علائم نیاز بدن به اسکن هسته ای ریه

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از نمناک، اسکن تهویه – پرفیوژن (VQ) ریه یک اسکن پزشکی هسته ای است که در آن برای بررسی جریان هوا (تهویه) و جریان خون (پرفیوژن) در ریه ها از مواد رادیواکتیو (رادیو دارو) استفاده می کنند. اگر پزشک مشکوک به لخته شدن خون در ریه شما باشد، شما را برای این اسکن ارجاع می دهد زیرا لخته خون در ریه اگر بدون درمان بماند، می تواند کشنده باشد. اگر می خواهید در مورد این نوع اسکن اطلاعات بیشتری کسب نمایید، این بخش از بهداشت و سلامت را مطالعه کنید.

اسکن تهویه پرفیوژن ریه چیست و چه کاربردی دارد ؟

اسکن ریه یک آزمایش عکس برداری برای نگاه کردن به ریه ها و کمک به تشخیص مشکلات خاص ریوی است. اسکن ریه همچنین ممکن است برای تصمیم گیری در مورد درمان نیز به کار برود.

اسکن تهویه ریه یک نوع آزمایش عکس برداری هسته ای است. یعنی مقداری ماده رادیواکتیو در طول اسکن استفاده می شود. ماده رادیو اکتیو را تریسر می گویند که اشعه های گاما را ارسال می کند. این اشعه ها از طریق اسکنر برای عکسبرداری از ریه ها استفاده می شود.

اسکن ریه شامل یک اسکن تهویه ای یا اسکن پرفیوژن است. این اسکن نگاه می کند که هوا چگونه داخل ریه شما وارد و خارج می شود و به طور مشخص به چگونگی حرکت هوا در برونشیت داخل ریه نگاه می اندازد. اسکن پرفیوژن به چگونگی جریان خون داخل ریه نگاه می کند.

در اسکن پرفیوژن تریسرهای رادیو اکتیو در صورت نرمال بودن جریان خون، جذب می شوند. نقاطی که خون دریافت نمی کنند، تریسر ها را جذب نمی کنند. در اسکن تهویه تریسر داخل ریه ها را پر می کند؛ مگر اینکه فضایی وجود داشته باشد که هوا نتواند داخل آن شود.

قسمتی از ریه ها که ماده رادیو اکتیو را به مقدار بالا جذب می کنند، نقاط گرم می گویند. این نواحی تریسر را جذب نمی کنند و در تصویر اسکن روشن تر به نظر می آیند که به آن نقاط سرد گفته می شود.

اسکن های پرفیوژن برای تشخیص و پیدا کردن لخته های خون داخل رگ استفاده می شود اما درمانگر ممکن است از این اسکن برای تشخیص دیگر وضعیت های ریه هم استفاده کند.

علائم نیاز به اسکن ریه ؛ چرا به اسکن ریه نیاز دارم؟

اگر علائم انعقاد خون در ریه وجود داشته باشد، به اسکن نیاز دارید. علائم آن نیز شامل موارد زیر است:

• تپش قلب
• مشکلات تنفسی
• درد قفسه سینه که به دلیل مشکلات قلبی ایجاد نشده است

اگر درمانگر تصور کند که شما انعقاد خون دارید، احتمالاً اسکن تهویه و اسکن پرفیوژن را برای شما تجویز می کند که دقیقاً باید پشت سر یکدیگر انجام شوند. در اسکن تهویه، اگر ریه شرایط نرمالی را نشان دهد، اما اسکن پرفیوژن غیر طبیعی باشد، به آن mismatch گفته می شود. یعنی فرد دارای انعقاد یا لخته خون است.

اگر درمانگر قبل از جراحی ریه بخواهد عملکرد ریه را مشاهده کند، ممکن است از اسکن ریه استفاده کنند و همچنین ممکن است دلیل دیگری هم برای اسکن ریه وجود داشته باشد که باید با درمانگر خود در مورد دلایل آن صحبت کنید.

