ایالات متحده مدعی است که این حملات به دلیل «تهدید قریبالوقوع» برنامه هستهای ایران علیه امنیت جهانی و بهویژه رژیم صهیونیستی انجام شده است. دونالد ترامپ در سخنرانی صبح دیروزش در کاخ سفید، این حملات را «موفقیت نظامی چشمگیر» توصیف و ادعا کرده: «ایران در آستانه دستیابی به سلاح هستهای بود و ما نمیتوانستیم این خطر را تحمل کنیم.» این ادعا در حالی مطرح میشود که آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) بارها تأکید کرده که هیچ مدرکی دال بر انحراف برنامه هستهای ایران به سمت اهداف نظامی وجود ندارد. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس در بیانیه ۲۰ ژوئن ۲۰۲۵ اظهار داشت: «هیچ نشانهای از تولید سلاح هستهای در ایران مشاهده نشده است.» همچنین بر اساس گزارش رسمی تولسی گابارد، رئیس اداره اطلاعات ملی آمریکا که به سنا و شورای امنیتملی این کشور ارائه کرده بود، وی به این نکته اشاره داشت که هیچ یک از ۱۹نهاد اطلاعاتی امریکا نشانهای از حرکت ایران به سوی ساخت سلاح هستهای در دست ندارند. این ادعاهای واهی که از سوی ترامپ و اسلاف وی در سالهای پیشین و به خصوص در چند ماه گذشته مطرح شده، بخشی از پروژه ایرانهراسی است که سالهاست توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی و برای توجیه اقدامات خصمانهشان علیه ایران ترویج میشود تا دست این جنایتکار شرور را برای انجام اقدامات نامشروع باز بگذارد.
همکاری کامل آمریکا و نتانیاهو در تجاوز به ایران
حملات بامداد یکم تیر نتیجه همکاری تنگاتنگ آمریکا و رژیم صهیونیستی بود. به طوری که بنیامین نتانیاهو پس از حمله در بیانیهای اظهار داشت: «این عملیات مشترک با شریک استراتژیکمان، ایالات متحده، ضربهای قاطع به برنامه هستهای ایران وارد کرد.» او افزود: «ما اجازه نخواهیم داد ایران به سلاح هستهای دست یابد.»ترامپ نیز در تروث سوشال نوشت: «ما با اسرائیل همکاری کردیم تا تهدید ایران را خنثی کنیم. فردو، نطنز و اصفهان نابود شدند.» این تجاوز به تاسیسات اتمی با واکنشهای گسترده جهانی مواجه شد. سازمان ملل متحد بدون محکوم کردن تجاوزات ایالاتمتحده در بیانیهای اعلام کرد: «این حملات نقض منشور ملل متحد و تهدیدی برای صلح جهانی است.» ایران نیز در نامهای فوری به شورای امنیت، خواستار برگزاری نشست اضطراری و محکومیت این حملات شد.رافائل گروسی، مدیرکل آژانس نیز خواستار برگزاری نشست اضطراری شورای حکام در دوم تیر شد تا به این «تعرض خطرناک» به تأسیسات هستهای ایران رسیدگی کند. آژانس در بیانیهای اعلام کرد که «هیچ افزایشی در سطح تشعشعات در خارج از سایتها» گزارش نشده است، اما بدون نام بردن از آمریکا این حمله را نقض معاهده عدم اشاعه سلاحهای هستهای انپیتی دانست.
موضعگیری کشورهای منطقه
عراق، عمان، عربستان، لبنان، پاکستان، روسیه، چین، کوبا، کلمبیا، شیلی و دهها کشور دیگر همراه با گروههای مقاومت منطقه اقدام تجاوزکارانه آمریکا در نقض تمامیت ارضی ایران را محکوم کردند.
سناریوهای پاسخ ایران
سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران هشدار داد: «این تجاوز، عواقب شدیدی خواهد داشت و ایران همه گزینهها را برای پاسخ محفوظ میدارد.» با توجه به توان نظامی و استراتژیک ایران، میتوان چند سناریو برای پاسخهای احتمالی ایران به تجاوز ایالاتمتحده به تاسیسات اتمی ایران در نظر گرفت:
پاسخ نظامی مستقیم: ایران ممکن است پایگاههای نظامی آمریکا درمنطقه،مانند پایگاه العدید درقطر،عینالاسد درعراق یا پایگاههای بحرین راهدف قراردهد.به گزارش الاخبار،ایران موشکهای بالستیک بادقت بالاوبردکافی برای این اهداف را دارد.
پاسخهای منطقهای: گروههای مقاومت حزبالله لبنان، حشدالشعبی عراق و انصارالله یمن ممکن است منافع آمریکا و اسرائیل را هدف قرار دهند. به گفته یورونیوز، این گروهها در گذشته نشان دادهاند که میتوانند زیرساختهای حیاتی اسرائیل، آمریکا و حامیان آنان را در منطقه مختل کنند.
خروج از معاهده انپیتی: مسئولان کشور بارها تهدید کردهاند که در صورت رفتار احمقانه اسرائیل و آمریکا در هدف قرار دادن زیرساختهای هستهای یکی از محتملترین سناریوها به منظور حفظ منافع کشور، خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای یا همان انپیتی خواهد بود. این اقدام میتواند به تغییر در دکترین هستهای ایران بینجامد.
اقدامات سایبری گسترده: ایران در گذشته حملات سایبری موفقی علیه زیرساختهای آمریکا انجام داده است.
