مرز باریک آنفلوآنزا و کرونا در کودکان

با این‌حال بسیاری از والدین همچنان خطر آلودگی خاموش فرزندان کوچک خود به کرونا را نادیده می‌گیرند یا علائم ساده‌ای مثل تب ، سرفه و بی‌حالی آنها را ناشی از سرماخوردگی می‌دانند که چنین نگاهی در شرایط کنونی می‌تواند برای برخی از اطرافیان فاجعه آمیز باشد‌. پای صحبت‌های دکتر فریبا شیروانی، فوق‌تخصص عفونی کودکان نشسته‌ایم تا از تفاوت‌های علائم آنفلوآنزا یا کرونا در کودکان بیشتر بدانیم.
آیا امکان ابتلاى همزمان هر دو بیماری آنفلوآنزا و كرونا در كودكان وجود دارد؟

در زمان عالمگیرشدن (پاندمی) یک بیماری ویروسی، میزان گردش سایر ویروس‌ها در جامعه کاهش می‌یابد. بنابراین با توجه به شیوع بسیار بالای کووید-19 در حال‌حاضر، میزان ابتلا به سایر ویروس‌های تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا کمتر می‌شود البته این مسأله به معنی عدم گردش ویروس‌ها در جامعه نیست بلکه در شیوع عالمگیری، سایر ویروس‌ها قدرت گردش پیدا نمی‌کنند. البته توجه به نکات بهداشتی هم در این زمینه دخیل است. پس احتمال ابتلا وجود دارد ولی چندان شایع نیست.

تفاوت‌های عمده در نشانه‌های بیماری آنفلوآنزای فصلی با کووید-۱۹‌ چه هستند؟

علائم بیماری در شروع در صورت ابتلا به آنفلوآنزا ممکن است شدید باشد و با تب بالا و به‌دنبال آن درگیری تنفسی که به‌سرعت رخ می‌دهد، تداوم پیدا کند ولی در بیماران مبتلا به کرونا ممکن است در چند روز اول بیماری تب وجود نداشته باشد و فرآیند بیماری در صورت تداوم به شروع مجدد تب شدید و درگیری پیشرونده ریه منجر شود. در کودکان مبتلا به کرونا علائم گوارشی ممکن است بیشتر دیده شود. اما دردهای عضلانی و استخوانی و سردرد و درد قفسه سینه در کرونا بیشتر است.

در بیماران مبتلا به کرونا موارد شدید بیماری بیشتر از آنفلوآنزا است و مرگ ومیر ناشی از کرونا در حد
3 تا 4درصد است که بیشتر از آنفلوآنزا (0.1 درصد) است. عوارض طولانی‌مدت بعد از ابتلا به کرونا در کودکان ممکن است به‌صورت علائم شبیه کاوازاکی و التهاب شدید چند سیستمی دیده شود که در آنفلوآنزا دیده نمی‌شود. بعلاوه ضایعات جلدی در کرونا بیشتر دیده می‌شود.

آیا از دست دادن یا ضعیف‌شدن حس بویایی و چشایی از علائم اختصاصی مبتلایان کروناست؟

در صورت ابتلا به کرونا کاهش حس بویایی و چشایی ممکن است رخ دهد که این مورد در صورتی در آنفلوآنزا رخ می‌دهد که بیمار به انسداد شدید بینی یا عوارضی مانند سینوزیت مبتلا شده باشد.

بقیه علائم بالینی مانند تب، سرفه، تنگی نفس و بدن درد ممکن است در هر دو بیماری دیده ‌شود؟

تب و سایر موارد در هر دو دیده می‌شود، ولی ممکن است سرفه را در کرونا بیشتر ببینیم که بیشتر به‌صورت سرفه خشک است و با آبریزش بینی همراه نیست.

با توجه به این که تب و سرفه شایع‌ترین علامت هر دو بیماری در کودکان است. پس والدین در صورت بروز این نشانه‌ها چه کنند؟

بیش از 95‌درصد کودکان بدون علامت یا با علائم خفیف هستند. بنابراین در کودکی که دچار سرفه و تب می‌شود با توجه به عالمگیرشدن کووید-19 احتمال ابتلا به کرونا بیشتر مطرح است. چنان که گزارش آنفلوآنزای فصلی در حال حاضر زیاد نیست. بنابراین در صورتی که وضعیت کودک خوب باشد، باید درمان نگه‌دارنده و مراقبت را برای وی اعمال کرد.