خطرات اسکن تهویه یا همان اسکن هسته ای ریه چیست؟

خطر حاصل از تریسرهای رادیواکتیو بسیار پایین است. اندازه تریسرهایی که در این آزمایش استفاده می شوند، بسیار کوچک هستند. ممکن است هنگام تزریق تریسر، مقدار کمی احساس ناراحتی داشته باشید. واکنش های آلرژیک به آن ها نادر هستند اما ممکن است اتفاق بیفتد و در صورت نیاز با دارو درمان می شود. ممکن است در طول انجام این تست روی میز مخصوص دراز بکشید و کمی احساس ناراحتی کنید.

عوارض اسکن ریه در بارداری و شیردهی

در صورتی که باردار هستید و نیاز به اسکن هسته ای دارید بهتر است قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید تا بر اساس شرایط شما بهترین روش درمان را انتخاب کند. در صورت تشخیص پزشک برای انجام این نوع اسکن به مادران باردار دوز کاهش یافته ای از مواد رادیواکتیو داده می شود، به طوری که روی جنین شما (نوزاد متولد نشده شما) تأثیر نخواهد داشت.

اگر در حال شیردهی هستید، توصیه می شود که 24 ساعت پس از اسکن، شیردهی را قطع کنید تا کودک شما به طور غیر ضروری در معرض اشعه قرار نگیرد.

اگر شرایط زیر را داشتید حتماً به درمانگر خود اطلاع رسانی کنید :

آلرژی داشتن به یک داروی خاص، مواد رنگی و یا لاتکس

باردار بودن یا تصمیم برای بارداری زیرا این اسکن برای جنین خطرناک است.

شیرده بودن زیرا ممکن است تریسرها وارد شیر مادر شود.

همچنین ممکن است خطرات دیگری وجود داشته باشد که فقط مخصوص خود شماست و در نتیجه همه وضعیت های بیماری و داروی خود را بشناسید.

لیستی از سوالاتی که در طول این فرایند دارید را یادداشت کنید . حتما در موردش با پزشک صحبت کنید.

نگرانی های خود را با او در میان بگذارید.

سابقه ابتلا به بیماری در اعضای خانواده را بررسی کنید و حتما در این باره هم پزشک را در جریان بگذارید.

موارد خاصی هستند که ممکن است دقت اسکن ریه را کاهش دهند، این موارد شامل:

تریسر رادیواکتیو که داخل بدن به دلیل یک آزمایش دیگر وجود داشته است

ذات الریه یا هر بیماری مسدودیت جریان راه هوا در ریه

مشکلات ساختاری در قفسه سینه

ماسک اسکن تهویه که گشاد شده و به خوبی اندازه نیست

نکات قبل اسکن تهویه ؛ چگونه برای اسکن ریه آماده شویم؟

درمانگر به شما توضیح می دهد که فرایند انجام کار چگونه است. سپس سوالاتتان را در مورد این فرآیند از او بپرسید.

همچنین ممکن است از شما بخواهند که فرم رضایت نامه برای اسکن را امضا کنید. حتماً تمام موارد آن را با دقت بخوانید و اگر هر جایی سوال داشتید، بپرسید.

معمولاً قبل از این آزمایش، منع خوردن و نوشیدن وجود ندارد.

از طرفی نیاز به استفاده از داروی خاصی برای بی حسی یا آرامش نیست.

اگر باردار هستید و قصد بارداری دارید، به پزشک اطلاع رسانی کنید.

اگر در 24 ساعت الی 48 ساعت گذشته آزمایش عکسبرداری از قفسه سینه نداده باشید، احتمالاً باید عکسبرداری را انجام دهید.

ممکن است درمانگر دستورالعمل های دیگری را برای آماده سازی قبل از اسکن ریه به شما اعمال کند که حتما باید آن ها را رعایت کنید.

