هفته منابع طبیعی بستری برای جلب مشارکت و حضور بخش‌های مختلف در عرصه حفظ و احیای منابع طبیعی است. سال گذشته 18 برنامه از 34 برنامه ملی سازمان جنگل‌ها یعنی بیش از 50 درصد برنامه‌های هفته منابع طبیعی برگزار شد. سازمان جنگل‌ها مشارکت را درون بخشی و برون بخشی تعریف کرده است.
به این ترتیب سال گذشته با حدود 11 دستگاه عضو نهضت سبز مانند وزارت آموزش و پرورش، وزارت تعاون، سازمان زندان‌ها، نیروی انتظامی، سپاه‌پاسداران، بسیج سازندگی، هلال‌احمر، شرکت شهرک‌های صنعتی و نهضت سواد آموزی همکاری شد. در نتیجه نمی‌توان گفت این یک هفته فقط باعث مشارکت مردم در حفظ منابع طبیعی می‌شود. بلکه مولفه‌های مشارکت را باید در طول سال اجرایی کرد.
مولفه مشارکت فقط نهالکاری نیست که بگوییم در هفته منابع طبیعی اگر نهالکاری انجام شد، مشارکت انجام شده است. چرخه فرهنگسازی و مشارکت یک چرخه دراز مدت است. فعالیت در حوزه مشارکت نیازمند ایجاد تشکل‌های توانمند تخصصی است. باید به ایجاد صندوق‌های اعتباری حوزه منابع طبیعی، ارتقای مهارت، ایجاد شغل‌های جایگزین و مواردی از این قبیل نیز اندیشید تا به این شکل حضور مردم در روند پیگیری و تصمیم‌سازی بیشتر شود و در این مجامع مشارکت کنند.
حفظ و احیای منابع طبیعی را فقط به نهالکاری نباید محدود کرد، چراکه حفظ و احیای منابع طبیعی در طول سال جاری است. به عنوان مثال، سازمان جنگل‌ها بحث آبگرمکن‌های خورشیدی و تنورهای گازی را نیز پیگیری می‌کند که می‌توان آن را بخشی از تلاش برای حفظ منابع طبیعی دانست.
برای نتیجه‌گیری بهتر در حوزه حفاظت باید نگاه به عرصه‌های طبیعی ملی باشد. هفته منابع‌طبیعی یک هفته است که با نهالکاری نمود پیدا می‌کند. اما باید حفظ منابع طبیعی را وسیع‌تر دید. فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوان‌داری، کاشت نهال؛ انرژی خورشیدی، یافتن شغل جایگزین، تشکیل صندوق و ایجاد تشکل‌ها اشکال مختلف حفظ منابع طبیعی هستند.
در کشور 400 تشکل منابع طبیعی ایجاد شده که در راستای حفظ منابع طبیعی گام برمی‌دارند. اگر تخلفی شود مثلا معدنکاری و اقدام خلاف قانون انجام دهد، این تشکل‌ها مانند همیار پلیس به سازمان جنگل‌ها کمک خواهند کرد. علاوه براین، 140 هزار همیار منابع‌طبیعی در کشور فعالند و 24 اتحادیه مربوط به آن در ایران شکل گرفته است.
غلامرضا هادربادی
مدیرکل دفتر ترویج و مشارکت مردمی سازمان جنگل‌ها
