می‌توانیم آنطور که می‌خواهیم خواب ببینیم؟!

رویای شفاف اصطلاحی است که به نوعی از رویا گفته می‌شود که بیننده آن در حین خواب آگاه است که رویا می‌بیند و روی چگونگی پیش رفتن خواب و مراحل آن می‌تواند حتی کنترل داشته باشد. پیشتر این موضوع را افسانه می‌شمردند اما نتایج آزمایش‌های علمی مؤید آن است که دیدن چنین رویاهایی امکان‌پذیر است. با این وجود برخی تحقیقات به تجهیزات پیشرفته نیاز دارند. جالب اینجاست برخی افراد از این‌گونه رویاهای خود لذت می‌برند و از آن به عنوان ابزاری بالقوه برای بهبود ضربه‌های روحی و کنترل رفتارهای ناسالم استفاده می‌کنند. دکتر دِنهولم آسپی (Denholm Aspy) از دانشگاه آدلاید متعجب است که چرا روش‌های ترکیبی در این زمینه موفقیت بیشتری دارند.
آسپی به 169 داوطلب شرکت کننده در آزمایش، روش‌های جدید وادار کردن خود به دیدن رویاهای شفاف را آموزش داد. در این آزمایش‌ها به افراد آموزش داده شد همواره در حین خواب بودن قابلیت کنترل خود روی رویاهایشان را بتوانند چک کنند. در طول آزمایش القای حفظی دیدن رویاهای شفاف یا اِم‌آی‌اِل‌دی (MILD) شرکت‌کنندگان دستگاه هشدار دهنده را تنظیم می‌کنند تا پس از پنج ساعت آنها را بیدار کند. هر یک از آنها قبل از به خواب رفتن به خود می‌گویند: «دفعه بعد که رویا می‌بینم به یاد می‌آورم که در حال رویا دیدنم.» همچنین شرکت‌کنندگان در این آزمایش پیش از به خواب رفتن تصور می‌کنند که چه چیزی را دوست دارند در یک رویای شفاف ببینند.
دکتر آسپی در نشریه علمی دریمینگ ( به معنی رویاپردازی) گزارش می‌دهد که تست واقعیت (روش سنتی آزمایش در این زمینه) به تنهایی هیچ سودی ندارد. اما از کسانی که سعی کردند ترکیب تست واقعیت و القای حفظی دیدن رویاهای شفاف را امتحان کنند، 53 درصد در طول آزمایش یک رویای شفاف را تجربه کرده بودند و 17درصد آنها هر شب موفق به دیدن رویای شفاف شده بودند. آسپی می‌گوید: این آزمایش فراتر از مطالعات قبلی و بدون مداخله انجام شده است و همچون چراغ‌هایی درخشان خواب رِم (REM) را در چشم افراد تشخیص می‌دهد. محققان خواب رِم (REM) را به خوابی می‌گویند که فرد پس از بیدار شدن، رویای خود را به وضوح به یاد می‌آورد.دکتر آسپی با توجه به استفاده نکردن از تست واقعیت به تنهایی، اذعان کرد دیدن رویاهای شفاف ممکن است به‌طور کامل با روش القای حفظی دیدن رویاهای شفاف قابل اعمال باشد. با این حال وی خاطر نشان کرد، در آزمایش اخیر میزان موفقیت او بیش از مطالعات قبلی در این زمینه بوده است.
تقریبا 55 درصد مردم در طول زندگی‌شان گاهی رویای شفاف می‌بینند، اما برای بیشتر افراد دیدن چنین رویاهای قابل کنترلی نادر است. آسپی در دوران کودکی‌اش یک بار رویای شفاف را تجربه کرد و بسیار به این موضوع علاقه‌مند شد. بعدها در دوره دکتری، زمانی که می‌خواست موضوع پایان‌نامه دکترای روان‌شناسی خود را به مطالعه ارتباطات غیر کلامی اختصاص دهد، باز هم یک رویای شفاف شبانه دید و همین باعث شد موضوع پایان‌نامه خود را به مطالعه این نوع رویاها تغییر دهد.
در ابتدای آزمایش بیشتر رویاپردازان به سرعت بیدار می‌شدند، اما آسپی می‌گوید: آنها به کمک تجربه می‌توانند یاد بگیرند طول زمان رویا دیدنشان برای مدت بیشتری حدودا تا یک ساعت افزایش یابد. اکنون آسپی به دنبال داوطلبان بیشتری برای مطالعات بعدی‌اش است. وی می‌گوید این بار یک دوره آزمایشی یک هفته‌ای را در نظر گرفته و امیدوار است نتیجه سریع و مناسبی در تحقیقات آتی برای مقابله درمانی با کابوس به‌دست آورد.

مترجم: صدیقه سخندان فداکار

دانش

منبع: IFL Science