بستن تنگه هرمز: ایران میتواند با بستن این آبراه استراتژیک، جریان نفت و انرژی جهانی را مختل کند. رسانه اقتصادی گلدمن ساکس پیشبینی کرد که در این سناریو، قیمت نفت به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید.
دیپلماسی تهاجمی: ایران میتواند با تقویت ائتلاف با روسیه، چین و کشورهای غیرمتعهد، آمریکا را در مجامع بینالمللی منزوی کند. به گزارش صدای آمریکا، ایران در حال حاضر از حمایت گستردهای در میان این کشورها برخوردار است.
تبعات سیاسی و اقتصادی حمله نظامی آمریکا به تأسیسات هستهای ایران
حمله نظامی ایالات متحده نهتنها نقض آشکار حاکمیت ملی ایران و قوانین بینالمللی بود، بلکه تبعات سیاسی و اقتصادی گستردهای برای آمریکا، اروپا و کل جهان به دنبال خواهد داشت.حمله به تأسیسات هستهای ایران که برخلاف تمام قوانین بینالمللی و منشور سازمان ملل انجام شد، آمریکا را در جایگاه متجاوز بینالمللی قرار داده است. وزارت خارجه ایران در بیانیهای این حمله را «نقض فاحش اصل منع توسل به زور» و «ضربهای به رژیم منع اشاعه هستهای» خواند. کشورهای کلیدی مانند روسیه و چین که از متحدان استراتژیک ایران هستند، این اقدام را به شدت محکوم کردند. این حمله، وحدت سیاسی در آمریکا را به شدت تحت تأثیر قرار داده و جدال سیاسی بین گروههای مختلف در آمریکارادر پی داشته است.همچنین حمله به ایران، روابط آمریکا با کشورهای منطقهای مانند عراق و قطر را پیچیدهتر کرده است. عراق که میزبان پایگاههای نظامی آمریکاست، این حمله را محکوم کرد و پارلمان این کشورهم خواستارخروج نیروهای آمریکایی شد.به گزارش الجزیره، قطر نیز نسبت به «تبعات فاجعهبار» این حمله هشدار داد و خواستار بازگشت به مذاکرات شد. این واکنشها میتواند حضور نظامی آمریکا در منطقه را به خطر اندازد و هزینههای استراتژیک واشنگتن را افزایش دهد.
تبعات اقتصادی برای آمریکا
افزایش قیمت انرژی حمله به تأسیسات هستهای ایران، بازارهای جهانی انرژی را به شدت متلاطم کرده است. ایران قبلا تهدید کرده در صورت تشدید تنشها، تنگه هرمز را خواهد بست؛ آبراهی که ۲۰ درصد نفت جهان از آن عبور میکند. به گزارش والاستریت ژورنال، پس از این حملات قیمت نفت خام برنت به بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه رسید که بالاترین سطح در دو سال گذشته است. دنیس کوسینیچ، دیپلمات آمریکایی در پستی در پلتفرم ایکس هشدار داد: «اگر جنگ با ایران ادامه یابد، قیمت نفت ممکن است به ۲۰۰دلار درهربشکه برسد که بورس آمریکا را به سقوط خواهد کشاند.» این افزایش قیمت، تورم در آمریکا را تشدید خواهد کرد، بهویژه دربخشهای حملونقل و تولید. به گزارش بلومبرگ، شاخص قیمت مصرفکننده(CPI) در آمریکا ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۵ به ۵درصد برسد که فشار بر فدرال رزرو را برای افزایش نرخ بهره افزایش میدهد. این امر میتواند رشد اقتصادی آمریکا را کند کرده و به نارضایتی عمومی دامن بزند. افزایش قیمت انرژی، زنجیره تأمین جهانی را مختل خواهد کرد، بهویژه در صنایعی که به نفت و گاز وابستهاند. به گزارش فایننشال تایمز، شرکتهای آمریکایی در بخشهای پتروشیمی و حملونقل با افزایش هزینههای تولید مواجه شدهاند. این اختلال، رقابتپذیری اقتصاد آمریکا را در برابر رقبایی مانند چین کاهش خواهد داد.حمله به ایران، هزینههای نظامی آمریکا را به شدت افزایش داده است. به گزارش سیبیاس نیوز، عملیات نظامی علیه ایران تاکنون بیش از ۵ میلیارد دلار هزینه داشته است و ادامه تنشها میتواند این رقم را به صدها میلیارد دلار برساند، مشابه جنگهای عراق و افغانستان. این هزینهها، کسری بودجه آمریکا را که در سال ۲۰۲۴ به ۱.۸تریلیون دلار رسید، تشدید خواهد کرد و فشار بر مالیاتدهندگان آمریکایی را افزایش میدهد.
بهره سخن
حمله آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، تبعات سیاسی و اقتصادی عمیقی برای آمریکا و اروپا به دنبال خواهد داشت. آمریکا با انزوای بینالمللی، شکاف داخلی و هزینههای اقتصادی سنگین مواجه خواهد شد، درحالی که اروپا بابحران انرژی،شکاف با آمریکا و فشارهای اجتماعی دستوپنجه نرم میکند.این اقدام، نهتنها صلح منطقهای رابه خطرانداخته، بلکه نظم جهانی را به سمت بیثباتی سوق داده است. جامعه جهانی باید با محکومیت این تجاوزوبازگشت به دیپلماسی، ازفاجعهای بزرگتر جلوگیری کندواین حق رابرای ایران به رسمیت بشناسدکه پاسخ سخت ایران به آمریکامشروعیت لازم حقوقی وبینالمللی راخواهد داشت.