معاون کاربران و تنظیم‌گری ساترا:
عضو هیات رئیسه مجلس در بخشی از صحبت‌هایش به جام‌جم گفت: اقدام صدا و سیما در برخورد با تخلف مشهود یکی از پلتفرم‌های نمایش خانگی، بر اساس تکالیف قانونی ساترا بوده و نشانی از انحصارطلبی در آن دیده نمی‌شود. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی یا ساترا یکی از نهادهای وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است که مسئولیت تنظیم‌گری رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی ایران را بر عهده دارد، اما همواره هجمه‌های گسترده‌ای را هم علیه این نهاد قانونی شاهد هستیم. به نظر شما دلیل این حملات رسانه‌ای و غیررسانه‌ای چیست؟
یکی از نکات اساسی در این بین، ماده هفتم اساسنامه صدا و سیماست که تصریح می‌کند: «تاسیس فرستنده و پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی در هر نقطه از کشور در انحصار این سازمان بوده و اگر اشخاص حقیقی یا حقوقی اقدام به تاسیس یا بهرهبرداری از چنین رسانه‌هایی کنند از ادامه کار آنها جلوگیری به عمل آمده و تحت تعقیب قانونی قرار می‌گیرند»؛ همچنین شورای نگهبان نیز در نظریه تفسیری خود از اصول ۴۴ و ۱۷۵ تصریح می‌کند که «مطابق نص صریح اصل چهل و چهارم قانون اساسی، در نظام جمهوری اسلامی ایران رادیو و تلویزیون دولتی است و تاسیس و راه‌اندازی شبکه‌های خصوصی رادیویی و تلویزیونی به هر نحو مغایر این اصل است. به این جهت انتشار و پخش برنامه‌های صوتی و تصویری از طریق سیستم‌های فنی قابل انتشار فراگیر (مانند ماهواره، فرستنده، فیبر نوری و ...) برای مردم در قالب امواج رادیویی و کابلی غیر از سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، خلاف اصل مذکور است». به این ترتیب به نظر می‌رسد هجمه‌های رسانه‌ای علیه ساترا و اقدامات این سازمان در حقیقت مخالفت با این اصول قانونی بوده و مخالفت با ساترا یا صدا و سیما بهانهای برای قانون‌گریزی به شمار می‌رود. البته نباید از نظر دور داشت که ساترا با پافشاری بر انجام وظایف قانونی خود و جلوگیری از تخلفات آشکار و پنهان، نقش موثری در این زمینه داشته و توانسته است جلوی دورزدن قانون را بگیرد. به همین دلیل بیش از گذشته مورد حمله و هجمه قرار می‌گیرد.
آیا فعالیت در چارچوب قوانین موجود که ساترا بر حسن اجرای آنها نظارت می‌کند، کار دشواری بوده یا تخلفات ناشی از قبول‌نداشتن این قوانین و تمایل برای زیر پاگذاشتن آنهاست؟
قطعا هر قانونی محدودیت‌هایی را برای افراد حقیقی یا حقوقی مشمول خود وضع کرده تا در این چارچوب از حقوق دیگر افراد و نهادها حمایت کند، بنابراین کسانی که می‌خواهند به صورت آزادانه هر کاری انجام دهند بدون این که حقوق دیگران را در نظر بگیرند، تمایل چندانی به قانونمداری نخواهند داشت.بر این اساس پلتفرم‌های تولید و توزیع محتوای نمایشی و رسانه‌ای هم شامل چنین محدودیت‌هایی هستند ولی این موارد به گونه‌ای نیست که از فعالیت مستمر، اقتصادی و مخاطب‌محورانه آنها بکاهد یا خللی در روند فعالیت‌های‌شان ایجاد کند؛ چه این که حتی قوانین وضع‌شده برای آنها، دارای محدودیت‌های کمتری نسبت به شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی صدا و سیما داشته و عملا کفه رقابت را به سمت آنها سنگین‌تر کرده است.با وجود این در بعضی مواقع، برخی از این پلتفرم‌ها نتوانسته یا نخواسته‌اند قوانین موجود را رعایت کنند یا در حالتی دیگر، بخشی از قوانین باب میل آنها نبوده که البته راهکارهایی هم برای آن اندیشیده‌اند اما در مواردی هم می‌بینیم که بدون رعایت قانون و حتی بدون اخذ مجوز، اقدام به تولید و انتشار محتوایی می‌کنند که بر اساس قانونی که خود آن را هنگام اخذ مجوز اصلی فعالیت قبول داشته‌اند، تخلف آشکار محسوب می‌شود.
