تصور خام کشاندن عراق به «هلال عربی»

به گزارش ایرنا، مرزوق الغانم، رئیس پارلمان ملی کویت روز پنجشنبه در سفر به بغداد در یک مصاحبه مطبوعاتی گفت کویت، سعودی و اردن تلاش می‌کنند خلأ عربی در عراق وجود نداشته باشد تا دیگر کشورها بخواهند آن را پر کنند. وی افزود: کویت به همراه سعودی و اردن به همین منظور در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری نشست روسای پارلمان‌ کشورهای همسایه عراق در بغداد هستند. الغانم همچنین مدعی شد همه پارلمان‌های عربی بر این نکته اتفاق نظر دارند که نباید در عراق خلأ عربی وجود داشته باشد تا دیگر کشورها آن را پر کنند و بر همین اساس کشورهای عربی باید تحرکی از خود نشان دهند و بر حضور و امتداد (هلال) عربی در عراق تاکید کنند .
استفاده از عبارت «امتداد عربی» یا هلال عربی و کشاندن عراق به آن نخستین‌بار است که از سوی یک مقام عربی منطقه مطرح می‌شود. آنان پیشتر از عبارت «بازگرداندن عراق به دامن جهان عرب» سخن می‌گفتند. اظهارات رئیس پارلمان کویت واکنش تند برخی از محافل و احزاب عراقی را به‌دنبال داشت. به‌عنوان مثال فاضل الفتلاوی، نماینده ائتلاف صادقون گفت: سخنان مقام کویتی و تلاش برای برگزاری چنین نشستی در بغداد، تلاش برای کشاندن عراق به یک قطب خاص سیاسی در منطقه علیه طرف‌های دیگر و اقدامی مغایر حاکمیت و استقلال این کشور است. وی افزود: عراق همواره پرچمدار و پیشرو آرمان‌های عربی در همه جهان بوده و به این‌گونه نشست‌ها و تلاش‌ها نیازی ندارد،
چرا که هدفش ثبات منطقه است و قصد ندارد وارد قطب‌بندی‌های سیاسی شود.
هادی العامری نیز در دیدار رئیس پارلمان کویت با وی، تاکید کرد کشورش خواهان گسترش روابط با همه کشورهاست و با کسی دشمنی ندارد و خواهان همکاری میان کشورهای منطقه است. وی گفت: قدرت عراق در کنار همه همسایگانش تعریف می‌شود و باید با همکاری یکدیگر از مشکلات و سختی‌ها عبور کنیم. از سوی دیگر عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق نیز در دیدار با الغانم تاکید کرد بغداد با جدیت و دیدگاهی روشن، رویکرد گسترش روابط با کویت و همزمان برقراری روابط خوب با همه کشورهای منطقه و همسایه را دنبال می‌کند. وی همچنین خواستار عبور از تبعات به‌جا مانده از سیاست‌های زمان دیکتاتوری (صدام) و رساندن روابط عراق به کویت به سطح دو کشور دوست و برادر شد. به نظر می‌رسد اشاره نخست‌وزیر عراق به تنش‌هایی بوده است که از زمان اشغال کویت (1990) میان دو دولت و حتی دو ملت به‌وجود آمده است.
به باور برخی ناظران، کویت و بسیاری از کشورهای عربی همسایه عراق سال‌هاست سیاست طرد و بایکوت عراق را در دوران پس از صدام و نیز حمایت از تروریسم را در این کشور دنبال می‌کنند. حال پس از ناکامی در رویکرد آشکارا خصمانه گذشته این کشورها از در دوستی با عراق درآمده‌اند. به همین مناسبت همکاری‌های سیاسی و اقتصادی عراق با اردن طی ماه‌های اخیر به شکل بی‌سابقه‌ای گسترش یافته و به توافق‌های بسیاری در زمینه همکاری تجاری، صنعتی و معافیت گسترده گمرکی منجر شده است. به نظر می‌رسد گسترش روابط با اردن و کویت می‌تواند مقدمه‌ای برای تقویت روابط با عربستان سعودی باشد. امری که تاکنون حساسیت‌های فوق العاده‌ای را در عراق برانگیخته است، زیرا رفتار سعودی‌ها با عراق تاکنون به گونه‌ای بوده است که بارها موجب رنجش آنها شده است. همین واکنش‌های منفی بود که سال گذشته منجر به لغو سفر برنامه ریزی شده محمد بن سلمان به بغداد شد. از آن گذشته مقامات عراقی سعی می‌کنند سیاست معتدل و متوازنی را در پیش گرفته و با همه همسایگان روابطی مسالمت‌آمیز داشته باشند؛ تصمیمی که به‌خصوص نمی‌تواند خوشایند سعودی‌ها باشد.

رحیم محمدی

بین‌الملل