در خانواده‌ها نیز قبح قلیان را شکسته‌اند

حالا این فکر اول به مخ چه کسی رسیده و چه کسی اولین سیگار را دود کرده و بعد چگونه این دخانیات به همه دنیا راه پیدا کرده، بماند، آنچه الان اهمیت دارد این است که خیلی از مردم جهان سیگار می‌کشند در حالی که می‌دانند با این کار قدم به قدم به مرگی بسیار بد نزدیک می‌شوند. آدم باید مغزش تعطیل باشد که به جای هوا دود داخل ریه‌هایش بکند و باز هم آدم باید مخش تعطیل باشد که در ذهنش مجسم کند ریه‌هایش با آن مویرگ‌های نازک که هوشمندانه اکسیژن و دی‌اکسید کربن را تبادل می‌کند و آدم‌ها را زنده نگه می‌دارد، مثل دودکش بخاری سیاه شود اما باز هم سیگار دود کند.
سیگار چگونه ابداع شد، چگونه به محبوبیت رسید و چگونه بیشتر مردم جهان را درگیر کرد را خودتان می‌توانید در اینترنت جست‌وجو کنید و بخوانید. در اینجا قرار است درباره روز‌بدون دخانیات (تنباکو) صحبت کنیم که دیروز بود. بهداشت جهانی و مراکز بین‌المللی که روی سلامت انسان‌ها متمرکزند و مدام تذکر می‌دهند بیماری‌ها بخصوص سرطان علاوه بر درد بسیار، هزینه بالایی هم دارد، می‌گویند که سرطان ریه یکی از فراگیرترین سرطان‌هاست و سیگار یکی از دلایل مهم مبتلا شدن به این بیماری است. کشورهای مختلف برای مبارزه با سیگار راه‌های متفاوتی را در پیش گرفته‌اند و برخی در این باره آن‌قدر سختگیر هستند که بسیاری از مردم را از کشیدن سیگار منصرف می‌کنند. هر چند تعداد سیگارهایی که شخصیت‌های محبوب ( قهرمان یا ضد قهرمان) فیلم‌های هالیوودی و اروپایی در یک فیلم یا سریال دود می‌کنند، می‌تواند یکی از دلایل مهم برای سیگاری شدن مردم دنیا بخصوص جوان‌ها باشد.
قهوه‌خانه‌هایی برای دود
با همه اینها راستش کشور ما در زمینه محدودیت برای کشیدن سیگار راهکار زیادی ندارد. آن‌طور که محمد نظری مجری برنامه به خانه برمی‌گردیم می‌گوید، این روزها قهوه‌خانه‌هایی که قلیان سرو می‌کنند آنقدر زیاد شده که دیگر نمی‌توان درباره نکشیدن تنباکو (سیگار و قلیان) حرف زیادی گفت چون هیچ ممانعت قانونی وجود ندارد.
دکتر نظری می‌گوید: مافیای سیگار و تنباکو در کشور ما بسیار قوی است. پول‌هایی که از این راه به‌دست می‌آید آن‌قدر زیاد است که کسی دم برنمی‌آورد اگر حتی در دست نوجوانان سیگار باشد حالا فرق نمی‌کند، دختر یا پسر. در هر کوچه و خیابان تعداد زیادی قهوه‌خانه دایر شده که به راحتی می‌توان در آنها سیگار کشید و قلیان سفارش داد. پول خوبی که به جیب قهوه‌خانه‌دارها می‌رود و لابی‌هایی که شکل گرفته کار آنها را راحت کرده است. هیچ‌کس به فکر این نیست که این حجم از مصرف قلیان به‌زودی جامعه را با بحران سرطان ریه و دیگر بیماری‌های تنفسی درگیر می‌کند، استارت این بحران زده شده اما کسی توجه نمی‌کند. فقط یک روز وقت بگذارید و به بیمارستان مسیح دانشوری بروید و کسانی را که با سرطان ریه درگیر هستند از نزدیک ببینید، بعد متوجه عمق فاجعه می‌شوید.
قُبحی که شکسته شد
مجری برنامه به خانه برمی‌گردیم خودش و اطرافیانش سیگاری نیستند. دکتر نظری با کسانی که سیگار دود می‌کنند زیاد مراوده ندارد، با انجمن اهدای عضو همکاری دارد و می‌داند اگر کسی تصمیم دارد اعضای بدنش را اهدا کند باید مراقب آنها باشد تا عضو سالمی را به نفر بعدی بدهد. این مجری که در برنامه‌های تلویزیونی با کارشناسان زیادی درباره موضوع سیگار صحبت کرده و می‌کند معتقد است که فرهنگ سیگار و قلیان کشیدن از درون خانواده‌ها شروع می‌شود. دکتر نظری می‌گوید: این روزها قلیان به یکی از اسباب زندگی تبدیل شده، بیشتر خانواده‌ها حتی اگر برای تفریح به پارک می‌روند، قلیانی هم همراه خود دارند، بچه‌ها از همان کودکی استفاده از قلیان را یاد می‌گیرند و چون می‌بینند که والدین و بزرگ‌ترها از آن استفاده می‌کنند، آنها هم از همان کودکی دودی می‌شوند و وقتی بزرگ‌تر می‌شوند مشتری دائم قهوه‌خانه‌ها می‌شوند. قبح کشیدن سیگار و قلیان شکسته شده برای همین است که خانم‌ها بدون هیچ پروایی حتی در اماکن عمومی سیگار می‌کشند. تا همین چند سال قبل که معیارهای جامعه به‌هم نریخته بود خانم‌ها به‌خصوص دختران جوان کمتر در اماکن عمومی سیگار و قلیان می‌کشیدند، اما الان بدون در نظر گرفتن این که این دودها چقدر برای سلامت آنها خطرناک است، سیگار می‌کشند.
به نظری می‌گویم از قدیم برخی پسرهای نوجوان برای این که نشان دهند بزرگ شده‌اند، حتی اگر شده یک نخ سیگار روشن می‌کردند، اما حالا این موضوع در میان دخترها هم باب شده است.
این مجری می‌گوید: این موضوع به همان قبح‌شکنی مربوط می‌شود و این که در خانواده این کارها باب شده. به نظرم باید مسؤولان به‌صورت جدی روی این موضوع کار کنند، در نبود قانون روز به روز تعداد سیگاری‌ها زیادتر می‌شود. دختر و پسر هم فرقی ندارد، پول جای قانون را در موضوع سیگار گرفته. سلامتی در اولویت نیست. همان‌طور که گفتم ارائه قلیان به یکی از کارهای پردرآمد تبدیل شده و حتی در کافه‌های شیک هم ارائه می‌شود. وقتی دسترسی به دخانیات و تنباکو خیلی راحت است و دختران و پسران به‌راحتی می‌توانند به کافه و قهوه‌خانه بروند و سیگار و قلیان بکشند نباید توقع داشت که افراد معتاد به سیگار تعدادشان کم شود.
دکتر نظری بر این باور است که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تاثیر زیادی بر ترک دخانیات دارند.این مجری می‌گوید: باید بیشتر روی اثرات مخرب دخانیات کار شود.در سطح شهر می‌توان در طول سال بیلبوردهایی نصب کرد و به مردم درباره خطرات سیگار هشدار داد.برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی هم تاثیر زیادی دارند اگر به یک روز یا مناسبت محدود نشده و مدام در این‌باره برنامه‌سازی کنند.

طاهره آشیانی
روزنامه‌نگار