خالق سرود ملی، دبیر جشنواره موسیقی فجر شد

با این احوال، روز گذشته نام حسن ریاحی مجدد به عنوان دبیر جشنواره موسیقی فجر اعلام شد. انتخاب چند باره حسن ریاحی به عنوان دبیر جشنواره موسیقی فجر در آخرین دوره استقرار دولت دوازدهم فضای ناخوشایند و بی‌ هدفی را پیش روی مهم‌ترین رویداد موسیقی کشورمان قرار داده است.

چندی پیش علی رهبری موسیقیدان، رهبر ارکستر و آهنگساز شناخته شده ایرانی در نامه‌ای سرگشاده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سرود ملی کنونی جمهوری اسلامی ایران را کپی سرود ملی کره‌ جنوبی دانست و در این نامه به عباس صالحی با اشاره به پیشینه تدوین موسیقی ملی در ایران توسط غیر ایرانی‌ ها در ۱۴۸سال پیش نوشت: «در کمال تاسف، موسیقی سرود ملی فعلی کشور ما همچنان به صورتی است که گویا توسط غیر ایرانیان نوشته شده است و بویی از ایران از آن به مشام نمی‌رسد. این تنها نظر من نیست.»
وی همچنین عنوان کرده است بسیاری از قطعات این موسیقی کپی است و شباهت بسیار چشمگیری به سرود ملی کشور کره‌ جنوبی دارد. این موسیقیدان با اشاره به ماهیت تمدنی و تاریخی موسیقی ملی و بهره‌ گیری کشورهای دیگر از موسیقی ملی و بومی خود در تدوین این اثر انتقاد کرد: «چگونه است کشوری چون ایران با چنین تاریخ و فرهنگ جهانگیر که مبنا و منبع الهام فرهنگی بخش بزرگی از جهان است، این گونه دچار قحط‌ الرجال موسیقیدان می‌شود که در تدوین کارت ویزیت‌ هایش باید از هنرمندان کشوری دیگر، نه آن‌ که با فرهنگی مشابه، بلکه با فرهنگی از خاور دور کپی‌برداری کند.» وی در ادامه می‌گوید از آن رو که سرود ملی فعلی برای ایرانیان «کمی غریبه» است، آنها در جشن‌های مختلف از سرود «ای ایران» نوشته روح‌ا... خالقی استفاده می‌کنند.آقای رهبری پیشنهاد کرده با انتشار فراخوانی از آهنگسازان دعوت شود تا روی شعر فعلی، آهنگی بسیار ایرانی نوشته شود و آهنگسازان مبرز در موسیقی غربی آن را برای ارکستر بزرگ و گروه کر تنظیم کنند. پیشنهاد او انتخاب نهایی سرود ملی با نظر هیأت داوران بی‌طرف شامل هنرمندان و قشرهای مختلف مردم ایران است.
در پی این حواشی، آهنگساز سرود ملی جمهوری اسلامی ایران درباره صحبت‌های عنوان شده مبنی بر ساخت سرود ملی جدید گفت: «ساختن سرود ملی کار راحتی نیست. شما باید در یک دقیقه سرودی را با منطق‌های مهم یک سرود رسمی کشور بسازید و این کار راحتی نیست. من مجبور بودم یکی از دستگاه‌ های موسیقی ایران را برای این سرود انتخاب کنم. چون به‌ هر حال این سرود، سرود رسمی ایران بود و داشتن مؤلفه‌ های ایرانی جزو اصول اولیه‌ای بود که باید در ساخت آن رعایت می‌ شد.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا سرود رسمی کشور کره‌ جنوبی را شنیده یا نه گفت: «دو روز پیش شنیده‌ام و اعتقاد دارم این سرودها شبیه همه سرودهای ملی در همه جای دنیا هستند. فقط چهار نت از این دو سرود شبیه هم شده و خود من هم این شباهت را حس کردم. ولی از لحاظ ساختمان اثر، سرود ایران به‌ هیچ‌ وجه شبیه سرود کشور کره‌ جنوبی نیست.»
و حالا در شرایطی که این پاسخ ریاحی از نگاه کارشناسان چندان قانع‌ کننده به نظر نمی‌ رسید، خبر دیگری دوباره باعث دامن زدن به این حواشی شد: حسن ریاحی، دبیر جشنواره موسیقی فجر شد.
این جمله خبری، یکی از تکراری‌ ترین تیتر های این چند ساله معاونت امور هنری و دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که از آغاز به کار فعالیت‌ های دولت یازدهم و دوازدهم و حتی دولت‌های قبلی توسط روابط‌ عمومی یا ستاد خبری مجموعه‌ های مرتبط با رویداد موسیقی فجر پیش روی اهالی رسانه، هنرمندان و فعالان حوزه موسیقی کشور قرار گرفته و متاسفانه روند تکراری این گرایش و طرز تفکر مدیران برگزاری مهم‌ترین رویداد موسیقی کشور ماجرا را به سمتی برده که جشنواره موسیقی فجر به دلیل کارکرد کاملا خنثای حسن ریاحی و هنرمندان دیگر تبدیل به یکی از بی‌ رمق‌ ترین و کم‌ ارزش‌ ترین رویدادهای ملی مرتبط با حوزه موسیقی کشور شود.
بدون تردید، حسن ریاحی به عنوان یک هنرمند پیشکسوت و صاحب‌نظر در حوزه‌های دانشگاهی، پژوهشی و آهنگسازی یکی از مهم‌ترین و معتبرترین عناوین هنری در حوزه موسیقی کشورمان است که چه به لحاظ فنی و چه به لحاظ اخلاقی یکی از بهترین‌های موسیقی این مرز و بوم محسوب می‌شود. اما این چه سیاست نانوشته و مبهمی است که دست‌ اندرکاران برگزاری ادوار مختلف جشنواره موسیقی فجر به‌ ویژه طی سال‌ هایی که از فعالیت‌های دولت‌ های یازدهم و دوازدهم می‌گذرد، غیر از گزینه‌ هایی چون حسن ریاحی و شاهین فرهت به افراد دیگری برای دبیری جشنواره مهم و معتبر موسیقی فجر فکر نمی‌کنند؟
اگر چه از سال ۱۳۹۲ و آغاز دوره بیست و نهم جشنواره موسیقی فجر تا امروز که در آستانه برگزاری سی و هفتمین جشنواره موسیقی فجر هستیم، افراد و هنرمندان دیگری هم به عنوان گزینه دبیری یا مدیریت جشنواره موسیقی فجر معرفی شده‌اند اما آمار همین چند دوره اخیر نشان‌دهنده رکورد شکنی حسن ریاحی و شاهین فرهت در عنوان دبیر جشنواره موسیقی فجر است که اصلا مشخص نیست این دو هنرمند چه مولفه‌ های مدیریتی و اجرایی برای مدیریت، سیاستگذاری و طراحی و اجرای جشنواره موسیقی فجر دارند که دولتمردان در این سال‌ها و حتی سال‌های گذشته به این دو گزینه بیشتر از هر هنرمند دیگری برای دبیری یک رویداد مهم فکر می‌کند.