجـــه امــســـال عـــدول کـــردیـــم، مـــی‌گـــویـــد: بـــا متمم‌های ارائه شده قیمت نفت در بودجه امسال به 70 دلار می‌رسد و ممکن است تا پایان سال با توجه بـه مـتـمـم‌هـایـی کـه ارائه می‌شود  به 80، 90 دلار هم برسد.وی در پاسخ به این سوال که با توجه به افزایش مـصــارف ارزی دولــت نـسـبــت بــه آنـچــه در بــودجـه امـسـال پـیـش‌بـیـنـی شده بود چطور می‌توان در سال آیـنـده شـاهـد انـضـبـاط مـالـی دولـت بـود، می‌گوید: تا حـدودی دولـت نـاچـار بـه ایـن اضـافه برداشت شده اســــت، بـــه ایـــن دلــیـــل کـــه امــســـال افـــزایـــش قــیــمـــت محصولات غذایی را در سطح جهانی داشتیم، حتی قـیـمـت فولاد و فلزات نیز در جهان با رشد روبه‌رو بود، اما الان قیمت جهانی خیلی از این محصولات رو به کاهش است. حمید پورمحمدی، معاون بانک و بـیـمـه و شرکت‌های دولتی وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در گفتگو با ایسنا اعلام کرد، کارشناسان ما پیامدهای بحران مالی جهان را در حوزه‌های بازار سرمایه،‌ تولید، تجارت خارجی، بازار پول و انرژی مـورد بررسی قرار داده‌اند و روش‌هایی را که برای رفـع ایـن آسـیـب‌هـا و تـبـدیل تهدیدات به فرصت‌ها باید به کار برند، در نظر گرفته شده است.وی افزود: مجموعه این تحقیقات به نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم ارائه می‌شود و با دریافت پیشنهاد آنان، زمینه برای اجرایی شدن راهکارهای پیش‌بینی شده فــراهــم مــی‌شــود.پــورمـحـمــدی بــا اشــاره بــه ایــن کـه مـهـم‌تـریـن عـامل تجارت خارجی ایران منابع ارزی کـشـور اسـت، گـفت: از آنجا که کاهش قیمت نفت آثـار مـنـفـی فـراوانی بر بودجه می‌گذارد، لازم است تـراز بـازرگـانـی کـالایـی کـشـور را مـثبت نگه داشت. هـمـچـنـیـن دولـت باید نسبت به انتشار اوراق قرضه بـیـــن‌الـمـلـلــی تـضـمـیــن شــده، سـپــرده‌گــذاری ارزی، انـتـشــار صـکــوک و انـتـشــار سـهــام ارزی بــا پـشـتــوانـه‌ صادرات تضمین شده نفت اقدام کند.

وی کـاهـش شـدیـد قـیـمـت نـفـت، کـاهش قیمت سـایـر مـحـصـولات عـمـده‌ صادراتی، کاهش ارزش دارایـــــی‌هـــــای مـــــالـــــی کـــشـــــور، کــــاهــــش صــــادرات مــحــصـــولات غــیـــرنــفــتـــی، افـــزایــش ورشـکـسـتـگــی بـانـک‌هـای طـرف مـعـامـلـه بـا ایران، کاهش تولیدات داخـلــــــــی و کــــــــاهـــــــش ارزش ســــهـــــــام تــــعـــــــدادی از شـرکت‌های بورسی را از تهدیدات بحران مالی در کشور ایران برشمرد.