کیش به دلار

بر‌اساس اولین معاملات بازار مبادله ارز و طلای ایران قیمت اسکناس دلار ۴۱‌هزار و ۵۴۹‌تومان و قیمت حواله دلار ۳۶‌هزار و ۱۳۰‌تومان کشف شد. این در حالی است که نرخ ارز در بازار غیررسمی و کانال‌های تلگرامی نزدیک به ۵۰ هزار تومان اعلام شد‌ه‌است. به این ترتیب با کشف قیمت اسکناس دلار در بازار مبادله ارز ایران در سطح ۴۱ هزار و ۵۴۹تومان، نرخ ارز نسبت به بازار غیررسمی بیش از ۸۰۰۰ تومان کمتر است. در این زمینه جام‌جم گزارشی تهیه کرده که نرخ‌های کشف شده چه تاثیری بر نرخ بازار آزاد می‌گذارد که جزئیات آن در ادامه آمد‌ه‌است.

افزایش نوسانات نرخ ارز باعث رشد صفوف مقابل صرافی‌ها می‌شد و این پرسش پیش می‌آمد که دلار زمانی که گران می‌شود، چرا خریداران آن افزایش می‌یابد. ماجرا حاکی از آن بود که نرخی با عنوان نرخی توافقی اعلام می‌شد که هر کارت ملی دارای سهمیه‌ای ۲۰۰۰ دلاری بود. نرخ توافقی پایین‌تر از نرخ بازار بود و به‌دلیل مابه‌التفاوت آن افراد برای خرید اقدام می‌کردند. افرادی هم که پول کافی برای خرید نداشتند دلالان را برای دریافت مابه‌التفاوت که البته بخشی از آن به صرافی و بخشی دیگر به دلال می‌رسید انتخاب می‌کردند.

پس از آن اعلام شد که دیگر نیازی به ثبت‌نام برای خرید دلار نیست و هر کارت ملی می‌تواند بدون وقت قبلی به صرافی‌ها مراجعه کند و تا ۵۰۰۰ یورو تحویل بگیرد. این‌بار اما، قیمت کمی به بازار نزدیک شده‌بود، ولی باز هم اختلاف آن به حدی بود که افراد این ریسک را به جان می‌خریدند که برای دریافت ارز اقدام کنند. بعد از این‌که این روش هم پاسخ مثبت نداشت رئیس‌کل ‌بانک‌مرکزی از مرکز مبادله طلا و ارز سخن گفت.

مرکزی که دیروز آغاز به کار کرد و برخی کارشناسان معتقد بودند بعید است استقبال زیادی از آن بشود و با این‌که هدف‌گذاری نرخ وجود دارد در بازار تاثیر نمی‌گذارد اما بررسی آمار و ارقام نرخ کشف قیمت در اولین روز فعالیت مرکز مبادله ارز و طلا باعث ریزش قیمت در بازار به این ترتیب شد؛ نرخ هر دلار ۴۱ هزار و ۵۰۰ تومان. شاید این پرسش به‌وجود بیاید که این نرخ چه تاثیری در بازار دارد. در بخش اول باید پاسخ داد حجم عمده‌ای از نیاز ارزی کشور مربوط به خدمات است که این نرخ دیروز ۴۱ هزار و ۵۰۰ تومان کشف شد. به بیان بهتر افرادی که برای مسافرت، درمان، تحصیل و ۵۷ سرفصل دیگر، نیازمند ارز باشند با نرخی حدود ۸۰۰۰ تومان کمتر از بازار آزاد می‌توانند تهیه کنند. این موضوع باعث خواهد شد بازار غیررسمی جذابیت خود را از دست بدهد و مانند دیروز روند نزول قیمت را طی کند. پس از کشف قیمت اسکناس دلار در مرکز مبادله ارز و طلای ایران ۴۱ هزار و ۵۴۹ تومان، نرخ حواله دلار ۳۶ هزار و ۱۳۰ تومان اعلام شد.

مبنای نرخ‌گذاری تغییر کرد

رئیس‌کل ‌بانک‌مرکزی در مراسم رونمایی این مرکز اعلام کرد: در زمان حاضر کالاهایی که در مرکز مبادله ارز ایران، ارز دریافت می‌کنند مشخص شده‌اند و در شروع کار براساس عرضه و تقاضا نرخ کشف و بر همین مبنا ارز تخصیص می‌یابد، لذا پیش‌بینی من این است که حجم معاملات در بازار حواله رشد قابل‌توجهی داشته‌باشد.
به‌گفته فرزین، نرخ ارز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران مبتنی بر منابع و مصارف ارزی کشور و همچنین براساس متغیرهای بنیادین اقتصاد کشور تعیین می‌شود. نرخ اسکناس نیز متناسب بر همین امر تعیین می‌شود و سامانه نیما نیز همچنان برای کالاهای اساسی، به‌قوت به فعالیت خود ادامه خواهد داد.

