برخی ژوزف عون راگزینه رقبای‌منطقه‌ای ودشمنان فرامنطقه‌ای ایران ومقاومت معرفی کردند وبرخی دیگرنیز نگرانی درخصوص آینده مقاومت را نادرست ارزیابی کردند. درهمین خصوص بامجتبی امانی،سفیر جمهوری اسلامی ایران در لبنان گفت‌وگو کردیم. در این گفت‌وگو به بررسی صحنه سیاسی لبنان پس از توافق طائف و انتخاب رئیس‌جمهور ژوزف عون پرداختیم تا ضمن بررسی سپهر سیاسی در این کشور به تحلیل عمیق‌تر و درک بهتری از وضعیت کنونی لبنان و آینده پیش‌رو دست یابیم. از جمله مسائلی که با سفیر کشورمان مورد بررسی قرار گرفت، نقش و تأثیر مقاومت در لبنان و همچنین انتظارات و مطالبات گروه‌های حامی مقاومت از رئیس‌جمهور جدید است. در ادامه متن کامل این گفت‌وگو را می‌خوانیم.
از وضعیت سیاسی لبنان و شیوه حاکم بر مناسبات سیاسی این کشور بگویید.
صحنه سیاسی لبنان براساس توافق طائف شکل گرفته است. این توافق که در سال ۱۹۸۹ به پایان جنگ داخلی لبنان انجامید، ساختار سیاسی خاصی را برای این کشور ایجاد کرد. براساس این توافق، سه منصب کلیدی در دولت لبنان بین سه گروه مذهبی اصلی تقسیم می‌شود: ریاست‌جمهوری به مسیحیان، نخست‌وزیری به اهل سنت و ریاست مجلس به شیعیان اختصاص یافته است. این ساختار تضمین می‌کند که ۱۸ طایفه مختلف موجود در لبنان (شامل مسلمانان، مسیحیان، دروزی‌ها و سایر گروه‌ها) در اداره کشور سهیم باشند، ملاحظات یکدیگر را در نظر بگیرند و هیچ‌کدام به تنهایی نمی‌توانند کار خود را پیش ببرند.یکی از ویژگی‌های بارز لبنان، دخالت‌های خارجی در امور داخلی این کشور است. در حالی که این نوع مداخلات در دیگر کشورها به‌عنوان تجاوز به حاکمیت ملی تلقی می‌شود، در لبنان به نوعی به عرف تبدیل شده و مورد پذیرش جامعه است. دلیل این امر آن است که بسیاری از لبنانی‌ها معتقدند این مداخلات می‌تواند به حل مشکلات پیچیده و اختلافات داخلی کشور کمک کند و آنها به تنهایی نمی‌توانند مشکلات خود را حل کنند؛ این یک واقعیت موجود و شاید منحصر به‌فرد در لبنان است. لبنان به‌دلیل تنوع طایفه‌ای، اغلب خود را نیازمند مداخلات خارجی برای حل مسائل سیاسی می‌داند.حتی درانتخاب رئیس‌جمهور قبلی نیز، دخالت‌های خارجی نقش تعیین‌کننده‌ای داشت. به‌عنوان مثال، انتخاب رئیس‌جمهور سابق با دعوت قطر از رهبران طوایف و گروه‌های سیاسی به دوحه صورت گرفت. در مورد انتخاب رئیس‌جمهور اخیر نیز، گروه پنج جانبه شامل عربستان، مصر، قطر، فرانسه و آمریکا تشکیل شد. این گروه به رهبری ژان ایو لودریان، وزیر خارجه سابق فرانسه، برای مدت بیش از دو سال تلاش کرد تا رئیس‌جمهوری را بدون تأثیرگذاری شیعیان و حامیان مقاومت تعیین کند. این تلاش‌ها به دلیل مخالفت با نفوذ شیعیان و حامیان مقاومت در ساختار سیاسی لبنان، به موفقیت نرسید.
شرایط منطقه و جنگ‌افروزی رژیم‌صهیونیستی تا چه میزان بر تحولات داخلی لبنان سایه انداخته است؟
جنگ اخیر میان لبنان و رژیم‌صهیونیستی نیز تأثیر قابل‌توجهی بر روند انتخاب رئیس‌جمهور داشت. این جنگ که ناشی از حمله رژیم‌صهیونیستی به غزه و حمایت حزب‌ا... از مردم فلسطین بود، منجر به درگیری‌های ۱۴ماهه در مرزهای جنوبی لبنان شد. نماینده آمریکا که قبلا برای توافق آتش‌بس وساطت کرده بود به لبنان آمد و تهدید کرد که در صورت عدم انتخاب رئیس‌جمهور مطابق نظر آنها، لبنان با مشکلات جدی در سه زمینه روبه‌رو خواهد شد: بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ، حضور رژیم‌صهیونیستی در جنوب رودخانه لیتانی و احتمال تجدید درگیری‌ها. سعودی‌ها نیز به این روند پیوستند و در نهایت فرانسه هم با این روند همراه شد، هرچند فرانسوی‌ها شخص دیگری را مد‌نظر داشتند. در نهایت به نظر این سه کشور تنها کسی که می‌توانست کشور را مدیریت کند و به نوعی مورد اعتماد این سه کشور باشد، ژوزف عون است.
