تعدد مدیریت، بلای جان آثار تاریخی اصفهان

در این میان شهر تاریخی اصفهان نیز از گزند بی‌مهری‌هایی که بر میراث تاریخی آن روا داشته می‌شود در امان نمانده و بسیاری از نقاط آن از «چهار باغ عباسی» گرفته تا «شاه‌دژ» و از «دردشت» گرفته تا «جوباره»، در حال فراموشی هویت تاریخی خود هستند.

با این حال اماکنی وجود دارد که با تمام بناهای دیگر فرق دارد و شاید بعد مذهبی آنها رنگ و بوی خاصی به وجودشان داده و ضرورت مراقبت از آنها را دوچندان کرده است.

مساجد از جمله بناهایی است که به غیر از ارزش تاریخی، بعد مذهبی و احترامی که مردم برای این اماکن قائلند، مراقبت و حفظ آنها را چندبرابر کرده است.اما در کمال تاسف باید گفت به علت برخی سوءمدیریت‌ها یا تعدد مدیریت‌ها معلوم نیست چه کسی پاسخگوی مراقبت، مرمت یا حفظ آنهاست.حالا اصفهان که دارای مساجد تاریخی زیادی است دچار همین چالش شده و به گفته مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان، تعدد مدیریت و بهره‌برداری چندگانه از مساجد تاریخی این منطقه موجب بروز نابسامانی در این بناهای تاریخی و مذهبی شده است.

علیرضا ایزدی با بیان این که مسجد جامع عتیق اصفهان با بیش از ۱۲۸۰ سال قدمت و ۲۲ هزار مترمربع وسعت یکی از کهن‌ترین مساجد جامع ایران است و با تکمیل پرونده ثبتی این مسجد تاریخی، سال ۹۱ به‌عنوان اولین مسجد جهان اسلام در فهرست میراث بشری به ثبت رسید، در خصوص بروز برخی مشکلات در بهره‌برداری از این مجموعه‌های تاریخی و مذهبی می‌گوید: «تعدادی از مساجد تاریخی همچون مسجد شیخ لطف‌ا... در اختیار این اداره‌کل قرار دارد اما برخی دیگر همچون مسجد جامع عتیق، مسجد امام (ره) (جامع عباسی) و مسجد حکیم دارای تعدد مدیریتی است به‌نحوی‌که نگهداری و مرمت آنها توسط این اداره‌کل انجام می‌شود ولی با توجه به کاربری مذهبی این مساجد، بهره‌برداری از آنها بیشتر توسط اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان و هیات‌امنای مساجد که عمدتاً از اهالی و کسبه محلات و بازارهای پیرامون این مساجد هستند صورت می گیرد.»اصفهان در رابطه با حفاظت از برخی مساجد تاریخی دیگرش همچون مسجد سید هم با شرایط دشواری روبه‌رو شده. به‌گونه‌ای که این مسجد زیبا با دو هیات ‌امنای مجزا مدیریت می‌شود.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان درباره مشکلات پیش‌آمده و بروز برخی نابسامانی‌ها در منظر صحن و شبستان‌های مسجد جامع عتیق می گوید: «متأسفانه با توجه به وسعت و شهرت این مجموعه عظیم تاریخی و مذهبی هر نهادی در هر گوشه آن متولی یک کاری است، از این رو طبیعتا هر زمانی که شاهد برگزاری مراسم مختلف آیینی در این مسجد باشکوه هستیم نیز هرکدام از این نهادهای برگزارکننده باید بخشی از نظافت، بهداشت و حتی حفاظت از آن را پذیرا باشند اما متأسفانه شاهدیم که هرکدام از متولیان این آیین‌ها، پس از اتمام مراسم مربوط به خود، از پاکسازی و نظافت محوطه و شبستان‌های مسجد خودداری می‌کنند.»