ابرقهرمانان سیاه گل کاشتند

به نوشته نشریه هالیوود ریپورتر، پلنگ سیاه و مردعنکبوتی در مدت زمانی کمتر از یک سال، دگرگونی عظیمی در هالیوود ایجاد کرده‌اند. همین چند ماه قبل بود که این فیلم‌ها بدون هیچ سروصدایی روانه پرده سینماها شدند، اما در مدت زمانی کوتاه، هر دو به صورت پدیده‌های سینمایی تبدیل شـــــــدنــــــــد. منتقدان به این واقعیت اشاره می‌کنند که دنیای سینما همیشه با خبرهای ناگهانی و پدیده‌های غیرقابل پیش‌بینی روبه‌رو و همراه بوده است. برای مثال در همین یک‌سال اخیر درام‌های ترسناک و دلهره‌آوری چون «مکانی ساکت» و «روز مرگت مبارک» به پدیده‌هایی ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی تبدیل شده‌اند، اما این نخستین بار است که فیلم‌هایی با محوریت بازیگران سیاهپوست و موضوعات مربوط به آنها، با چنین موفقیت‌های بزرگی روبه‌رو شده و لقب پدیده‌های فصل و سال را می‌گیرند.
در مردعنکبوتی شرکت سونی، یک نوجوان آفریقایی ـ آمریکایی لباس مردعنکبوتی را به تن می‌کند و در پلنگ سیاه، یک ابرقهرمان سیاهپوست باید با مهاجمانی مقابله کند که قصد تجاوز به سرزمینش در قاره آفریقا را دارند.
نه‌تنها تماشاگران معمولی سینما استقبال بسیار خوبی از ماجراجویی‌های این دو ابرقهرمان سیاهپوست کردند، بلکه منتقدان هم نقدهای مثبتی برای این دو فیلم نوشتند. به باور منتقدان سختگیر سینمایی، هر دو فیلم در رده آثار غیرمتعارف و برتر سال سینما قرار می‌گیرند.
این نوجوان شبیه من است
فیل لرد تهیه‌کننده مردعنکبوتی می‌گوید: «آن لحظه را فراموش نمی‌کنم که در سالن سینما پسربچه‌ای رو به من کرد و گفت چقدر این نوجوان شبیه خود من است. احساس کردم که تماشاگران حس همذات‌پنداری خیلی خوبی با قهرمان سیاهپوست داستان دارند.» پیتر رامسی یکی از دو کارگردان فیلم هم اضافه می‌کند: «تو در مقام یک سیاهپوست می‌خواهی به همه نشان دهی که می‌توانی کارهای بزرگی انجام دهی.
تماشاگران هم پرقدرت بودن این شخصیت را درک کرده‌اند. دنیا متوجه شده که برای انجام بهتر کارهایش به چنین افرادی هم نیاز دارد.»
پلنگ سیاه در نمایش جهانی خود در آمریکا و دیگر کشورهای دنیا، بالای یک میلیارد دلار فروش کرد. چنین رقم کلانی برای فیلمی با بازیگران ناشناس سیاهپوست، یک تجربه کامل و تکرار نشدنی است. زمانی که اسامی نامزدهای بهترین فیلم سال اعلام شد، تحلیلگران روی این نکته تمرکز کردند که این اولین بار در تاریخ مراسم اسکار است که فیلمی ابرقهرمانانه، نامزد دریافت این جایزه می‌شود. این افتخاری بزرگ برای سیاهان است. روت کارتر هم به اولین آمریکایی - آفریقایی‌تبار تبدیل شد که اسکار رشته بهترین طراحی لباس را گرفت. لودویگ گورانسون هم اولین سیاهپوستی بود که موفق به دریافت جایزه بهترین موسیقی متن شد.
اثبات یک نکته تازه
هر دو فیلم پلنگ سیاه و مردعنکبوتی این نکته را به کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی ثابت کردند که فیلم‌هایی با مضمون سیاهان (و با حضور بازیگران و شخصیت‌های سیاهپوست) می‌توانند خیل عظیم تماشاگران را به سمت خود بکشانند. نکته جالب این که انبوه تماشاگران با رنگ‌های مختلف و پس‌زمینه‌های متفاوت فرهنگی در کنار هم به تماشای این فیلم‌ها نشستند. بر همین اساس این پرسش مطرح می‌شود که ژانر ابرقهرمانانه در قدم بعدی خود چه کار خواهد کرد.
رامسی در این رابطه می‌گوید: «دوست دارم مکاشفه‌ای عمیق‌تر و جدی‌تر در ژانر ابرقهرمانانه داشته باشم و به کالبدشکافی ابرقهرمانان سیاهپوست در آنها بپردازم. مسؤولیت‌ها، ایده‌آل‌ها، احساسات و علایق این افراد برایم جالب و مطرح است. البته برای تمام فیلم‌هایی که در ژانر ابرقهرمانانه ساخته می‌شود، به دنبال چنین چیزی هستم. اما فکر می‌کنم در ارتباط با یک ابرقهرمان سیاهپوست، بهتر می‌توان به چنین موضوعاتی پرداخت. حدس می‌زنم با آوردن ایده‌های تازه در داستان‌های ابرقهرمانانه، می‌توان ارتباط بیشتری بین آنها و تماشاگران به وجود آورد. تماشاگران از دیدن زندگی روزمره سیاهان و واکنش‌شان در قبال موضوعات مختلف لذت می‌برند و وظیفه سینما، نمایش این زندگی به آنهاست.»
آینده روشن سیاهپوستان
به گفته تحلیلگران سینمایی، آینده روشنی پیش روی ژانر ابرقهرمانانه سیاهپوستان قرار دارد. رایان کوگلر برای کارگردانی پلنگ سیاه 2 اعلام آمادگی کرده و کمپانی والت دیزنی سخت به دنبال تولید آن است. در کنار آن، یک فیلم ابرقهرمانانه با محوریت یک ابرقهرمان از قاره آسیا در دستور کار صنعت سینما قرار گرفته است. این ابرقهرمان چنگ چی نام دارد و به احتمال بسیار زیاد، بازیگری از آسیای جنوب شرقی نقش او را بازی خواهد کرد. به این ترتیب بعد از ابرقهرمانان سیاهپوست، حالا نوبت ابرقهرمانان غیر‌آمریکایی دیگر قاره‌های جهان رسیده است. شرکت سونی هم در تدارک ساخت فیلمی است که داستانش زائده‌ای بر داستان مردعنکبوتی است و یکی از شخصیت‌های فرعی سیاه آن فیلم را در مرکز ماجراهای خود قرار می‌دهد. جیمی فوکس هم برای کمپانی یونیورسال «اسپاون» را بازی می‌کند. از کمپانی برادران وارنر هم خبر می‌رسد که به دنبال ساخت فیلمی ابرقهرمانانه با حضور یک شخصیت سیاهپوست آمریکای لاتینی در راس ماجراهای آن هستند.

کیکاووس زیاری

سینمای جهان