اختلال هیپوسپادیاس یا ختنه مادرزادی

هیپوسپادیاس یک نقص مادرزادی است که به علت اختلال در تکامل مجرای ادراری، سوراخ خروجی این مجرا در محل صحیح خود یعنی نوک آلت قرار نمی‌گیرد و بسته به‌شدت بیماری، این سوراخ خروجی ادرار ممکن است در زیر نوک آلت، در تنه آلت یا در محل اتصال آلت به کیسه بیضه‌ها و حتی پایین‌تر به سمت مقعد قرار گیرد.
این اختلال معمولا با انحنای آلت به پایین (کوردی ونترال) همراه است و همچنین پوست اضافه محل ختنه گاه فرم مخصوصی شبیه کلاهک دارد.
نکته مهم در برخورد با این بیماری، این است که ختنه به شیوه معمول در این کودکان به‌هیچ‌وجه نباید انجام شود تا در زمان مقتضی برای جراحی ترمیمی، از پوست اضافه جهت ترمیم مجرا استفاده کرد. انجام ختنه مرسوم در این کودکان، نتایج نهایی جراحی ترمیمی را بد خواهد کرد.
همچنین در موارد هیپوسپادیاس شدید، پزشک باید کودک را از نظر سایر اختلالات غددی و جنسی و حتی کروموزومال بررسی کند.
از علل ایجاد این اختلال در کودک، احتمالا تغییرات هورمونی در ابتدای دوران جنینی است. همچنین در مطالعات انجام شده، شیوع این بیماری در نوزادان حاصل روش‌های کمک‌باروری مثل آی‌وی‌اف (IVF) در مادران بالای ۳۵ سال و چاق، مختصری بالاتر است.
این بیماری منجر به اختلال در ادرار کردن طبیعی کودک می‌شود، انحنای آلت رو به پایین رخ می‌دهد و همچنین مشکلات روان‌شناختی در مورد متفاوت بودن نسبت به حالت عادی در کودک پدید می‌آورد.
درمان این بیماری، جراحی است که روش آن بسته به‌شدت اختلال اولیه و محل قرارگیری خروجی ادرار، متفاوت است و گاهی جراحی‌های دومرحله‌ای برای ترمیم لازم است.
بعد از عمل، معمولا کاتتر یا نوعی سوند مجرا برای کودک تعبیه می‌شود که بین پنج تا ده روز حفظ می‌شود و این موضوع با توجه به سن پایین کودکانی که تحت جراحی قرار می‌گیرند، سختی‌های زیادی برای والدین پدید می‌آورد.

دکتر سلمان اسلامی

متخصص اورولوژی کلیه و مجاری ادرار