مشکل بازار مسکن را چگونه ارزیابی میکنید؟
مشکل اصلی بازار مسکن کمبود ساختوساز در سالهای گذشته است، سیاستگذاریهای حوزه مسکن در سالهای اخیر موانع فراوانی را پیش روی سازندگان مسکن قرار داده و با فرار سرمایه به کشورهای اطراف باعث شده که بسیاری از سازندگان به دلالی مسکن روی بیاورند و ساختوساز بهشدت کاهش یابد. مسکن را نمیتوان مانند کالاهای دیگر وارد کرد و دولت باید با اقداماتی زنجیره تولید مسکن را توسعه دهد. ساخت مسکن نیازمند ایجاد زنجیرهای هماهنگ از وزارت راهوشهرسازی تا سایر دستگاه ذیربط مانند شهرداریهاست، دلیل اینکه مسکن را پیشرانه اقتصاد میدانند تاثیرگذاری همهجانبه در اقتصاد کشور است از زنجیره تامین کالا تا ایجاد شرایط اشتغالزایی. براساس بررسیهای صورتگرفته بهازای ساخت هر ۵۷مترمربع زیربنای مسکونی، بخش مسکن توانایی ایجاد یک نفر شغل بهطور مستقیم و ۰.۲۴نفر شغل، بهصورت غیرمستقیم را دارد. این میزان ایجاد اشتغال حتی در صنایع تولیدی نیز دیده نمیشود، بنابراین در صورتی که این صنعت پویا باشد، اثرات مثبت آن به سرعت خود را نشان میدهد.
دولتها در سالهای گذشته همواره بر افزایش عرضه مسکن تاکید داشتند اما نتیجه آن مطلوب نبوده است، دلیل این عدم موفقیت چیست؟
طی سالهای اخیر در حوزه مسکن شاهد شعارها و وعدههای بزرگی بودیم مانند ساخت یک میلیون مسکن در سال اما شرایط در اجرا متفاوت بوده، بهطور مثال هزینه عوارض صدور پروانه نسبت به سال گذشته در هفتههای اخیر افزایش هفتبرابری داشته است، از سوی دیگر در برخی مناطق شاهد برخوردهای سلیقهای برای صدور مجوز برای یک طبقه اضافه است، برخی از این مالکان این یک طبقه اضافه را بهراحتی دریافت میکنند اما برخی از مالکان درگیر پیچ و خمهای اداری آن میشوند. با افزایش قیمت زمین و بالارفتن هزینه مشارکت بسیاری از سازندگان تمایلی به ساخت ندارند و موانع موجود باعث شده ساختهای تجمیعی نیز سود بسیاری کمی داشته باشند.
افزایش قیمت مسکن متناسب با تورم و نرخ دلار بوده است؟
افزایش قیمت مسکن متاثر از افزایش دستمزد کارگران، بالارفتن هزینه مصالح ساختمانی، افزایش چند برابری قیمت زمین است و نمیتوان تنها به یک عامل قیمت ارز اکتفا کرد.
عملکرد بانکها را در برهم خوردن نظم بازار مسکن را چقدر مؤثر میدانید؟
بانکها در سالهای اخیر برای فرار از ورشکستگی و افزایش داراییهای خود اقدام به سرمایهگذاری در مسکن کردند و بنا به آمارهای اعلامی نزدیک دو میلیون واحد مسکونی خالی در اختیار بانکها قرار دارد، این رویه در منطقه ۲۲ نیز توسط یکی از بانکهای کشور دنبال میشود. ساخت مسکن و عدم عرضه آن باعث شده که تعادل در بازار مسکن بههم بخورد. اقدام دولت برای شناسایی واحدهای خالی و دریافت مالیات از این واحدهای مسکونی باید به میزانی باشد که دیگر سوداگری در این حوزه توسط بانکها صرفه اقتصادی نداشته باشد.
بحث فرار سرمایه از بخش مسکن چقدر جدی است؟
موانع پیش روی سرمایهگذاری در مسکن باعث شده، بسیاری از سازندگان برای سرمایهگذاری به ترکیه و گرجستان بروند، درخصوص میزان این سرمایهگذاری اعداد متفاوتی اعلام میشود اما چند وقت پیش دبیر اتاق بازرگانی مشترک ایران و ترکیه از سرمایهگذاری ۹۷ میلیاردلاری ایرانیان در بازار مسکن ترکیه خبر داد. این ارقام را باید جدی گرفت؛ ادامه روند فرار از سرمایه از بازار مسکن میتواند میزان عرضه را بهشدت کاهش دهد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد