اروپا دست به دامن چین

براساس مطلب درج شده در رسانه‌های آمریکایی، رئیس جمهور فرانسه در سفر به پکن تلاش خود را برای متقاعد کردن شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین به ایفای نقشی مهم در ایجاد صلح بین اوکراین و روسیه کرد. رئیس‌جمهور فرانسه در مصاحبه‌ای گفت خطر بزرگی که اروپا با آن مواجه شده این است که وسط بحران‌هایی گیر بیفتد که بحران‌های ما نیست و این موضوع جلوی اروپا را برای ایجاد استقلال راهبردی خود می‌گیرد.

ملاحظات رئیس‌جمهور فرانسه
رئیس‌جمهور فرانسه در بازگشت از سفر خود به چین طی مصاحبه با سه خبرنگار حاضر در هواپیما خواستار استقلال راهبردی اروپا از آمریکا شد و اظهار کرد که اروپا باید مستقل‌تر از آمریکا در جهان عمل کند. وی در مصاحبه با پلتیکو نیز اعلام کرد اروپا باید در برابر فشار برای تبدیل شدن به دنباله‌روی آمریکا مقاومت کند. به گفته مکرون، اروپا باید وابستگی خود را به آمریکا کاهش دهد و از کشیده شدن به رویارویی چین و آمریکا بر سر تایوان اجتناب کند. مکرون درباره تئوری خود در زمینه استقلال راهبردی اروپا و تلاش اروپا برای تبدیل شدن به ابرقدرت سوم سخن گفت.رئیس‌جمهور فرانسه همچنین اعلام کرد وابستگی اروپا به آمریکا برای تسلیحات و انرژی زیاد شده بود اما اکنون باید روی تقویت صنایع دفاعی اروپا تمرکز شود. از نظر مکرون اروپا همچنین باید وابستگی خود را به فراسرزمینی بودن دلار آمریکا کاهش دهد. به اعتقاد وی، اگر تنش‌ها بین دو ابرقدرت آمریکا و چین داغ شود، اروپا زمان و منابع لازم را برای تأمین مالی استقلال راهبردی خود نخواهد داشت و به بنده و نوکر تبدیل خواهد شد.

هشدارهای پیاپی مکرون
هشدار مکرون درباره وابستگی بیش از حد اروپا به آمریکا در شرایطی است که رئیس‌جمهور فرانسه طی چند سال اخیر چند بار بر لزوم ایجاد ارتش مستقل اروپایی تاکید کرده و از مرگ مغزی(ناتو) سخن گفته بود؛ اظهاراتی که به مذاق آمریکا و برخی کشورهای عضو ناتو خوش نیامد. برخی از کارشناسان و تحلیلگران در مورد جنگ اوکراین معتقدند سوق دادن اوکراین به سمت جنگ با روسیه در واقع دامی بوده که آمریکا برای اروپا گسترانده است. حمایت‌های اروپایی‌ها از اوکراین در مقابل روسیه موجب نگرانی آنها از یک سو و به‌وجود آمدن مشکلات اقتصادی افزایش تورم، کاهش تولید و افزایش هزینه زندگی برای مردم اروپا از سوی دیگر شده است. بعد از گذشت یک سال از آغاز جنگ اوکراین و تجربه تبعات این بحران، اروپایی‌ها متوجه شده‌اند باید راه خود را از ائتلاف با آمریکا جدا کنند به نحوی که گرایش آنها برای ارتباط با چین در سفر مکرون به این کشور به‌خوبی گواه این مطلب است.

سفر مقامات اروپایی به چین
نکته جالب توجه آن‌که پس از مقامات فرانسوی وزیر خارجه آلمان هم به چین سفر کرد. در جریان این سفر، دو وزیر خارجه در ششمین دور گفت‌وگوی راهبردی چین و آلمان در زمینه دیپلماسی و امنیت مشارکت کردند و علاوه بر مسائل سیاسی و بین‌المللی، دیدگاه‌های خود را درباره روابط تجاری به اشتراک گذاشتند. سفر وزیر خارجه آلمان به چین کمتر از دو هفته پس از سفر مکرون به همراه اورزلا فن در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا به پکن انجام شد. جوزپ بورل، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا نیز که سفر به چین را در دستور کار دارد در تازه‌ترین اظهاراتش قبل از سفر به چین گفت اروپا نقش تعیین‌کننده چین را در دستیابی به راه‌حل در بحران‌های منطقه‌ای و جهانی قبول دارد اما پکن باید در دستیابی به راهکار سیاسی برای جنگ روسیه در اوکراین ایفای نقش کند. همزمان با افزایش توجه کشورهای اروپایی به رابطه با چین، رهبران شماری از دولت‌های عضو ناتو در اروپای شرقی و مرکزی نیز از وجود اختلاف با آمریکا بر سر جنگ اوکراین خبر دادند. ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان تاکید کرده که کشورش حامی جنگ اوکراین نیست و این آمریکاست که حامی عمده این جنگ است. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم با اذعان به سیر تحولات در نظم جهانی گفته است در دنیای جدید، قدرت‌های نوظهور خواستار جایگاه در نظم جهانی هستند. ما باید واقعیت ظهور دنیای چند قطبی را بپذیریم که در آن ادعاهایی با معانی متفاوت بیان می‌شود.

دلیل گرایش قاره سبز به چین
پیروی اروپایی‌ها از سیاست‌های حمایت آمریکا از اوکراین و متحمل شدن خسارت‌های زیاد آنها باعث شده است برای برون رفت از وضعیت نابه‌سامان امنیتی و اقتصادی به سمت چین گرایش پیدا کنند و در تغییر سیاستی آشکار دست به دامان پکن برای پایان جنگ اوکراین و روسیه شوند. چین در ماه‌های اخیر به‌خوبی نشان داد که علاوه بر اقتصاد قوی می‌تواند در مناسبات امنیتی و سیاست خارجی به یک میانجی قوی تبدیل شود که در اولین گام، زمینه بهبود روابط کشورهای غرب آسیا را که از ملاحظات پیچیده‌ای برخوردار هستند، فراهم آورد.

اذعان اروپا به تغییر هندسه قدرت
سفر مقام‌های مختلف اروپایی به چین طی هفته‌های گذشته درک واقعیت تغییر هندسه قدرت در نظام بین‌الملل را آشکارتر می‌کند. هرچند این واقعیت برای بعضی از قدرت‌های غربی تلخ است اما سرعت تحولات که بعد از جنگ اوکراین به‌طور فزاینده‌ای شدت گرفته، موجب شده تعداد کشورهایی که در حال فاصله گرفتن از آمریکا هستند و به قدرت چین در معادلات بین‌المللی گرایش پیدا خواهند کرد بیشتر شوند. شاید خوشبینانه به نظر برسد که در کوتاه مدت سلطه آمریکا در زمینه‌های مختلف روبه افول بگذارد اما واقعیت این است که این افول با وجود همکاری گسترده بین کشورهای چین، روسیه، ایران و بهبود روابط و همکاری سایر کشورها مخصوصا در غرب آسیا، سرعت بیشتری خواهد گرفت.