حین اسکن هسته ای ریه ؛ در زمان اسکن ریه چه اتفاقی می افتد ؟

آزمایش را بدون بستری یا همراه با بستری داخل بیمارستان انجام می دهند. شکل آزمایش بسته به وضعیت فرد و تشخیص درمانگر متفاوت است.

همچنین بعضی از افراد اسکن پرفیوژن و بعضی ها اسکن تهویه را انجام می دهند. شاید هم به هر دو اسکن نیاز باشد. اگر قرار بود که هر دو اسکن را داشته باشید، احتمالا باید پشت سر هم این کار را انجام دهید. چنانچه در بخش سلامت نمناک می خوانید عموماً پروسه اسکن ریه شامل موارد زیر است:

از شما می خواهند هرگونه لباس، زیورآلات یا جسمی که در مسیر راه اسکن وجود دارد را خارج کنید.

سپس از شما می خواهند که کل لباس ها را در بیاورید.

برای اسکن پرفیوژن، تزریق معمولاً از دست یا بازو شروع می شود. تکنولوژیست داروی هسته ای را به آرامی داخل رگ تزریق می کند و شما همزمان در حالت استراحت روی میز به صورت صاف دراز می کشید.

تریسر موجود، خون رگ های خونی را در یک نقطه جمع می کند و سپس تکنولوژیست از اسکن ریه برای عکسبرداری از ریه ها استفاده می کند.

ممکن است از شما بخواهند که پوزیشن های خود را در طول آزمایش تغییر دهید که همین موضوع باعث می شود رادیولوژیست عکس های مختلفی را در زوایای متفاوت از ریه شما بگیرد.

در اسکن تهویه باید داخل یک گاز نفس بکشید و همزمان تریسر از ماسک صورت وارد بدن می شود یا اینکه آن را به بدنتان تزریق می کنند.

سپس از شما می خواهند که برای مدت کوتاهی نفس خود را حبس کنید.

سپس رادیولوژیست با اسکن ریه تصاویر مختلفی را از ریه می گیرد و همزمان نفس شما باید حبس باشد.

هنگام بلع ماده تریسر، باید مراقب باشید زیرا ممکن است روی کیفیت عکس ها موثر باشد.

بعد از این که گاز تریسر داخل ریه ها تجمع پیدا کرد، تکنولوژیست ماسک را برمی دارد و همزمان که شما به حالت نرمال و طبیعی نفس می کشید، تریسر به تدریج از ریه خارج می شود.

بعد از این که اسکن انجام شد، هر وسیله ای که به شما وصل کرده اند را خارج می کنند.

بعد از اسکن هسته ای ریه چه اتفاقی می افتد؟

احتمالا مدت زمان کوتاهی باید تحت نظر باشید تا هرگونه علامت آلرژی به تریسر را در شما بررسی کنند.

باید به تدریج و به آرامی از میز مخصوص اسکن بلند شوید تا از سرگیجه و حالت تهوع در شما جلوگیری شود.

همچنین ممکن است به شما بگویند که به اندازه کافی مایعات بنوشید و در عرض یکی دو روز مثانه خود را خالی کنید تا آن ماده نیز از بدن شما خارج شود.

معمولاً محل تزریق را برای مشاهده هر گونه علامت ورم و قرمزی چک می کنند.

هر گونه درد، قرمزی و ورم را در این ناحیه بعد از رفتن به منزل هم، باید به پزشک اطلاع رسانی کنید زیرا ممکن است علامت عفونت یا یک واکنش در بدن شما باشد.

24 الی 48 ساعت آینده نباید هیچ داروی هسته ای را آزمایش کنید.

سپس از شما می خواهند که دوباره به رژیم و فعالیت های معمول، طبق تجویز پزشک برگردید.

که بسته به شرایطی که دارید، ممکن است دستورالعمل خاصی را برای شما تجویز کند.