اصولگرایی حقیقتی است که مردم آن را پذیرفته‌اند

شــایــد بـتــوان کـاهـش اقـبـال مـردم نـسـبـت بـه اصلاح‌طلبان و شکست آنها در چند دوره انتخابات اخیر را نیز موید نظر صحیح اصولگرایان در ضرورت حرکت در چارچوب نظام اسلامی برشمرد. البته ناگفته نماند که بنیانگذاران جریان اصلاحات و سران این طیف سیاسی از جمله سیدمحمد خاتمی و مهدی کروبی که در آن دوره ریاست دو قوه را به عهده داشتند، همواره به پایبندی بر اسلام و اصول انقلاب اسـلامـی تـاکید کرده‌اند؛ اما این تاکیدات هرگز نتوانست جلوی تندروی‌های افراطیون این جناح را بگیرد.

در پی این تحولات، اصولگرایی، گفتمان حاکم بر کشور شد و در انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی مردم ترجیح دادند اشخاص و چهره‌هایی را به مجلس بفرستند که به پایبندی آنها به حرکت در چارچوب نظام، اعتماد بیشتری داشتند.

غـلامـعـلـی حـدادعـادل، رئـیـس مـجـلـس هـفتم اصولگرایی را ترجمان اندیشه انقلاب اسلامی و بسط رهنمودهای امام راحل می‌داند و با اشاره به ترسیم مولفه‌های اصولگرایی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی معتقد است، اصولگرایی، تعریفی واضح و سازوکاری درونی دارد و حقیقتی است که مردم آن را پذیرفته‌اند.

با توجه به این اظهارات و مروری بر فرمایش‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌توان مولفه‌ها و ویژگی‌های اصولگرایی را شناسایی کرد.

ایمان و هویت اسلامی و انقلابی، عدالت، حفظ استقلال همه‌جانبه کشور، تقویت خودباروی و اعتماد به نفس، جهاد علمی، تثبیت و تعمیم آزادی و آزاداندیشی، اصلاحات به مفهوم صحیح آن و شکوفایی اقتصادی کشور و رسیدگی به زندگی مردم؛ اینها هشت شاخصی هستند که رهبر معظم انقلاب اسلامی حدود دو سال و نیم قبل در جمع مسوولان نظام از آنها به عنوان شاخص‌ها و مبانی اصولگرایی یاد کردند.

اما با وجود تبیین مولفه‌های اصولگرایی، مشکلی که گریبانگیر جریان‌ها و جناح‌های مختلف کشور ماست، شامل این جریان نیز شده و آن نبود برنامه مدون است.

علی لاریجانی، رئیس مجلس هشتم با انتقاد از نبود مانیفستی مدون در جریان‌ها و جناح‌های مختلف کشور از جمله جریان اصولگرایی معتقد است، اصولگرایان باید از استقبال مردم نهایت استفاده را ببرند و اگر نسبت به این تفکر، تفننی برخورد کنند مردم نیز از حمایت آنها رویگردان خواهند شد.

مـحـمــداسـمــاعـیـل کـوثـری، عـضـو فـراکـسـیـون اصولگرایان و نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی درخصوص تدوین برنامه اصولگرایان به خبرنگار جام‌جم گفت: بعد از اعلام و رسمیت دادن به مساله اصولگرایی بخصوص از یکی دو سال پیش، با برداشتی که از موارد مطرح شده از سوی مقام معظم رهبری درباره پارامترهای اصولگرایی انجام شد اقداماتی جهت تعیین برنامه‌ برای جریان اصولگرایی انجام گرفته است.

وی با اشاره به تشکیل هیات‌رئیسه فراکسیون اصولگرایان در ابتدای مجلس هشتم گفت: جلساتی با کل اعضای اصولگرا تشکیل و رئیس و نایب‌رئیس و اعضای هیات‌رئیسه این فراکسیون با نمایندگانی از تمامی استان‌ها تشکیل شد و سپس پیش‌نویس یک چارچوب برای فعالیت اصولگرایان تهیه و ارائه و نظراتی هم درخصوص آن داده شد.

کوثری افزود: این پیش‌نویس حد و حدود کار اصولگرایان را مشخص می‌کند.