آیا انجام آزمایش پی‌سی‌آر در كودكان لزومی دارد؟

در همه موارد لزوم ندارد، ولی در کودکانی که علائم کرونا را دارند برای شناسایی بیماری فعال لازم است. به‌خصوص در کودکانی لازم است که به مدرسه می‌روند یا ورزش می‌کنند یا با افراد زیادی در تماس ‌هستند. مورد دیگر قبل از عمل جراحی است. همین‌طور در کودکانی که با فرد مبتلا به کرونا در تماس نزدیک هستند، می‌توان آزمایش را چهار روز بعد انجام داد.

والدین با مشاهده علائم خطر کرونا در فرزندان‌شان چه کار كنند؟

در صورت بروز علائم شدید مانند تب، سرفه، علائم گوارشی، تهوع، استفراغ، دردهای شدید عضلانی، تنگی‌نفس، کاهش سطح هوشیاری، بی‌حالی شدید، ضایعات جلدی منتشر و حال بد عمومی باید کودک‌شان را برای ویزیت نزد پزشک ببرند.

کدام کودکان در معرض خطر بیشتری نسبت به آنفلوآنزا یا كرونا هستند؟

کودکانی که دچار بیماری مادرزادی قلبی، مشکل ریوی، دیابت، مشکل کلیوی، فشارخون، بیماری خونی، بیماری سیستم عصبی، چاقی مفرط، آنومالی‌های دستگاه تنفسی، سوء‌تغذیه شدید، نقص ایمنی و مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی، بدخیمی و بیماری‌های زمینه‌ای هستند بیشتر در معرض بیماری شدید قرار دارند.

در چه مواردی به ارجاع پزشكی كودك نیاز نیست و والدین با رعایت نكاتی می‌توانند از او در خانه مراقبت كنند؟

کودکان در 95‌درصد موارد بدون علامت و در 5 درصد موارد ابتلا علامت‌دار هستند. کودکان معمولا در دو گروه قرار می‌گیرند. یک گروه درگیری تنفسی بیشتر دارند و گروه دیگر بیشتر علائم گوارشی را نشان می‌دهند. در صورت علائم خفیف مانند تب، آبریزش بینی، سرفه ملایم، بی‌اشتهایی مختصر یا اسهال خفیف به اقدامات زیادی نیاز نبوده و مراقبت در منزل و مصرف مایعات و استامینوفن پیشنهاد می‌شود.

اگر کودکی چند روز بعد از شروع علائم تنفسی دچار تب مجدد، تنگی نفس، سرفه، ضایعات پوستی، التهاب ملتحمه، درد شدید عضلات، مشکلات قلبی، کلیوی، قرمزی لب‌ها و زبان، بی‌اشتهایی، خستگی مفرط، کاهش هوشیاری و اسهال شدید شود باید به پزشک ارجاع داده شود.

آیا لزوما کودکان بیماری را به والدین خود منتقل می‌كنند؟ یا با روش‌هایی می‌شود جلوی انتقال بیماری از كودكان به دیگر اعضای خانواده را گرفت؟

کودکان ممکن است بدون علامت باشند و اکثرا از والدین خود به بیماری مبتلا می‌شوند. رعایت‌نکردن موازین بهداشتی و تجمع افراد در یک محیط بسته، تماس‌های نزدیک مانند بوسیدن کودک، تماس با ترشحات و خوابیدن کودک در اتاق والدین ممکن است باعث شود بیماری از کودک بدون علامت به افراد خانواده منتقل شود. به‌خصوص توصیه می‌شود کودکان خردسال از تماس طولانی و بسیار نزدیک با پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها خودداری کنند.

آیا دوره نقاهت بیماری در کودکان نیز ١٤روز است؟

دوره نقاهت را نباید با دوران افزایش احتمال انتقال اشتباه گرفت. دوران نقاهت در بیماران مبتلا به کرونا به شدت بیماری بستگی دارد. ولی در طول 14 روز بعد از شروع بیماری احتمال انتقال به دیگران وجود دارد. لذا لازم است اقدامات پیشگیرانه و عدم حضور در خارج از خانه در این مدت رعایت شود. این زمان در مورد آنفلوآنزا هفت روز بعد از شروع بیماری است.

پونه شیرازی - سلامت / روزنامه جام جم