اینوتکس سکوی توسعه اقتصاد دانش‌بنیان

با این وجود هنوز بسیاری از این شرکت‌ها با چالش‌هایی در بازاررسانی محصولات‌شان روبه‌رو هستند. حضور در نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی از راه‌های توانمندسازی این شرکت‌ها، فرصت مناسبی برای عرضه توانمندی‌ها، شبکه‌سازی و سنجش نیاز بازار است. در این راستا پارک فناوری پردیس هر ساله با هدف ایجاد ارتباط میان سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی با شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها و فراهم کردن فضای گفت‌‎وگو و شبکه‌سازی میان فعالان زیست‌بوم نوآوری و فناوری، نمایشگاه بین‌المللی نوآوری و فناوری اینوتکس را برگزار می‌کند؛ نمایشگاهی که هرساله میزبان بازیگران کلیدی زیست‌بوم نوآوری و فناوری‌ است. امسال نیز سیزدهمین دوره اینوتکس، با شعار«زیست‌بوم نوآوری و فناوری زیر یک سقف» از۱۸اردیبهشت به مدت چهار روز با حضور ۴۵۰ شرکت فناور و نوآور و بیش از۱۵۰سرمایه‌گذار آغاز به کار‌ کرد؛ رویدادی با برنامه‌های جانبی متنوع و کاربردی با هدف گردآوری همه فعالان این زیست‌بوم زیر یک سقف که در پایان منجر به انعقاد ۱۵۲تفاهم‌نامه به ارزش۲۳ هزار میلیارد ریال شد. 

اینوتکس در سال‌های اخیر تلاش کرده تا فراتر از یک نمایشگاه، قراری سالانه باشد میان بازیگران زیست‌بوم فناوری و نوآوری و با طراحی برنامه‌های جانبی مختلف و کاربردی بتواند تاحد زیادی به نیازهای مختلف این اجزا پاسخ بدهد. دراینوتکس ۲۰۲۴ حامی اصلی این رویداد، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، باهدف افزایش تعاملات میان اعضای زیست‌بوم و فرآیندهای حمایتی، هم‌رسانی شرکت‌ها و دستگاه‌های دولتی و فراهم کردن فرصت عرضه توانمندی دانش‌بنیان‌ها درحوزه‌های مختلف، پاویون ویژه‌ای را به ستادها اختصاص داده بود که با حضور پررنگ‌تر ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان دراین دوره، نگاه ویژه‌تری به موضوعات اقتصادی و برگزاری جلسات مذاکره‌ میان کسب‌وکارها و نهادها شده بود. علاوه بر این درنمایشگاه امسال این بار با برگزاری رویداد جانبی «مانوین» از سوی ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم، اینوتکس بار دیگر در کنار مهما‌‌نان همیشگی‌اش یعنی شرکت‌های حوزه فناوری، میزبان شرکت‌های خلاق و نوآور نیز بود تا به معنای حقیقی همه زیست‌بوم نوآوری و فناوری را زیر یک سقف گرد هم آورد. 

رویدادهای جانبی پر‌رونق
نمایشگاه امسال برنامه‌های جانبی و متنوع بسیاری در راستای ایجاد فضای تعامل میان شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور، صنایع خلاق و متقاضیان عرصه فناوری و نوآوری به همراه داشت.
سجاد عباسی فشمی، دبیر نمایشگاه اینوتکس۲۰۲۴، در این خصوص به پیشران می‌گوید: ‌امسال همزمان با برگزاری نمایشگاه اینوتکس، رویدادهای دیگری نیز در پارک فناوری پردیس برگزار شد. یکی از این رویدادها، نمایشگاه صنایع خلاق با عنوان «مانوین» (مان به معنی خانه و نوین به معنای جدید) بود که با همکاری وزارت گردشگری و ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم برگزار شد. از اصلی‌ترین اهداف برگزاری این نمایشگاه، نگاه نوآورانه، آینده‌نگرانه و غفلت نکردن از نیازهای روز جامعه در عرصه‌ها و سطوح مختلف بود.‌وی می‌افزاید: ‌همچنین به میزبانی اینوتکس رویداد جایزه بین‌المللی فارس (جایزه حوزه مسئولیت اجتماعی کسب‌وکارها با محوریت حوزه تبلیغات)برگزارشد.در این رویداد، شرکت‌کنندگانی از کشورهای کانادا، هلند، ترکیه، مالزی و روسیه حضور‌داشتند؛این شرکت‌کنندگان درقالب هیات‌های تجاری در نمایشگاه حضور یافته وهمگی مدیرعامل شرکت‌ها بودند.‌
عباسی فشمی خاطرنشان می‌کند: ‌در نمایشگاه اینوتکس امسال برای اولین‌بار، سالن فناوری‌های برتر به نام جشنواره پیشگامان اینوتکس هم برگزار شد که جدیدترین فناوری‌های توسعه‌یافته شرکت‌های دانش‌بنیان در آن رونمایی شد و در معرض دید بازدیدکنندگان قرار‌گرفت.در این بخش حدود ۱۱۱ درخواست از شرکت‌های دانش‌بنیان داشتیم که فقط ۲۱ طرح که برای نخستین بار در ایران تولید شده بود، مورد پذیرش قرار گرفت.

شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان؛ ۲ بازوی جوامع انسانی 
در اولین دوره رویداد مانوین که همزمان با اینوتکس ۲۰۲۴ برگزار شد، با حمایت ستاد توسعه فناوری‌های نرم و فرهنگی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، ۲۸ شرکت خلاق مطرح و برتر حضور یافتند.
دکتر روح‌ا... دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری درباره این رویداد می‌گوید: فرهنگ و هنر همراه فعالیت اقتصادی، خلق ارزش را به همراه دارد و این مسیر نیز با چاشنی نوآوری مفهومی به نام شرکت‌های دانش‌بنیان خلاق را رقم می‌زند. شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان دو بازوی جوامع انسانی را شکل می‌دهند؛ از این‌رو باید جایگاه شرکت‌های خلاق که اکنون در حوزه‌های هنری و فرهنگی فعال هستند، حفظ شود. این همان مسأله‌ای است که در قانون جهش تولید دانش‌بنیان به آن تأکید شده است. این حوزه در حل مسائل اجتماعی نقش بسیار چشمگیری دارد و مهم‌ترین ابزار پیشگیری از شکاف‌های اقتصادی و فرهنگی و طبقاتی، نوآوری اجتماعی قلمداد می‌شود لذا این حوزه باید مورد حمایت قرار گیرد.
مسعود حسنلو، دبیر ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری نیز می‌گوید: راهکار حل بسیاری از مسائل کشور در گرو توجه به صنایع خلاق است. اکنون صنایع خلاق در اقتصاد جهانی سهم بسزایی دارد. سهم این صنایع در اقتصاد کشور زیر یک درصد (کمتراز۴میلیارد دلار)است. درافق کوتاه‌مدت سهم اقتصاد خلاق ماباید به ۳درصد برسد. اکنون سهم دنیا از اقتصاد صنایع خلاق ۱۰درصد است که ما برای رسیدن به این نقطه فاصله زیادی با دنیا داریم.
امیرحسین میرآبادی، رئیس سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی نیز درباره اهمیت برگزاری این رویداد می‌گوید: همان‌طور که توسعه صنعت کشاورزی و دیگر صنایع و فناوری‌ها برای‌مان مهم است، محصولات فرهنگی و صنایع خلاق هم جایگاه ویژه‌ای دارد از این‌رو در تمام مذاکراتی که انجام می‌دهیم، صنایع خلاق و فرهنگی را هم در نظر می‌گیریم. در این نمایشگاه نیز از بعضی شرکت‌ها خواستیم تا محصولات‌شان را در خانه‌های نوآوری در خارج از کشور مستقر کنند؛ در خانه‌های نوآوری به‌صورت دائمی برای این محصولات بازاریابی انجام می‌دهیم بدون آن‌که شرکت‌‌ها در خارج از کشور حضور داشته باشند.
 
کم‌توجهی به دانش و فناوری‌های حوزه عمران
از دیگر ستادهای حاضر در این نمایشگاه، ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان عمران و ساختمان معاونت علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری بود.
هوشنگ فروغمند اعرابی، مدیر برنامه ملی سندسازی مسکن ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان عمران و ساختمان معاونت علم، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری می‌گوید: حوزه عمران و ساختمان نقش مهمی در اقتصاد دانش‌بنیان دارد اما اکنون از نظر دانش و فناوری این حوزه، ایران نسبت به کشورهای دیگر عقب‌تر است لیکن باید به فناوری‌های دخیل در بخش عمران و ساختمان مانند حوزه معماری، ساخت، برق و مکانیک کمک کنیم. در گام نخست برای تحقق این مهم باید عموم مردم، مسئولان و تصمیم‌گیران، آشنایی کاملی نسبت به این حوزه پیدا کنند. اهمیت این مسأله باعث شده تا ستاد تازه تاسیس توسعه اقتصاد دانش‌بنیان عمران و ساختمان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری امسال همانند سال گذشته در نمایشگاه اینوتکس حضور یابد تا از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور حوزه عمران و ساختمان حمایت کند.این پژوهشگر و کارشناس اقتصاد مسکن می‌افزاید: امسال کنسرسیوم‌های فناور و دانش‌بنیان صنعتی‌سازی مسکن حضور پررنگی در غرفه این ستاد داشتند. در حال حاضر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان عمران و ساختمان هشت کنسرسیوم صنعتی مسکن دارد. راهبر (فردی که پایه یک پیمانکاری ابنیه یا انبوه‌سازی فناور دارد) از این کنسرسیوم‌ها از شیوه صنعتی‌سازی خاصی استفاده می‌کند و با گروه‌های دیگر دانش‌بنیان، گروهی تشکیل می‌دهد. این گروه‌ها سعی می‌کنند پروژه‌ها را پیش ببرند تا در این حوزه نیز توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و نفوذ فناوری داشته باشیم؛ شرکت‌های قوی‌تر به شرکت‌های نوپاتر این حوزه کمک می‌کنند تا فناوری‌های‌شان به فروش رسد و از این مسیر امید و انگیزه‌ای برای شرکت‌های کوچک‌مقیاس به‌وجود می‌آید تا بتوانند وارد بازار شوند.

