چشم‌انداز سرعت اینترنت در ایران؛ تا سرعت جهانی چقدر فاصله‌ داریم؟

اما وضعیت اینترنت ایران نسبت به دیگر کشورهای جهان چگونه است؟ روند رو‌به‌رشد سرعت اینترنت با چه شتابی در حال حرکت است؟ آیا از سال گذشته تا امروز افزایش سرعت اینترنت داشته‌ایم؟ با همه پیشرفت‌های انجام شده در کشور، ما کجای رتبه‌بندی جهانی سرعت اینترنت هستیم؟ هفته گذشته ویدئویی از وزیر اطلاعات منتشر شد که در پاسخ به اعتراض یکی از افراد حاضر در جلسه تاکید داشت سرعت اینترنت در ایران قابل قبول است. این اتفاق انگیزه‌ای شد تا دوباره سراغ این موضوع جنجالی برویم.

برترین‌های جهان

قبل از بررسی اینترنت ایران، بد نیست نگاهی به آمار سرعت اینترنت در جهان داشته باشیم. طبق آخرین آمار منتشر‌شده در سایت معتبر اسپیدتست، کشور امارات متحده‌عربی با میانگین سرعت دانلود 237.87مگابیت‌بر‌ثانیه سریع‌ترین اینترنت ‌همراه جهان را داراست.

همچنین کشور موناکو (شبه‌جزیره موناکو) با میانگین سرعت دانلود 270.25مگابیت‌بر‌ثانیه سریع‌ترین اینترنت ثابت جهان را دارد.

بنا بر آخرین آمارهای اعلام شده، کشورهای امارات متحده عربی (237.87مگابیت‌بر‌ثانیه)، کره‌جنوبی (214.47مگابیت‌بر‌ثانیه)، قطر (178.83مگابیت‌بر‌ثانیه)، نروژ (178.70مگابیت‌بر‌ثانیه)، و کویت (170.67مگابیت‌بر‌ثانیه) به ترتیب رتبه اول تا پنجم سریع‌ترین اینترنت ‌همراه جهان را در اختیار دارند.

همچنین کشورهای موناکو (270.25مگابیت‌بر‌ثانیه)، هنگ‌کنگ (260.35مگابیت‌بر‌ثانیه)، سنگاپور (257.15مگابیت‌بر‌ثانیه)، رومانی (241.35مگابیت‌بر‌ثانیه) و سوئیس (231.96مگابیت‌بر‌ثانیه) به ترتیب رتبه اول تا پنجم سریع‌ترین اینترنت ثابت جهان را در اختیار دارند.

آمارها نشان می‌دهد که از پنج کشور برتر در حوزه اینترنت ‌همراه، چهار کشور در قاره آسیا و یک کشور در قاره اروپا قرار دارد.

همچنین از پنج کشور برتر در حوزه اینترنت ثابت، نام دو کشور آسیایی و سه کشور اروپایی به چشم می‌خورد. به این ترتیب شش کشور آسیایی و چهار کشور اروپایی در صدر پرسرعت‌ترین اینترنت‌های جهان قرار دارند.

گرچه نمی‌توان انتظار داشت که در زمان محدود و با توجه به هزینه بالای زیرساخت اینترنت، تبدیل به برترین کشورهای جهان در حوزه سرعت اینترنت شد اما باید نگاهی ویژه به افزایش سرعت اینترنت در کشور داشت تا بتوان فاصله ایران را با دیگر کشورهای جهان کم کرد.

در ادامه به بررسی دقیق‌تر سرعت اینترنت در ایران می‌پردازیم. بررسی سرعت اینترنت در یک‌سال اخیر نشان می‌دهد که روند سرعت دانلود اینترنت ‌همراه با شتاب بیشتری نسبت به اینترنت ثابت رو‌به‌‌روست. این درحالی‌ است که سرعت آپلود رشد چندانی نداشته است.

به نظر می‌رسد که نیاز به دانلود با سرعت بالا، در کاربران گوشی ‌همراه، بیشتر از اینترنت ثابت بوده‌است که تامین‌کنندگان اینترنت همراه بیشتر به آن توجه کرده‌اند.

شتاب رشد سرعت در اینترنت ثابت، ریتمی کم‌‌نوسان و کم‌شتاب‌ را نشان می‌دهد. تفاوت دیگر این‌که، سرعت آپلود و دانلود در اینترنت ثابت متناسب با هم در حال رشد است.

تغییر با سرعت بالا

از سال 2017 تا 2021 اینترنت در جهان با سرعت شگفت‌آوری رشد کرده‌است. نمودارها نشان می‌دهد اینترنت ثابت و همراه با شیب بسیار زیاد به سمت پرسرعت‌تر شدن در حال حرکت هستند و همچنان در جهان، میانگین سرعت اینترنت ثابت، بالاتر از میانگین سرعت اینترنت همراه است.