در این گونه موارد نظر مجلس شورای اسلامی چیست و اصولا آیا نمایندگان به این مساله ورود می‌کنند؟
نکته اساسی این است که قانون برای همه فصل‌الخطاب است و چنانچه صدا و سیما و ساترا، تخلفات پلتفرم‌ها را به شکل قانونی و بر اساس روندهای موجود اعلام کرده باشند اما باز هم مورد بی‌توجهی قرار گرفته باشد، می‌توانند از ابزارهای موجود برای رفع تخلف و برخورد با متخلفان استفاده کنند.نمایندگان مجلس همان طور که هنگام تصویب قوانین مسئولیت دارند، هنگام اجرای آنها هم ناظر بر حسن اجرا بوده و در جایی که خلأ قانونی احساس شود، به درخواست مراجع ذی‌ربط وارد عمل می‌شوند.البته ابزارهای لازم در این زمینه پیش‌بینی شده و نیازی نیست که نمایندگان در هر مورد، به صورت جزئی ورود کنند اما چنانچه پلتفرم‌های نمایش خانگی و ساترا، احساس نیاز کنند که قانون در بعضی موارد سکوت کرده یا کارآمدی لازم را ندارد، این آمادگی را داریم که برای بهینه‌سازی قوانین، اقدام عملی انجام دهیم.
اخیرا بحث نامه رئیس سازمان صدا و سیما به رئیس‌جمهور مبنی بر تعلیق مجوز فعالیت یکی از همین پلتفرم‌ها در فضای مجازی به راه افتاده و بسیاری، این رویکرد را ناشی از انحصارطلبی رسانه ملی می‌دانند. به نظر شما اقدام صدا و سیما قانونی و بر اساس تکالیف بوده یا نظر منتقدان به واقعیت نزدیک‌تر است؟
حقیقت این است که طبق قانون کلیه پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات صوت و تصویر فراگیر، موظفند قبل از تولید و انتشار مجموعه‌های نمایش خانگی اقدام به اخذ مجوز از ساترا به عنوان نهاد قانونی تنظیم‌گر صدا و تصویر در فضای مجازی کنند؛ در این بین اگر پلتفرمی اقدام به تولید غیرقانونی و بدون مجوز یک اثر نمایشی کرده و پس از آن هم بی‌توجه به اخطارها، نسبت به نمایش آن اقدام کند، ساترا این حق را دارد که از ابزارهای قانونی برای جلوگیری از چنین رویه‌ای استفاده کند.طبق اطلاعیه‌ای هم که ساترا منتشر کرده، این اقدام غیرقانونی با وجود تذکر و مکاتبات پیاپی و یادآوری فرآیند قانونی اخذ مجوز و بی‌توجهی مکرر این پلتفرم صورت گرفته بنابراین با توجه به تکرار تخلفات در گذشته، گزارش تخلف جدید به نهادهای نظارتی و قضایی گزارش و در این خصوص اطلاع‌رسانی شده است.همچنین باید به این مهم توجه داشته که مکاتبه رئیس رسانه ملی با رئیس جمهور با توجه به جایگاه او به عنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی بوده و درخواست اقدام قانونی بر اساس ضوابط شده است.چنانچه فرد یا افرادی، نامه دکتر جبلی به آقای رئیسی را بر اساس قانون نمی‌دانند، ادعای آنها در مورد انحصارطلبی درست است ولی حالا که قانونی‌بودن این روند بر همگان آشکار است، نمی‌توان گفت صدا و سیما رویکرد انحصاری دارد چه این که در موارد بسیار و از سوی پلتفرم‌های گوناگون، آثاری در سطح گسترده پخش شده که موج عظیمی از مخاطبان را به سمت خود کشانده و صدا و سیما نیز اقدامی علیه آنها انجام نداده است، زیرا روند اخذ مجوز و نمایش بر اساس ضوابط، توسط آنها رعایت شده بود.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفت‌وگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
