از زمان پیدایش انقلاب اسلامی، مردم نقش مستقیمی در تعیین سرنوشت خود داشتهاند و یکی از مهمترین قالبهای این نقشآفرینی در هیأت بسیج سازماندهی شده است. از همان ابتدا، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و شکلگیری بسیج در سال ۱۳۵۸، مردم در عرصههای مختلف با محوریت مساجد محلات نقشآفرینی کردند. در آن مقطع، بیشتر فعالیتها در حوزههای محرومیتزدایی بود، تا اینکه فضای دفاعمقدس به وجود آمد. دفاع مقدس فضایی متنوع بود؛ در دفاعمقدس از کمک به جبههها تا کمک در بحثهای رزمی، پشتیبانی دفاع مقدس، بهداری و همه عرصهها حضور داشت.هر کسی باهر قالب وگرایش ورویکرد شغلی اعم از پزشکان، دانشآموزان، معلمان و همه قشرها در دفاعمقدس نقش داشتند.به همین ترتیب، بعد از دفاعمقدس نیزعرصههای مختلفی به وجود آمد. بهعنوان مثال، حدود سال۱۳۷۱یا۱۳۷۲بسیج با یک اقدام سریع، با اجرای طرح واکسیناسیون فلج اطفال را با کمترین هزینه، فلج اطفال را به نوعی از کشور ریشهکن کرد.به همین شکل، فراخوانهای دیگری شکل گرفت تا عرصههای سازندگی و عرصههای محرومیتزدایی ادامه پیدا کند. همچنین در حوزههای مختلف فرهنگی، بسیج واقعا نقشش بیبدیل است، چرا که خود بسیج ذاتا یک حرکت فرهنگی بود.در جنگ ۱۲ روزه هم به همین ترتیب، وقتی کشور مورد تهدید واقع شد، این بسیجیها بودند که با تشکیل گروههای ایست و بازرسی، امنیت محلات را تأمین و در آن نقشآفرینی کردند و کشور را از لوث نفوذیها پاک نمودند.در حوزه امداد و نجات نیز در بخشهایی که رژیمصهیونیستی حمله کرده بود و دچار خسارت شده بودیم، فعالیتهای امداد و نجات توسط بسیج انجام شد. بسیج در هر عرصهای که مورد نیاز کشور بوده، بهعنوان عصاره ملت نقشآفرینی خود را داشته و توان خود را در تغییر محاسبات دشمن و تبدیل تهدیدها به فرصتها به اثبات رسانده است.