وی با بیان این که در این برنامه، هر کسی در مجموعه اصولگرایی باید براساس چارچوب تعیین شده کار را دنبال کند، می‌گوید: این پیش‌نویس در چند جلسه به بحث و بررسی گذاشته شد، اما فرصت برای بررسی بیشتر و نهایی شدن آن هنوز به دست نیامده است. البته در هیات‌رئیسه فراکسیون که تعدادشان حدود 43 نفر است چند جلسه‌ای برگزار شد و درخصوص این مساله مشغول فعالیت هستند و تلاش می‌کنند پیش‌نویس چارچوب مورد نظر را قطعی نمایند.

نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: البته این مساله مربوط به مجلس است، اما با توجه به تعریفی که مقام معظم رهبری از اصولگرایی ارائه دادند، جمع زیادی از مردم و مسوولان جزو دامنه اصولگرایی قرار می‌گیرند و باید برای گسترده‌‌تر کردن چتر اصولگرایی و در برگرفتن تمام اصولگرایان برنامه‌ای تهیه کرد که هنوز در این خصوص اطلاعی در دست نیست.

وی افزود: بالاخره باید جامعیت همه‌جانبه‌ای به این موضوع داده شود و فراتر از آن چیزی که در انتخابات مجلس هشتم عمل شد، عمل شود که هنوز کاری صورت نگرفته است.

اصولگرایی یک بحث مبنایی و استراتژیک

عماد افروغ، نماینده مجلس هفتم نیز در گفتگو با جام‌جم معتقد است: به نظر من بحث اصولگرایی در وهله اول یک بحث مبنایی و استراتژیک است و ضرورت دارد ابتدا این استراتژی تدوین شود و علاوه بر تدوین این استراتژی التزام به آن نیز نمود داشته باشد. افروغ می‌گوید: در تدوین این استراتژی باید سعی شود یک مشارکت عمومی در سطح نخبگان وابسته به جریانات مختلف اصولگرایی شکل بگیرد. وی با بیان این که مراحل تکوینی اصولگرایی بیشتر اندیشه‌ای و فکری بود، گفت: اما بعد از پیروزی‌های به دست آمده، نوعی عمل‌زدگی گریبانگیر جریان اصولگرایی شد و گروه‌ها و جناح‌هایی که بخوبی می‌توانند خودشان را با شرایط جدید وفق دهند، آمدند و بر موج این جریان فکری و اندیشه‌ای سوار شدند.

وی با اعتقاد به این که اگر شیوه کنونی ادامه پیدا کند اصولگرایان در انتخابات بعدی موفق نخواهند بود، گفت: آنچه تاکنون اصولگرایی را حفظ کرده است، همین نقد درون‌گفتمانی و افرادی بودند که حقیقت‌گرایانه با مردم برخورد و سیاست‌ها و رفتارها را نقد می‌کردند.

افروغ اصولگرایی را در وهله اول یک جریان حق‌گرا و اخلاقی بـا مـعـیـارهـای خـاص مـی‌داند و مــــــی‌گــــــویــــــد: ایــــــن کــــــه اصولگرایان را نقد می‌کنیم، به این معنی نیست که به طیف مقابل گرایش داریم. این نگاه‌ها مبتنی بر یک تـرفـنـد سـیـاسـی است. به اعتقاد من، حق را باید گفت و تفاوتی نمی‌کند که این حق از سوی ما یا از سوی رقیبمان مطرح شود.

به عقیده این محقق و مدرس دانشگاه، باید به اصولگرایی به مثابه یک فکر و اندیشه توجه شود و نباید آن را یک عمل سیاسی و مصلحت‌گرایی بی‌توجه به حقایق دانست و ثانیا باید تمام کسانی که با ملاک‌های مدون و استراتژی تعریف‌شده، اصولگرا هستند، دور هم جمع شوند و حلقه وفاقی را تشکیل دهند و عطف به آن وفاق که باید نمایانگر وحدت در عین کثرت باشد، بیایند و وارد فعالیت‌های انتخاباتی شوند.

ضرورت تدوین منشوری منبعث از رهنمودهای رهبری

پرویز سروری، نماینده مجلس هشتم و عضو اصولگرایان تحول‌خواه نیز تدوین منشوری منبعث از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب را در بحث اصولگرایی ضروری می‌داند و می‌گوید این مساله می‌تواند به نوعی چراغ راه اصولگرایان باشد تا بتوانند به وسیله آن شاخص‌ها حرکت خودشان را تطبیق دهند.