در چهار سال اخیر، میزان افزایش سرعت اینترنت همراه 59.5 درصد و اینترنت ثابت 31.9درصد بوده‌است. یعنی اینترنت همراه با سرعت بیشتری در حال پیشرفت است.

به‌نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک شاهد بیشتر‌شدن سرعت اینترنت همراه نسبت به اینترنت ثابت باشیم. گرچه در سال‌های اخیر در زمینه سرعت اینترنت، شیب افزایشی داشته‌ایم اما با نگاه به نمودارها می‌توان نتیجه گرفت که نسبت افزایش سرعت اینترنت در سال 2021 نسبت به 2019 چیزی حدود 98.9 درصد بوده در حالی که اگر از سال 2017 تا 2021 را بررسی کنیم نسبت آن تنها 194 درصد است.

اگرچه هر سال سرعت اینترنت در حال افزایش است اما می‌توان عاملی چون کووید 19 را در افزایش فوق‌العاده سریع سرعت اینترنت تاثیرگذار دانست. این عامل باعث شد که در اواخر سال 2019 تا 2021 سرعت اینترنت با رشد چشمگیری مواجه شود.

اکثر کشورها در این دوره به قرنطینه رفتند و نیاز به استفاده از خدمات اینترنتی بسیار بیشتر از قبل احساس شد. بنابراین شرکت‌های توسعه‌دهنده اینترنت در جهان سعی کردند با بهبود تجهیزات خود، سرعت اینترنت را افزایش دهند.

از ایران چه خبر؟

اگرچه سرعت اینترنت در سال‌های اخیر (به‌خصوص در حوزه اینترنت ‌همراه) نسبت به سال‌های قبل در کشور با رشد قابل‌‌توجهی همراه بوده اما همچنان ایران در رده‌های بسیار پایین جدول سرعت اینترنت در جهان قرار دارد.

طبق آخرین آمار منتشر شده سایت اسپید‌تست، ایران در حال حاضر در رتبه 173 اینترنت ثابت جهان با سرعت (22.01مگابیت‌بر‌ثانیه) قرار دارد. در حالی که تنها 181 کشور در این رتبه‌بندی قرار دارند.

رتبه اینترنت ‌همراه اوضاع بهتری دارد و ایران با سرعت (35.09) در رتبه 73 جهان قرار دارد. در این رتبه‌بندی 140 کشور وجود دارند و ایران در نیمه‌های جدول قرار گرفته‌ است.

با این حال با یک نگاه اجمالی می‌توان نتیجه گرفت که ایران نسبت به همسایه‌های خود همچنان حرف چندانی در سرعت اینترنت ندارد.

مقایسه آمارهای سال گذشته تا امسال نشان می‌دهد که اینترنت ثابت و همراه در ایران با شتاب کمی در حال رشد بوده‌اند. این شتاب در سرعت دانلود اینترنت همراه (مطابق با افزایش سرعت جهانی) بیشتر و در اینترنت ثابت کمتر است.

سرعت اینترنت همراه از 26.93 مگابیت‌برثانیه در سال گذشته به 09/35مگابیت‌برثانیه رسیده و چیزی حدود 9 مگابیت‌برثانیه پیشرفت داشته است.

در حالی که سرعت اینترنت ثابت از 19.08 مگابیت‌برثانیه به 22.01 مگابیت‌برثانیه رسیده است و چیزی حدود 3 مگابیت‌بر‌ثانیه رشد داشته است. در واقع رشد سرعت اینترنت همراه بسیار بیشتر از رشد سرعت اینترنت ثابت در ایران بوده است.

بالا بودن سرعت اینترنت همراه باعث‌شده تا بسیاری از افراد حتی در خانه یا محل کار نیز از اینترنت همراه استفاده کنند.

همچنین با ظهور فناوری 5G و افزایش استفاده از آن، احتمال کوچ به سمت اینترنت همراه بیشتر خواهد بود البته باید به این نکته توجه داشت که در دو سال اخیر سرعت اینترنت جهانی با افزایش چشمگیری همراه بوده و انتظار می‌رفت که با همین شتاب و به همین نسبت، سرعت اینترنت در ایران نیز افزایش پیدا کند.

گرچه قیمت اینترنت نسبت به بسیاری از کشورها در ایران پایین‌تر است اما سرعت بسیار پایین (به طور خاص اینترنت ثابت) اینترنت در ایران نسبت به سایر کشورها (به‌خصوص همسایه‌های ایران) دغدغه‌ای است که باید بیشتر به آن دقت کرد.

در دنیای امروز که بیشتر کسب‌وکارها به سمت دیجیتالی‌شدن در حرکت هستند، سرعت اینترنت مناسب یکی از پیش‌نیازهای اساسی کشور است.

محسن سمسار‌پور - پژوهشگر حوزه فناوری اطلاعات / ضمیمه کلیک روزنامه جام جم