برگزاری هفته اطلاع رسانی مهار مقاومت میکروبی در سال 1403

جام جم آنلاین اصفهان؛ پدیده مقاومت میکروبی از سوی سازمان جهانی بهداشت به عنوان یکی از 10 تهدید اصلی سلامت مطرح شده است. از استراتژیهای اصلی برای مقابله با این معضل می توان به آموزش و فرهنگ سازی جوامع در ارتباط با پرهیز از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک ها و بهبود و تقویت موازین بهداشت و سلامت همگانی اشاره نمود. سایر استراتژیهای توصیه شده عبارتند از: پیشگیری از انتقال عفونت در سطح جامعه و در حین ارائه خدمات بهداشتی-درمانی، تقویت نظامهای مراقبت در زمینه پایش میزان مقاومت میکروبی و میزان مصرف داروهای آنتی‌میکروبیال، بهینه سازی مصرف داروهای ضدمیکروبی و حمایت از تحقیقات کاربردی.

به منظور تقویت برنامه‌های آموزش و اطلاع رسانی، از سوی مراجع بین‌المللی، هر ساله تاریخ 18 الی 24 اکتبر (27 ابان لغایت 3 آذر) به عنوان هفته جهانی اطلاع رسانی در زمینه مقاومت میکروبی اعلام شده است

در کشور افزایش موارد مقاومت در برخی از ارگانیسم‌های دارای اولویت دیده شده است. براساس گزارش GLASS[1]-2022، متاسفانه ایران بزرگترین مصرف کننده آنتی‌بیوتیک در سطح جهان بوده، روند مصرف در سه سال اخیر افزایش یافته است. براساس یافته های نظام مراقبت آزمایشگاهی مقاومت میکروبی در کشور، میزان مقاومت E.coli  به سفالوسپورین نسل سوم و چهارم (ESBL-E.coli)  رو به افزایش و در سال 1401 ، 66% (متوسط جهانی بین 20 تا 60% و در منطقهEMRO 66%) . این رقم در مورد استافیلوکوک مقاوم به متی سیلین (MRSA) در کشور 36% که متوسط جهانی آن بین 15 تا 45% و در منطقهEMRO 53% گزارش شده است. علاوه بر آن میزانهای بالایی از مقاومت آسینتوباکتر( 92%)، سودومونا (60%) و کلبسیلا (56% ) به گروه کارباپنم گزارش شده است. با توجه به اینکه این آنتی‌بیوتیک‌ به گروه [2]watch تعلق دارد، این میزان مقاومت بشدت نگران کننده است.

این کمپین با هماهنگی معاونت بهداشت ( مرکز مدیریت بیماریهای واگیر، دفتر آموزش و ارتقاء سلامت، مرکز، مرکز سلامت محیط و کار)، سازمان غذا و دارو، معاونت درمان، آزمایشگاه مرجع سلامت، سازمان دامپزشکی کشور، دفتر سلامت و تندرستی وزارت وزارت آموزش و پرورش، مرکز تحقیقات مقاومت میکروبی و تجویز منطقی آنتی بیوتیک دانشگاه تهران، مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و عفونت بیمارستانی دانشگاه اصفهان، روابط عمومی وزارت بهداشت و دفتر نمایندگی سازمان جهانی بهداشت در کشور تنظیم شده است.

اهداف کمپین: افزایش آگاهی و حساس سازی جمعیت عمومی و گروه‌های حرفه‌ای خاص در زمینه مهار مقاومت میکروبی، از طریق پرهیز از تجویز، توزیع و مصرف بی‌رویه (بدون تجویز پزشک ) داروهای ضدمیکروبی و رعایت اصول پیشگیری از انتقال بیماریها

شعار کمپین: برای کمپین سال جاری، سازمان جهانی بهداشت سعی نموده که با استفاده از داستان افرادی که درگیر عفونت‌های مقاوم به درمان بوده‌اند،  جنبه ملموس تری از موضوع مقاومت میکروبی را برای مخاطبان ایجاد کند.  شعار پیشنهادی این سازمان از زبان فرد درگیر مقاومت میکروبی  با این جمله بیان میشود: Antimicrobial Resistance is invisible, but I am not این شعار به این صورت در کشور بومی سازی شده:

برای گروه هدف جمعیت عمومی، دامداران و کشاورزان:

میکروبهای مقاوم به دارو قابل دیدن نیستند ولی مبتلایان به آنها قابل مشاهده‌اند.

