هنری ملی در محاق

نگارگری هنری است که در این سالها بنا به مقتضیات زمانه، خود را تغییر داده؛ هنری که زمانی برای کتاب آرایی ادبی، علمی و پزشکی به کار گرفته میشد یا روی ظروف خود را نشان میداد، حالا خود را در ساحت هنر و حتی همپای هنر مدرن تعریف کرده و پا به نمایشگاهها گذاشته، از محدوده کتابت فراتر رفته و روی دیوار خانهها جا باز کرده است. این هنر که بنیادی فلسفی دارد و با حذف پرسپکتیو عملا در عرصه زیبایی شناختی نیز گامی جسورانه در زمانه خود برداشته بود و در یک دوره ۳۰۰ساله درخششی مشهود داشت(سده۱۴ تا ۱۷میلادی) حالا در اکثر گالریهای مهم دنیا نشانهای از خود دارد. نگارگری در مکاتبی چون مکتب بغداد، هرات، قزوین، تبریز، قاجار، شیراز، اصفهان و... آثاری به جای گذاشته که در بخشی از تاریخ هنر این سرزمین جای افتخار است. حالا هنر نگارگری به زیرشاخههایی مثل نگارگری، گل و مرغ، تذهیب، تشعیر، طراحی نگارگری و.. تقسیم میشود و برای خود دوسالانه هم دارد. هر چند قرار بود این دوسالانه در این روزها برپا باشد اما به تعویق افتاد و حالا نگرانی هنرمندان این عرصه از این است که این تعویق که در عالم برپایی دوسالانهها در این سالها مسبوق به سابقه بوده و عدم پایبندی به تقویم برگزاری آن ضربه به این عرصه زده است، دوباره تکرار شود. این در حالی است که این سالها نگارگری عمدتا با دوسالانه و در جشنوارههای فجر بیشتر دیده شده و هنری است که گالریها از برپایی نمایشگاههای آن چندان استقبال نمیکنند.نگارگری، هنری سنتی و ملی برای ماست که بیتوجهیها در این سالها به این هنر اصیل باعث شده که نتواند رشد قابلتوجهی به لحاظ همزبانی با روح زمانه پیدا کند و در عین حال در میان نسل جدید کمتر شناخته شود. در حالیکه در دل آموزش این هنر نیز که به رسم استاد شاگردی است، تمام سنتهای اخلاقی دیرینه ایرانی را میتوان دید. از سوی دیگر این هنر با توجه به ظرافت و تخصص زیادی که برای مهارت آموزی نیاز دارد در این دنیای پر سرعت و پر تبوتاب میتواند مانند یک مدیتیشن عمل کند. هر چند حالا در دانشگاهها نیز این هنر آموزش داده میشود اما واقعیت دیگر این است که با نگاه به آثار دورههای اخیر دوسالانه نگارگری میتوان گفت شاهد یک جهش یا یک رویکرد خلاقانه و تحول در این هنر نیستیم که شاید حمایت نکردن از این هنر ملی، خود مسبب این اتفاق باشد. اساسا یکی از نگرانیها از تعویق در برگزاری دوسالانهها همین است که چون این دوسالانهها آخرین دستاوردهای یک رشته هنری را به نمایش میگذارند، میتواند چالشهای جدی، فراز و فرودها، لحن و سمت و سوی هنرمندان یک عرصه هنری را بازتاب دهد و تاخیر در آن ما را از نظر زمانی که باید برای رشد اینها در نظر داشته باشیم، دور میکند. خصوصا درباره هنرهای ملی باید جهد بیشتری برای وفاداری به تقویم برگزاری رویدادها داشته باشد، زیرا به جز آنکه این مهم نشان از اهمیت دادن به این هنرها دارد خود میتواند مبنای مطالعهای دقیق، ارزیابی و نقد درون رشتهای برای این هنرها باشد. ضمن اینکه هنرمندان رشتههای سنتی و ملی بیش از سایر هنرها به حمایت مادی و معنوی نیازمند هستند که وظیفه دولتها توجه بیشتر به حفظ این میراث است.