سروری با تاکید بر این که ضرورت چنین مساله‌ای احـسـاس مـی‌شـود، گـفت:‌ اجماعی از نیروهای اصولگرا و رهبران ذی‌نقش در این جریان می‌تواند در تدوین این راهبرد موثر باشد و این راهبرد و منشور می‌تواند در استمرار حرکت اصولگرایان نقش بسیار مهمی داشته و به نوعی هموارکننده مسیر حرکت اصولگرایی باشد.

سروری که در جریان انتخابات مجلس هشتم عضو جبهه متحد اصولگرایان بود با اشاره به مدل‌های پـیـشـیـن گـفـت: جـبـهـه متحد اصولگرایان فرآیند تکمیل‌شده شورای هماهنگی نیروهای انقلاب بود و نیروهای انقلاب پس از آسیب‌شناسی به مدل موثر جبهه متحد اصولگرایان رسیدند و توانستند تجمیعی از نیروهای مختلف اصولگرا را ساماندهی کنند، اما نقطه‌ضعفی که داشت، این بود که در عین این که توانسته بود انعطاف نسبتا خوبی را برای سلیقه‌های مختلف در درون خودش ایجاد کند، اما این چتر نتوانست به صورت کاملا گسترده شکل بگیرد و بسیاری از جریان‌های اصولگرا در خارج از آن قرار گرفتند.

وی افزود: به همین دلیل طیف‌های مختلف اصولگرای باید با آسیب‌شناسی، این نقطه‌ضعف را برطرف و تلاش زیادی را معطوف طراحی فرآیندی کنند که آنقدر تحمل سیاسی بالایی داشته باشد که بتواند سلیقه‌های مختلف را در چارچوب‌های تعیین‌شده اصولگرایی مدیریت کند و آنها را در مسیری هماهنگ قرار دهد.

سروری تاکید می‌کند: در کنار نقاط مثبتی که جبهه متحد اصولگرایان داشت، این نقطه‌ضعف مشهود بود و باید با بررسی کارشناسانه زمینه‌های رفع این نقیصه فراهم شود.

لازمه اصولگرایی، قانونگرایی است

محسن کوهکن، عضو هیات‌رئیسه مجلس معتقد است اولین شرط اصولگرایی قانونگرایی است. ما در کشور سند چشم‌انداز و برنامه‌های توسعه‌ای 5‌‌ساله را داریم، همچنین سیاست‌های کلی اصل 44 که از آن به عنوان انقلاب اقتصادی یاد می‌شود پیش روی ماست. بنابراین هر کسی که به اصولگرایی معتقد است چه در منصب اجرایی و چه در مناصب دیگر باید در این چارچوب حرکت کند.

کوهکن در خصوص شیوه‌ها و متدی که جریان اصولگرایی برای دستیابی به این اهداف مشخص‌شده در قانون در پیش گرفته است، گفت: بـه دلیل این که اصلاح وضعیت اقتصادی کشور هر چقدر عقب بیفتد به زیان مردم است و هزینه‌ها را مردم باید بپردازند، باید با کمال شهامت، شـجـــاعـــت، درسـتــی و صــداقــت، بـرنـامـه‌های اصلاح ساختار اقتصادی با بررسی همه‌جانبه و با استفاده از نظر همه کارشناسان انجام شود.

وی در ادامه با بیان این که توسعه اقتصادی منهای توسعه فرهنگی معنا و مفهومی ندارد و ما را به ناهنجاری‌هایی مبتلا می‌کند که به ضرر و زیان‌های هنگفتی منجر می‌شود، افزود: از این رو حتما باید توسعه فرهنگی را جزو برنامه‌هایمان قرار دهیم.

عـضـو هـیات‌رئیسه مجلس ادامه داد: توسعه فرهنگی نیز دقیقا مطابق چیزی است که قرآن گفته است و باید بدون تندروی و کندروی با پرهیز از برنامه‌های شعاری کوتاه‌مدت اجرا شود.

کوهکن با اشاره به ضرورت تبیین ویژگی‌های تفکر اصولگرایی گفت: نخستین ویژگی‌ این است که تفکر اصولگرایی، حزب‌گرایی و گروه‌گرایی نیست.

ویژگی‌ دوم این که جریان اصولگرایی چه از لحاظ گفتاری و چه از لحاظ رفتاری باید مبتنی بر آموزه‌های دینی و مبانی اعتقادی باشد، به شکلی که خروجی آن صداقت در گفتار، ایثار در عمل و در یک کلام خدمت صادقانه و بدون منت و کارشناسانه برای مردم است.

حسین نیک‌پور