چه روندی باعث شد تا ژوزف عون به‌عنوان گزینه توافقی برای ریاست‌جمهوری لبنان توسط گروه‌های مختلف انتخاب شود؟
این انتخاب نه به‌عنوان بهترین گزینه برای کشورهای خارجی، بلکه به‌عنوان نزدیک‌ترین گزینه مورد قبول آنها صورت گرفت. در مجلس ۱۲۸ نفره لبنان، برای انتخاب رئیس‌جمهور که فرمانده ارتش لبنان است به ۸۶رأی نیاز بود، در حالی که نامزدهای دیگر با کسب ۶۵ رأی می‌توانستند انتخاب شوند. ژوزف عون مورد توجه حامیان مقاومت نبود. مقاومت از حدود دو سال پیش بر نامزدی سلیمان فرنجیه اصرار داشت که البته این کار به سرانجام نرسید و حداکثر ۵۱ رأی از ۶۵ رأی را کسب کرد. گروه‌های مقابل حامیان مقاومت نیز جهاد ازعور را پیشنهاد دادند که او نیز با ۵۹ رأی نتوانست به حد نصاب لازم برسد. پس از برگزاری ۱۲ جلسه در دو سال گذشته که همه بدون نتیجه پایان پیدا می‌کرد، در روز پنجشنبه گذشته مشخص شد که اراده‌ای در همگان برای انتخاب رئیس‌جمهور به‌وجود آمده است. تلاش‌های گروه حامیان مقاومت برای رأی‌آوری آقای سلیمان فرنجیه یا نامزد دیگری که فکر می‌کردند او خواهد توانست رئیس‌جمهور مطلوب آنها باشد به نتیجه نرسید. در رأی‌گیری صبح روز پنجشنبه باز هم به علت امتناع حامیان مقاومت از رأی‌دادن به آقای ژوزف عون با ۷۱ رأی نتوانست به حد‌نصاب لازم برسد که جلسه تعطیل شد و به بعدازظهر موکول شد. در فاصله این دو جلسه، دو نفر از نمایندگان حامی مقاومت به دیدار ژوزف عون رفتند و از او تضمین‌هایی برای رعایت مطالبات‌شان خواستند که این درخواست‌ها مورد توافق قرار گرفت. بنابراین در جلسه بعدازظهر، حامیان مقاومت آرای خود را به او دادند و برخلاف صبح همان روز که رأی سفید داده بودند، ژوزف عون با ۹۹رأی به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد. فضای لبنان به‌گونه‌ای هست که همواره شاهد چنین موضوعاتی باشیم و تنها نظر یک گروه نمی‌تواند حاکم شود. در نهایت ژوزف عون، فرمانده ارتش لبنان، به‌عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد.
با این توضیحات نمی‌توان گفت ژوزف عون نامزد مطلوب یک کشور خاص است.
او نه نامزد صددر‌صد مورد اعتماد و اطمینان و مطلوب آمریکا، عربستان و فرانسه است و نه مطلوب کامل برای مقاومت است. به‌هر حال این شکل انتخاباتی هست که لبنان براساس پیمان طائف دنبال می‌کند. درهر حال آمریکا، عربستان و فرانسه با شرط‌گذاری موفق شدند نامزد مورد نظر خود را بر لبنان حاکم کنند.حامیان مقاومت مطالبات مشخصی از رئیس‌جمهور جدید دارند که ژوزف عون باید به آنها توجه جدی کند. این مطالبات شامل بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ (با هزینه حداقل هفت میلیارد دلار)، جلوگیری از تعرضات رژیم‌صهیونیستی به لبنان و اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ سازمان ملل (که مستلزم خروج نیروهای رژیم‌صهیونیستی از مناطق اشغالی لبنان مانند شبعا، دهکده قجر و چند نقطه دیگر بوده) است. این مطالبات نشان‌دهنده اولویت‌های حامیان مقاومت در دوران ریاست‌جمهور توافقی جدید است.ژوزف عون نمی‌تواند نامزد ایده‌آل آمریکا یا عربستان باشد، چرا که آنها در صحنه داخلی لبنان دنبال ریاست‌جمهوری آقای سمیر جعجع بودند، ولی به دلیل همین ترکیب طوایفی که وجود دارد، احتمال این‌که او بتواند رئیس‌جمهور شود را منتفی می‌دانستند؛ بنابراین به یک شخص میانی مثل آقای ژوزف عون اکتفا کردند. جمهوری اسلامی ایران با توجه به ترکیب طوایفی لبنان و منافع دو طرف، تلاش می‌کند روابط خود را با لبنان افزایش دهد و با در نظر گرفتن واقعیت‌های داخلی این کشور، به تقویت روابط دوجانبه بپردازد.
با تحلیلی که داشتید نباید نگران تضعیف مقاومت لبنان بود.
وضعیت مقاومت در دوران ریاست جمهوری ژوزف عون تغییر چندانی نخواهد کرد. مقاومت بنا بر نیازهای لبنانی و طبیعت صحنه سیاسی نظامی لبنان همچنان نقش‌آفرین و در میدان خواهد بود و این موضوعی است که همه به آن اذعان دارند. بحث‌هایی که در مورد تضعیف مقاومت می‌شود چندان با ساختار داخلی لبنان و واقعیت‌های موجود تطبیق ندارد.
به عنوان سؤال آخر، آینده لبنان را چطور می‌بینید؟
آینده لبنان به تأسیس کابینه جدید و توانایی رئیس‌جمهور در مدیریت بحران‌ها بستگی دارد. تحولات روزها و هفته‌های آینده در تعیین نخست‌وزیر و تشکیل هیأت وزرا براساس سهمیه‌بندی طوایف مختلف نشان خواهد داد که توافقات صورت گرفته و خواسته‌های مقاومت از رئیس‌جمهور جدید تا چه حد عملی خواهد شد. تحولات آتی و همچنین گذراندن مرحله ۶۰روزه آتش‌بس موقت نیز از جمله مواردی است که می‌تواند نشان دهد که توافقات سیاسی اخیر پابرجا خواهد ماند یا وارد مراحل جدید خواهد شد.