فرصتی برای جذب سرمایه شرکت‌های نوپا و استارت‌آپ
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان حمل‌ونقل پیشرفته و فضایی معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری نیز از دیگر ستادهایی بود که در این نمایشگاه حضور چشمگیری داشت. شهاب خدامرادی، رئیس گروه هوشمندسازی این ستاد درباره حمایت‌های ارائه شده، می‌گوید: بیشتر شرکت‌های نوپا با مشکل فضا مواجه هستند.این ستاد برای رفع این مسأله مذاکره و رایزنی‌هایی با مراکز نوآوری و پارک‌های علم و فناوری به‌عمل می‌آورد تا فضای مناسب در اختیار این شرکت‌ها قرار گیرد. بحث سرمایه در گردش از دیگر مشکلات این شرکت‌هاست.ستاد، تسهیلات مختلفی برای اجرای پروژه‌های این شرکت‌ها در‌نظر گرفته است؛ همچنین برای حضور شرکت‌های بلوغ‌یافته‌تر در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی و توسعه صادرات محصولات آنها نیز تسهیلاتی در‌نظر گرفته‌ایم.وی می‌افزاید: نمایشگاه اینوتکس فرصتی برای شرکت‌های فناور و استارت‌آپ‌های این حوزه ایجاد کرده تا بتوانند برای طرح‌های‌شان سرمایه‌گذار پیدا کنند. ستاد این ضرورت را احساس کرد تا ذیل پاویون معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، چند شرکت را در غرفه ستاد مستقر کند تا آنها بتوانند از این راه نظر مساعد سرمایه‌گذار را جلب کنند و حتی صادرات نیز داشته باشند.خدامرادی بیان می‌کند: صادرات محصولات دانش‌بنیان و فناور از اهداف اصلی ما برای حضور در این نمایشگاه بود. در پاویون این ستاد هشت شرکت (دو شرکت در حوزه هوایی و شش شرکت در حوزه هوشمندسازی) حضور داشتند. همچنین ما با برقراری جلسات B۲B و ارتباط و مذاکره با سازمان‌های مختلف، سعی کردیم در این نمایشگاه شرکت‌ها را به سازمان‌های مختلف متصل کنیم و نیازمندی‌های‌شان را برطرف سازیم.

توسعه بازار دانش‌بنیان‌های حوزه ماش‍ین‌آلات صنعتی
دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ماشین‌سازی و تجهیزات پیشرفته صنعتی با اشاره به اهمیت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان حوزه ماشین‌آلات صنعتی به پیشران می‌گوید: از اولویت‌های موضوعی ستاد ما در نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۴، صنایع نیروگاهی، غذایی، دارویی و ساخت ماشین‌آلات پیشرفته بود. امسال در این نمایشگاه بحث فناوری‌های جدید مرتبط با صنعت ماشین‌سازی و تجهیزات پیشرفته و توسعه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان را که مشخصا درراستای ماموریت ستاد فعالیت دارند،دنبال کردیم تا بتوانیم با حضور درنمایشگاه هم به ارائه خدمات جهت دانشی ساختن صنعت بپردازیم وهم به توسعه بازارشرکت‌های دانش‌بنیان کمک کنیم.محمد‌مهدی هادوی با اشاره به ابزارهای حمایتی این ستاد می‌افزاید: اکنون ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ماشین‌سازی و تجهیزات پیشرفته صنعتی، حمایت‌هایی از قبیل بحث‌های تامین مالی، تسهیلات معاونت علمی، تسهیلات تبصره ۱۸، اعتبار مالیاتی (به شرکت‌هایی که بحث تحقیق و توسعه را دنبال می‌کنند)، کمک به شرکت‌ها برای لیزینگ خرید ماشین‌آلات ساخت داخل با استفاده از صندوق صنعت ماشین‌سازی را ارائه می‌دهد.احمد کاظمی، کارشناس ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ماشین‌سازی و تجهیزات پیشرفته صنعت نیز می‌گوید: هدف اصلی مابرای حضور دراین نمایشگاه تسهیل‌گری وحمایت ازشرکت‌های نوآور،نوپا واستارت‌آپ برای جذب سرمایه‌گذار و توسعه بازار داخل وخارجی آنهاست. باحمایت ماامسال دراین نمایشگاه دو شرکت حضور یافتند؛ یکی ازاین شرکت‌ها در زمینه سوپرآلیاژها ودیگری درزمینه پخت نان‌های صنعتی فعالیت دارد.سوپرآلیاژها برای صنایع نیروگاهی،نفت وهواپیماسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول برای نخستین‌بار در ایران تولید شده و نیاز به سرمایه‌گذاری دارد.محصول پخت نان‌های صنعتی نیز از هدررفت منابع کشور جلوگیری کرده و نان باکیفیت و مرغوب ارائه می‌دهد.