دلالان، سناریوی جدیدی دارند؟

مدیر پروژه مرکز مبادله ارز و طلا اعلام کرد که از هفته آینده عرضه ربع‌سکه در بورس کالا متوقف شده و به‌جای آن از طریق مرکز مبادله ارز و طلا انجام خواهد شد که روش کشف قیمت آن شبیه روش حراج قیمتی بورس کالا خواهد بود.

امیر هامونی در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که آیا از این به بعد بازارهای دیگر غیر از مرکز مبادله، قاچاق محسوب خواهد شد و به‌عنوان مثال دلالان بازار نمی‌توانند خرید و فروش انجام دهند یا کانال‌های تلگرامی نمی‌توانند تعیین قیمت داشته‌باشند؟ تصریح کرد: مسأله قاچاق‌انگاری در این زمینه موضوع جدیدی نیست و پیش از این هم در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مورد تاکید قرار گرفته‌بود اما مصوب شد دلالان کنار خیابان نمی‌توانند ارز بفروشند.

وی درباره این‌که آیا سامانه نیما به کار خود ادامه خواهدداد یا خیر، گفت: در سامانه نیما برای کالاهای اساسی، تجهیزات پزشکی و دارو ارز را با نرخ ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان تامین خواهیم‌کرد اما مازاد آن در تالار حواله ارز مرکز مبادله عرضه خواهدشد که متناسب با فرآیندهای عرضه و تقاضا نرخ گذاری خواهدشد. همچنین نرخ بر اساس منابع و مصارف ارزی و متغیرهای بنیادین اقتصادی تعیین می‌شود.

هامونی درباره مقاصد ارز خدماتی نیز گفت: ارز ۵۰۰۰ یورویی که طی هفته‌های گذشته ابلاغ شده‌بود و مردم می‌توانستند با کارت ملی از صرافی‌ها و بانک‌های منتخب ارز مورد نیاز خود را دریافت‌ کنند، حذف شد و به جای آن ارز خدماتی در دستور کار قرار گرفته‌است. در این راستا بیش از ۶۰ سرفصل ارز مورد نیاز خدماتی مردم را شناسایی کرده‌ایم که شامل اعضای مسافری دانشجویی، درمانی، فرصت مطالعاتی شرکت‌های هواپیمایی، کشتیرانی و حمل و نقل زمینی و... است اما عرض ۵۰۰۰ یورویی حذف شد و جایگزین آن ارز خدماتی است که در مرکز مبادله به مردم داده می‌شود.

مدیر پروژه مرکز مبادله ارز و طلا اضافه کرد: از سوی دیگر برخی ارزها که در رسته ارز خدماتی تعریف شده‌اند، سقف ندارد که می‌توان به هزینه فرصت‌های مطالعاتی، درمانی و... اشاره کرد چرا که درصددیم آنها را بدون سقف و براساس هزینه واقعی صورت گرفته تامین کنیم.

ارز مسافرتی ۵۰۰ دلار شد

بر اساس اطلاعات موجود مسافران می‌توانند ۵۰۰ دلار از طریق بانک‌ملی درخواست و ارز مسافرتی‌شان را با مراجعه به فرودگاه بین‌المللی دریافت کنند. از سوی دیگر تصویب شده شرکت‌هایی که ارزشان را به بانک‌ها و صرافی‌های بانکی عرضه می‌کردند، در حال حاضر دیگر نمی‌توانند این کار را انجام دهند؛ چرا که بانک‌ها و صرافی‌های بانکی نمی‌توانند ارز را بفروشند؛ البته یک‌سری صنایع خاص هستند که می‌توانند برای تامین ارز مراجعه کنند که جزئیات آن در آینده اعلام می‌شود. صرافی‌ها نیز می‌توانند از کد ۵۶ خرید و فروش ارز را انجام دهند، در وهله نخست بانک ملی ارز خدماتی را عرضه می‌کند و در ادامه سایر بانک‌ها و صرافی‌ها نیز اضافه خواهدشد.

