معکوس شدن علائم بیماری آلزایمر با درمان جدید

به گزارش جام جم آنلاین از مدیکال اکسپرس، بر اساس تحقیق محققان دانشکده پزشکی پرلمن در دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا، مولکول «پیشرو» که تشکیل پروتئین‌های خاص را آهسته می‌کند، علائم بیماری ازجمله اختلال حافظه را در مدل موش مبتلا به آلزایمر معکوس کرد.

در این تحقیق محققان اثرات ترکیبی به‌نام ۴-فنیل بوتیرات را بررسی کردند که مولکول اسید چرب است و به‌عنوان یک چاپرون شیمیایی شناخته می‌شود و از تجمع پروتئین جلوگیری می‌کند. در موش‌های مبتلا به آلزایمر، تزریق ۴-فنیل بوتیرات به بازگرداندن علائم پروتئوستاز طبیعی (فرایند تنظیم پروتئین) در مغز حیوانات کمک کرد و در عین حال عملکرد آن‌ها را در آزمون استاندارد حافظه، حتی زمانی که در اواخر دوره بیماری انجام شد، به‌طور چشمگیری بهبود بخشید. چاپرون یا یاره، به پروتئین‌هایی گفته می‌شود که کارشان به «تاشدگی کوالانسی» یا «بازشدن» یا «ساخت و هم‌گذاری» همچنین «جداسازی و تجزیه و تحلیل» ساختار‌های اَبَرمولکولی دیگر است.

نیرینجینی نایدو، محقق ارشد این تحقیق، استادیار پزشکی خواب گفت: با بهبود کلی سلامت عصبی و سلولی، می‌توانیم پیشرفت بیماری را کاهش دهیم یا آن را به تاخیر بیندازیم. علاوه بر این، کاهش پروتئوتوکسیسیته، آسیب جبران‌ناپذیر به سلول که در اثر تجمع پروتئین‌های مختل شده و اشتباه تا شده ایجاد می‌شود، می‌تواند به بهبود برخی از عملکرد‌های مغزی که پیش از این از دست رفته‌اند، کمک کند.

بیماری آلزایمر بیش از ۶ میلیون آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده و ممکن است تا سال ۲۰۶۰ حدود ۱۳.۸ میلیون آمریکایی دیگر نیز به این بیماری تشخیص داده شوند، مگر اینکه پیشرفت‌های پزشکی این بیماری را آهسته یا درمان کند. مانند سایر اختلالات تخریب‌کننده عصب، مشخصه بیماری آلزایمر تجمع پروتئین در مغز است و شامل اختلال عملکرد پروتئوستاز است.

پیش از این، محققان دریافتند که درمان ۴-فنیل بوتیرات کیفیت خواب و عملکرد آزمون شناختی را بهبود می‌بخشد و به عادی‌سازی پروتئوستاز در موش‌هایی که الگویی از پیری مغز معمولی انسان هستند، کمک می‌کند. برای تحقیق جدید، آنان اثرات ۴-فنیل بوتیرات را در موش‌های مبتلا به آلزایمر، بررسی کردند. این موش‌ها که به‌عنوان موش‌های APPNL-G-F شناخته می‌شوند، درست مانند افراد مبتلا به آلزایمر، تجمعات پروتئینی غیرطبیعی را در مغز خود جمع می‌کنند، بسیاری از سیناپس‌هایی را که سلول‌های مغزشان را به‌هم متصل می‌کنند، از دست می‌دهند و دچار اختلال شدید حافظه می‌شوند.

در ابتدا، گروه تحقیقاتی نشان داد که این موش‌ها به راستی دارای نشانه‌هایی از مکانیسم‌های پروتئوستاز ناکارآمد هستند؛ از جمله فرآیند فعال مزمن به‌نام پاسخ پروتئین واتابیده و سطوح به نسبت پایینی از یک پروتئین چاپرون طبیعی بازدارنده از تجمعات به‌نام پروتئین ایمونوگلوبولین اتصال‌دهنده دارند.

در مرحله بعد، دانشجوی فارغ‌التحصیل، جنیفر هافیکز، موش‌ها را در اوایل زندگی با ۴-فنیل بوتیرات تحت درمان قرار داد و دریافت که این درمان به بازیابی علائم پروتئوستاز طبیعی در نواحی کلیدی مغز مرتبط با حافظه در موش‌ها کمک می‌کند. این درمان همچنین توانایی موش‌ها را که در غیر این صورت از میان رفته بود، برای تمایز بین اجسام متحرک و بی‌حرکت در آزمون حافظه استاندارد به‌نام آزمون «تشخیص شی فضایی» بازیابی کرد.

این گروه تحقیقاتی کشف کردند که آنان می‌توانند به اثرات مشابهی دست یابند، ازجمله معکوس کردن نقص حافظه، حتی زمانی که موش‌ها را در دوران میانسالی درمان کردند.

درمان در اوایل زندگی و میانسالی نشانه‌هایی از مهار فرآیندی را نشان داد که برجسته‌ترین تجمعات پروتئینی در آلزایمر را تشکیل می‌دهد که به پلاک‌های بتا آمیلوئید معروف هستند. در درمان بعدی، نه تنها فرآیند زمینه‌ای، بلکه تعداد پلاک آمیلوئید نیز کاهش یافت.

۴-فنیل بوتیرات، به‌عنوان یک درمان بالقوه آلزایمر، این مزیت را دارد که می‌تواند به‌راحتی از جریان خون به مغز عبور کند و پیش از این توسط سازمان غذا و دارو برای درمان اختلال متابولیک نامربوط تأیید شده بود.

یافته‌های این تحقیق در مجله Aging Biology منتشر شد.