گره خوردگی ادبیات آئینی با باور و فطرت مردم

احد ده‌ بزرگی در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین با بیان اینکه شعر آیینی، شعر انقلابی و شعر دفاع مقدس و ادبیات با هم هیچ تناقضی ندارند، بیان کرد: از ابتدا بنا، ادبیات ما ادبیات آیینی و دفاع مقدسی بوده است. سران و پیشکسوتان مانند فردوسی، از بعد حماسی ادبیات ما را احیاگر بوده و در تاریخ ادبیات ماندگار شده است.

این شاعر آئینی ادامه داد: شعر وزنی را نظامی بنیانگذار بوده و در ادبیات مانده است همچنین شعر مکتبی و اخلاقی را سعدی، حافظ و دیگر بزرگانی که در ادبیات فارسی ماندگار شدند، برای ما به‌عنوان یادگار گذاشتند. در حوزه مذهب بلافاصله پس از عاشورا شعر داریم اما برداشت‌‌ها و گونه‌های مختلف شعری را نیز داریم.

ده ‌بزرگی با بیان اینکه اثر میرزا نورالله عمان سامانی به‌نام مثنوی «گنجینةالاسرار» یکی از جالب‌ترین آثار درباره عرفان عاشورا است، گفت: در ادبیات فارسی، گونه‌های مختلف برداشت عرفانی را از شعر مذهبی و عاشورایی داریم. محتشم کاشانی نیز مساله عاطفی و مقتل‌خوانی را بیشتر مدنظر دارد. زاویه براندازی و گونه‌های دیگری را نیز از دیگر شاعران داشتیم و امروز ادبیات در ایران اسلامی می‌تواند تلفیقی از تمام این‌ گونه ها باشد.

وی ادامه داد: در انقلاب مساله خون، شهادت و پیوند آن به کربلا است. زیربنای اصلی ادبیات انقلابی ما کربلا بود و از یکدیگر جدا نیستند، بزرگتران، جوانان، نوقلم‌ها و عزیزانی که امروز در این حوزه قدم می‌زنند، تلفیقی از این گونه‌های ادبی اسلامی است.

این شاعر آئینی با بیان اینکه نقش ادبیات آیینی ما با باور و فطرت مردم گره‌خوردگی دارد، افزود: مادر ایرانی پس از تولد کودک خود، نام امیرالمومنین و امام حسین (ع) را بر زبان می‌گذارد. زمین می‌خورد، می‌دود یا کار می‌کند، یاعلی می‌گوید. ذکر امیرالمومنین و خاندانش با فطرت پاک ایرانی گره خورده است. ادبیات از دل برمی‌آید و این از دل برآمده‌ها، دل‌هایی که به حالت غفلت هستند را به سرچشمه وحی با فطرت پاک ایرانی هدایت می‌کند.

ده ‌بزرگی با اشاره به ویژگی‌های یک شعر خوب، بیان کرد: هر کسی شعری دوست دارد و با توجه به سلیقه متفاوت است، فردی حماسی دوست دارد، دیگری اخلاقی و عرفانی و بستگی به برداشت آن فرد نسبت به شعر و گونه‌های مختلف آن دارد.

وی درباره اشعاری که در عاشورا و تاسوعا خوانده می شود، گفت: برخی از مداح‌ها شعری را که می‌خوانند، بار معنایی ندارد. برخی شعرهایی که امروز خوانده می‌شود، مفهومی ندارد و لحظه‌ای هستند و از این سرچشمه دشمن بهره‌برداری می‌کند. جوانان نیز نادانسته جذب آن می‌شوند.

این شاعر آئینی با بیان اینکه در حال حاضر ترانه‌هایی به اسم نوحه وارد بازار شده است که آهنگ و محتوای آن ها با ما سازگار نیست، تاکید کرد: این‌ها رپ است. به شعری شعر اهل بیتی گفته می‌شود که گوینده آن آگاه به تاریخ اسلام و چارچوب ادبیات باشد همچنین در این زمینه آدم فرهیخته‌ای شده باشد برای آنکه بتواند شعری را بگوید و تحویل اجتماع دهد تا ماندگار باشد.

د ه‌بزرگی در ارتباط با تاثیر شعر خوب بر شنونده بیان کرد: شعر خوب انسان‌ساز است. گاهی انسان می‌تواند با یک بیت اجتماعی را هدایت یا ملتی را از خواب بیدار کند و تاثیر شعر خوب این است. در زمان 6 سالگیم نوحه‌ای گفته بودم «گهواره خالی ، قنداقه خونین ، لایی لایی از سفر برگشته اصغر». تا امروز که 70 سال از این شعر می‌گذرد، تکرار می‌شود و بر عاطفه مردم اثر می‌گذارد. صد سال پیش فرد بیسوادی بنام غفار اقد شعر « عجب گلی روزگار ز دست لیلا گرفت /که تا قیامت گلاب زه چشم زهرا گرفت» گفت و تا امروز همچنان کاربرد دارد و هرگاه مردم می خواهند یادی از علی اکبر کنند از این شعر استفاده می‌کنند. تاثیرگذاری شعر این است و گاهی یک صده، دل اجتماعی را تسخیر می‌‌کند.

در حال حاضر این استاد بزرگوار با بیماری دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، در این روزها وشب‌ها که دست به دعا بر می‌داریم، دعا برای شفای بیماران را از یاد نبریم.

نسترن نعمتی - جام جم آنلاین