جنگ ارزی علیه مردم ایران به راه افتاده‌است

دیروز احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در جمع خبرنگاران در مورد نرخ ۵۰ هزار تومانی دلار، توضیح داد: وقتی در مورد منابع و مصارف ارزی کشور به شکل بنیادین صحبت می‌کنیم، می‌بینیم با مسأله خاصی در سال جاری مواجه نبودیم و روند بازار ارز تا مهرماه موید این بود که بازار به شکل مطلوبی مدیریت می‌شد بدون این‌که شوکی وارد شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی اضافه کرد: بدخواهان مردم ایران در ماه‌های اخیر از طریق هراس‌آفرینی و القای انتظارات تورمی منجر به تغییر رفتارها در داخل ایران شدند. در یک جنگ ارزی علیه مردم ایران شاهدیم کانال‌های تلگرامی و شبکه‌های قمار اعدادی را برای ارز اعلام کردند که با متغیرهای کشور هیچ تناسبی نداشت. وی گفت: رسانه‌ها باید دست به دست هم دهند تا بر این موج‌آفرینی انتظارات تورمی غلبه کنند؛ زیرا حرکت موتورهای تورمی کشور حکایت از مسیر دیگری دارد و تناسبی با این فضای روانی و ارقام ارز ندارد. خاندوزی تصریح کرد: سیاست‌های اقتصادی باید به نحوی باشد که به بازگشت ثبات به بازار ارز منجر شود. امیدواریم تدبیر جدید بانک‌مرکزی تحت عنوان مرکز مبادله ارز و طلا کمک کند به این‌که آن بخش از نارسایی‌هایی که در سیاست‌های گذشته بود، اصلاح شود و در هفته‌های آینده شاهد بهبود شرایط ارزی کشور باشیم. وی افزود: همان‌گونه که صادرکنندگان مکلف به بازگشت ارز صادراتی خود هستند، توقع داریم واردکنندگان که مصرف‌کننده ارز هستند، متناسب با نیازهای واقعی خود متقاضامی ارز شوند. سخنگوی اقتصادی دولت درباره برنامه دولت برای کنترل نقدینگی موجود، عنوانکرد: دولت نه تنها منفعتی از بالارفتن نرخ ارز ندارد بلکه ارز نفتی خود را با نرخ نیما برای تأمین کالاهای اساسی ارائه می‌کند.

چگونه ارز خدماتی بگیریم؟

متقاضی ارز در صورت داشتن شرایط دریافت ارز خدماتی، ضرورت دارد چهار مرحله را برای دریافت ارز موردنیاز خود طی کند.‌با راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران، پرداخت ارز سهمیه‌ای (۵۰۰۰ یورو) با کارت ملی متوقف شد و نیازهای خدماتی بیش از ۶۰ سرفصل در این مرکز تأمین خواهدشد.

در گام اول متقاضی ابتدا باید به یک بانک یا صرافی عضو مرکز مبادله ایران مراجعه کند و مدارک خود را تحویل دهد. فهرست بانک‌ها یا صرافی‌های عضو روی سایت مرکز مبادله ایران به نشانی WWW.ICE.IR قابل مشاهده است.

در گام دوم بانک یا صراف، مدارک را پس از بررسی و اطمینان از تکمیل بودن، به نماینده مقیم دستگاه ذی‌ربط در مرکز مبادله ایران تحویل می‌دهد. درصورتی که مدارک نقص داشته‌باشد یا مورد تایید نباشد، به متقاضی اطلا‌ع رسانی می‌شود.

در گام سوم پس از تایید مدارک توسط نماینده مقیم دستگاه در مرکز مبادله ایران، صدور تاییدیه در سامانه ثبت و پیشرفت کار به متقاضی اطلاع‌رسانی می‌شود. درصورتی که در بررسی ایرادی متوجه مدارک بود، مراتب‌ اطلاع‌رسانی می‌شود.

در گام چهارم یک روز پس از صدور تاییدیه در سامانه بانک‌مرکزی و اطلاع‌رسانی به متقاضی برای دریافت ارز، وی به بانک یا صرافی مورد نظر مراجعه می‌کند. بانک یا صرافی موظف است پس از صدور تاییدیه نسبت به تامین ارز درخواستی متقاضی با خرید از مرکز مبادله ایران اقدام کند.

در همه مراحلی که نیاز به مراجعه متقاضی است، درصورت مراجعه نکردن بیشتر از یک هفته، پرونده مختومه می‌شود و در صورت تقاضای ارز خدماتی، متقاضی باید مجددا درخواست خود را ثبت کند.

روزنامه جام جم