بوی جنگ نفت بلند شد

ماجرای این عبارت هم به داستان روباهی مربوط است که به یک گرگ گرسنه، می‌گوید اگر دُنبش را در یخ‌های منجمد داخل کند، می‌تواند با شکار ماهی از گرسنگی نجات یابد؛ گرگ هم به امید شکار ماهی، دُنب خود را در یخ فرو می‌کند، اما یخ زده و در نهایت، از سرما جان می‌دهد.

افزایش تنش‌های انرژی میان اروپا و مسکو مربوط به تصمیم مهم بروکسل برای کاهش درآمد‌های نفتی روسیه است. هدف هم این است مشتریان نفت مردان یخی، باید در یک سقف قیمتی مشخص از مسکو نفت بخرند و نه بیشتر.
غرب می‌داند که با افزایش بهای جهانی نفت، روس‌ها به درآمد بیشتری دست پیدا کرده و می‌کنند و، چون نباید چنین اتفاقی رخ دهد، قیمت نفت روسیه باید در یک سقفی ثابت بماند.
البته این طرح برای نخستین‌بار حدود سه ماه پیش روی میز دیپلمات‌ها آمد، اما از آنجا که دنیا در آن دوره با کمبود عرضه مواجه بود، جدی گرفته نشد تا این روز‌ها که بهای نفت کاهش پیدا کرده و چشم‌انداز بازار نفت می‌گوید با افزایش عرضه نفت از سوی کشور‌هایی مانند لیبی، ونزوئلا و ایران و همچنین کاهش تقاضای جهانی برای نفت، قیمت‌ها روند نزولی به خود خواهد گرفت.
این به آن معناست که بهترین فرصت برای تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه فرا رسیده و به همین دلیل، سرانجام قانون تثبیت قیمت نفت مسکو مورد توافق اتحادیه اروپا قرار گرفت.

روسیه در واکنش به این اقدام، اوپک‌پلاس را به سمت کاهش ۱۰۰ هزار بشکه‌ای سوق داد تا به طرف مقابل سیگنال بدهد با همکاری عربستان، به جنگ کاهش قیمت نفت خواهد رفت و اجازه نمی‌دهد منافعش به خطر بیفتد.

ولادیمیر پوتین هم گفت در صورتی‌که هر کشوری بخواهد از تصمیم غرب تبعیت کرده و قیمتی ثابت را برای نفت روسیه در‌نظر بگیرد، کل جریان انرژی به آن کشور را متوقف می‌کند؛ چه این کشور چین باشد و چه هند و چه سایر مشتریان: «روسیه، اقدام متقابل خواهد کرد و اگر منافعش به خطر بیفتد، دیگر خبری از عرضه نفت، گاز و زغال‌سنگ نیست.» روسیه به‌خوبی می‌داند برنامه غرب برای آن، همان برنامه‌ای است که اوباما در سال ۲۰۱۱ برای ایران طراحی و اجرا کرد. در آن سال، اوباما به جای صفر کردن صادرات نفت ایران، معافیت‌هایی را برای مشتریان نفت تهران در‌نظر گرفت تا نفت ایران برای تنظیم بازار، همچنان عرضه شود، ولی پولش به‌دست این کشور نرسد.

امروز هم همان تیم اوباما، این ایده را می‌خواهد اجرایی کند تا با مدیریت هوشمندانه عرضه نفت روسیه، این کشور را به‌گونه‌ای به پیش ببرد که خودش دوست دارد؛ پوتین هم این را متوجه شده و به جنگ علنی با غرب رفته است.

از سوی دیگر، جبهه غرب روی محدودسازی قیمت گاز روسیه هم حساب ویژه‌ای باز کرده است، اما نکته مهم اینجاست که سهم گاز در تولید ناخالص داخلی روسیه بسیار کمتر از سهم نفت است. اتحادیه اروپا پس از این‌که ولادیمیر پوتین تهدید کرد اگر سقف قیمتی برای نفت و گاز روسیه تعیین شود، کل عرضه انرژی را قطع خواهد کرد، سقف قیمت برای گاز روسیه را پیشنهاد کرد.

اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا روز‌چهارشنبه به خبرنگاران گفت: ما سقف قیمت برای گاز روسیه را پیشنهاد خواهیم کرد. ما باید درآمد‌های روسیه که پوتین از آن‌ها برای تامین مالی جنگ در اوکراین استفاده می‌کند، کاهش دهیم.

جنگ جدی‌تر در راه است؟

اروپا خود را در موقعیتی قرار داده که می‌گوید زمستان سال‌جاری گرچه سخت و طاقت‌فرساست، اما می‌تواند با هر مصیبتی که شده از این بحران به سلامت عبور کند و حاضر نیست باجی به کرملین بدهد. پیامی که با پاسخ محکم روسیه مواجه شده تا دو طرف به‌صورت عجیبی به جنگ انرژی علیه یکدیگر دامن بزنند. دو طرف با اعتماد به نفس کامل، حریف می‌طلبند و در این میان به‌نظر می‌رسد اوضاع انرژی در قاره سبز بحرانی‌تر شود. اروپایی که تا پیش از جنگ اوکراین، ۴۰ درصد گاز و ۳۰ درصد نفت مصرفی خود را از روسیه تامین می‌کرد، توانسته نفت سایرکشور‌ها را تا حدود بسیاری جایگزین روس‌ها کند، اما برای گاز، تصمیم گرفته سرما را تحمل کند تا برای سال آینده، منابع دیگری را برای این مصارف گازی‌اش در‌نظر بگیرد؛ هرچند که در موفقیت‌آمیز بودنش، اما و اگر‌های بسیاری وجود دارد.

روزنامه جام جم