نقدی بر نمایش عقاب، کار ناصر آویژه پستی و بلندی زندگی

همان‌طور که در شعر، عقاب مفتون عمر بلند کلاغ می‌شود، به دنبال دگرگونی است و مهمان حرف‌ها، خانه و شیوه زندگی او می‌شود اما در می‌یابد کلاغ شاید عمر درازش به چشم آید اما زندگی پست و خوارش در خوردن مردار و پسمانده این و آن، چندان نیز جالب نیست و از این دگرگونی چشم می‌پوشد و به همان عمر کوتاه و در اوج پرواز کردن، تکیه می‌کند.

در اینجا نیز شاگرد که هنرمند نوپا و دنبال سودجویی است، می‌خواهد استاد صمیمی را راضی کند که برای آقای اکبری، تهیه‌کننده کار کند اما استاد صمیمی، تن به شرایط فرمایشی نمی‌دهد و همچنان به سختی و بیماری عمر کوتاهش را سپری می‌کند و بر این باور است که هنرمند از جایگاه رفیعی چون عقاب برخوردار است و نباید مانند کلاغ حریص و پست باشد.

ناصر آویژه در یک فضای تلفیقی با چند تیر و تخته و پارچه، یک کوه و درخت می‌سازد و به کمک شاگرد و استاد نقاش که نوازنده تار نیز است نمایش خود را در گوشه‌ای از یک پارک برپا می‌کند که تماشاگرانش را جذب این بداهه گران‌قیمت کند و او که بیمار است، نمی‌خواهد تن به استراحت بسپارد بلکه در دقایق آخر نیز به دنبال خلق هنر است. این نوع کنش‌مندی در هنر بسیار جالب و تاثیرگذار است با آن‌که نمایش بسیار معجز و زودگذر است. آویژه می‌داند چگونه معرکه بگیرد و در این بازی برگ برنده را رو کند‌‌. اما شاید پاره‌ای از نکات بتواند این نمایش نیمه‌موزیکال را تاثیرگذارتر کند و از آنجا که هنر عروسک‌سازی و بازی‌دهندگی عروسک‌ها چشمگیر است. عروسک کلاغ چندان جاذبه‌ای ندارد با آن‌که باید در جایگاه پایین‌تری نسبت به عقاب قرار گیرد و در عین حال توجه به صدای کلاغ نیز می‌توانست جاذبه‌های شنیداری اثر را بالاتر ببرد و درنگ تماشاگر نسبت به شخصیت منفی جذاب‌تر شود.

همچنان که در نوشتار نیز ناصر آویژه می‌توانست فراتر از شعر ناتل‌خانلری برای ایجاد کشمکش، فراز و نشیب بیشتری به کنش‌مندی‌های عقاب و کلاغ دهد که از این حالت نسبتا تخت بیرون آید و بتواند با تصاویر و لحظات نمایشی، مخاطب را میخکوب کند.همان‌گونه که نمایش، نیمه‌موزیکال است و با تکیه بر یک شعر کلاسیک ایرانی اجرا می‌شود، موسیقی ایرانی لحظات شیرین و جذابی را برای ایجاد فضا دربر دارد و می‌تواند برای کنش‌های شخصیت‌ها نیز واگویه‌گر درون و برون آنان باشد. این نوع موسیقی، جاذبه نمایشی دارد و در کل تاثیر زیادی بر تماشاگر می‌گذارد.

درکل، نمایش عقاب برای مخاطب بزرگسال جذاب است اما می‌توانست با جاذبه‌های تصویری و موسیقایی بر جذب مخاطبان نوجوان نیز تاکید کند که درحال حاضر از این نوع پردازش غفلت شده یا با تاکید بر مخاطب بزرگسال همه چیز برای جلب و جذب آنان در نظر گرفته شده است. به هر تقدیر، دیدن شعر عقاب در صحنه و در تلفیق با دنیای عروسک‌ها جذابیت خاص خود را خواهد داشت.

روزنامه جام جم