گنجینه‌ای جاری از دیروز تا امروز

آرشیو و کتابخانه معاونت صدا که یکی از غنی‌ترین منابع موجود در کشور است و در تولید روزانه برنامه‌های مختلف رادیویی گام‌به‌گام با برنامه‌سازان همراه است. این بخش مهم در حالی از منابع ارزشمند خود بهره‌مند است که با به‌روزرسانی و افزودن منابع جدید همواره خود را پویا نگه داشته و مطابق با آنچه نیاز روز برنامه‌سازان است در حوزه‌های مختلف آثار فاخری را جمع‌آوری کرده است. با تعدادی از کارشناسان این حوزه گفتگو داشتیم.

پشتیبانی محتوایی از برنامه‌سازی
رضا علائی، مدیر آرشیو معاونت صدا در گفتگو با جام‌جم بیان می‌کند: آرشیو رادیو اولین و قدیمی‌ترین آرشیو سازمان صداوسیماست. مجموعه منحصربه‌فرد منابع آرشیو صدای جمهوری اسلامی به عنوان بزرگ‌ترین و کامل‌ترین گنجینه شنیداری تاریخ معاصر کشور مشتمل بر وقایع و رویداد‌های مهم سیاسی، فرهنگی و اقتصادی قبل و بعد از انقلاب اسلامی است که با داشتن بیش از یک میلیون منبع شنیداری، نقش مهمی در برنامه‌سازی بر عهده دارد. تاریخچه کتابخانه رادیو برمی‌گردد به سال ۱۳۳۹ که در اتاقی با حدود ۸۰۰۰جلد کتاب افتتاح شد. بعد از پیروزی انقلاب و گسترش شبکه‌های رادیویی، مجموعه و فضای کتابخانه نیز وسعت یافت. مخزن کتاب کتابخانه شامل ۱۷هزار و۱۵۵جلد کتاب با موضوعات علمی، دانشگاهی، مذهبی، ادبی، رسانه، رادیو، عمومی و... است.

کتابخانه و آرشیو؛ دو بازوی اصلی رسانه
محمدحسین عامری، آرشیویست و کتابدار ارشد هم می‌گوید: درواقع کتابخانه و آرشیو دو بازوی اصلی در رسانه به حساب می‌آید و برای برنامه‌سازان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و درحال حاضر دوستانی که در دانشکده صداوسیما هستند نیز برای کار‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌ها از منابع فاخر و قدیمی کتابخانه رادیو استفاده می‌کنند و سخن آخر این‌که در سازمان باید نگاه مثبت و ساختاری به کتابخانه وجود داشته باشد و تجهیزات کتابخانه توسعه یابد و این درصورتی مقدور است که بودجه کافی به این بخش اختصاص داده شود. چرا که به دلیل فقدان برخی امکانات و بودجه کافی از تکنولوژی روز کتابخانه‌های دنیا فاصله داریم.
حسنیه‌سادات میرغفوری، آرشیویست و همکار کتابخانه عنوان می‌کند: کتابخانه رادیو در دهه ۳۰ با هدف گردآوری، نگهداری و سازماندهی مواد و منابع چاپی و الکترونیکی به منظور کمک به محققان، برنامه‌سازان و تهیه‌کنندگان و نویسندگان و سایر همکاران تأسیس شده است. کمک به محققان برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز که در کتابخانه رادیو موجود نیست، از طریق همکاری با سایر مراکز اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های صدا‌وسیما در تهران امکان‌پذیر است و دستیابی به اطلاعات از طریق سیمرغ که سیستم یکپارچه کتابخانه‌های سازمان صدا‌وسیمای جمهوری اسلامی ایران تحت وب انجام می‌شود.

کتابخانه، محل رجوع بزرگان
فاطمه علیمردانی، مسئول سازماندهی منابع آرشیو رادیو می‌گوید: از سال ۷۹تا ۸۳مسئول کتابخانه رادیو بودم. در آن زمان نویسندگان و برنامه‌سازان تمام مطالب نوشتاری خود را از کتاب‌ها برداشت می‌کردند، چرا که فضای مجازی وجود نداشت. در آن دوران افراد برجسته‌ای مثل اخوان ثالث، هوشنگ مرادی کرمانی، استاد شهید مرتضی مطهری، سیدمحمد طباطبایی، روح‌ا... خالقی، سیمین بهبهانی، مهدی سهیلی و دیگر عزیزان از منابع کتابخانه استفاده می‌کردند و متن‌های مربوط به برنامه‌های رادیو را می‌نوشتند. وظیفه کتابخانه در برابر تغییرات و تحولات امروز و آینده، اطلاع‌رسانی و ارائه خدمات باکیفیت، کاربرمدارتر، تخصصی‌تر و سفارشی‌تر است.
معصومه حاجی‌پور از همکاران کتابخانه هم بیان می‌کند: برطرف کردن نیاز‌های به روز مخاطبان در محیط کتابخانه و تهیه کتاب‌های به‌روز یکی از دغدغه‌های اصلی همکاران و مسئولان در این بخش به شمار می‌رود که درصورت اختصاص ظرفیت‌ها و امکانات بیشتر، به این مهم دست خواهیم یافت.

روزنامه جام جم