با پرهیز از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها، از مقاوم شدن میکروبها جلوگیری کنیم.

پیامهای کوتاه پیشنهادی:

• برای حفظ داروهای ضد میکروبی همگام ومتحد شویم.
• استفاده صحیح و به جا از آنتی بیوتیک ها یک مسئولیت همگانی است، از درمان خودسرانه با آنتی بیوتیک ها خودداری نمایید.
• آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضد ویروسی، ضد قارچ و ضد انگل را فقط با دستور پزشک مصرف کنید.
• آنتی بیوتیک‌های باقیمانده در منزل را به اطرافیان خود تجویز نکنید.
• آنتی بیوتیک‌ها قادر به درمان سرماخوردگی، کرونا و آنفلوانزا نیستند.
• شستشوی منظم دست ها با آب و صابون می‌تواند از گسترش عفونت‌ها بخصوص میکروب‌های مقاوم به درمان پیشگیری نماید.
• با رعایت اصول پیشگیری و واکسیناسیون به موقع از گسترش میکروبهای مقاوم جلوگیری کنیم.
• استفاده خودسرانه و نادرست از داروهای ضد میکروبیعامل اصلی بروز مقاومت میکروبی میباشد .
• در مصرف آنتی بیوتیک‌ها احتیاط کنید! بگذارید آنتی بیوتیک ها همچنان اثر بخش باشند.
• هرگز آنتی بیوتیک ها را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
• مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در جمعیت دامی، مساوی با مقاومت میکروبی در انسان است.
• میکروب‌های مقاوم بین انسان، دام و محیط زیست در حرکتند. مراقب باشید

روز شمار هفته:

• یکشنبه 27 آبان: مشارکت همگانی برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی
• دو شنبه 28 آبان: مدیریت پسماند برای حفاظت محیط زیست از میکروبهای مقاوم
• سه‌شنبه 29 آبان: پیشگیری از عفونت، پیشگیری از مقاومت میکروبی
•  چهارشنبه 30 آبان: دامپزشکی و مصرف مسئولانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی
• پنجشنبه 1 آذر: مصرف منطقی برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی
• جمعه 2 آذر: رسالت رسانه برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی

• شنبه 3 آذر: پژوهش و فناوری برای حفظ اثربخشی داروهای ضدمیکروبی

محتوی آموزشی جمعیت عمومی:

1. https://icdc.behdasht.gov.ir/Microbial-resistance-week
2. https://icdc.behdasht.gov.ir/Microbial-resistance-info
3. https://icdc.behdasht.gov.ir/film/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87:2

متعاقبا محتوی بیشتر در سامانه icdc.behdasht.gov.ir  بارگزاری خواهد شد

سامانه گزارش سازمان جهانی بهداشت از وضعیت مقاومت میکروبی و مصرف آنتی بیوتیک ها:

https://worldhealthorg.shinyapps.io/glass-dashboard/_w_bed13097/#!/home

سامانه سازمان جهانی بهداشت در مورد کمپین سال جاری:

https://www.who.int/campaigns/world-amr-awareness-week

اقدامات پیشنهادی:

• استفاده از رنگ آبی به عنوان نماد برنامه جهانی مقاومت میکروبی در طی هفته
• (استفاده از رنگ آبی در پوشش، نصب روبان آبی ( به این صورت (-

[1] Global Antimicrobial Resistance and Use Surveillance System

[2] سازمان جهانی بهداشت آنتی بیوتیک‌ها را بر حسب احتمال ایجاد مقاومت به سه دسته اصلی access ، watch و reserve  کرده، توصیه میکند که بیشتر آنتی بیوتیکهای تجویز شده از گروه access باشند.

هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین*/