آیا گوش کردن موسیقی با هدفن خطرناک است؟

باید بدانید پیرگوشی در سالمندان، مشکل نسبتا شایعی است که بتدریج با بالا رفتن سن ایجاد می‌شود. از آنجا که روند افت شنوایی تدریجی است، افرادی که دچار پیرگوشی می‌شوند، ممکن است متوجه کم شنوایی خود نشوند.

اتفاقی که در پدیده پیرگوشی می‌افتد این است که سلول‌های حلزونی گوش ـ که وظیفه آنها گرفتن سیگنال‌های صوتی است- تحلیل می‌روند. نکته بسیار مهم این که برخلاف باور عموم بیشتر وقت‌ها علت این موضوع افزایش سن است، اما گاهی اوقات دلیل ژنتیک دارد. به عنوان مثال، پیرگوشی در آقایان و در افرادی که سابقه کاهش شنوایی در خانواده‌شان وجود دارد، بیشتر است.

افرادی که در محیط‌های پرسروصدا و بدون حفاظت از گوش‌ها سال‌های متمادی کار می‌کنند، در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند و ممکن است قبل از رسیدن به دوران سالمندی به این عارضه مبتلا شوند. همچنین با صنعتی شدن جوامع، آلودگی‌های صوتی افزایش یافته و صدای خودروها، ابزارهای مکانیکی، کارخانه‌ها و حتی موسیقی‌های بلند و گوشخراش بشدت شنوایی انسان را تحت تاثیر قرار داده و به همین علت، امروزه درصد زیادی از افراد در سنین مختلف از عارضه پیرگوشی رنج می‌برند. پس این بیماری فقط مختص سالمندان نیست. در این میان، بعضی داروها هم می‌توانند اثرات منفی زیادی روی گوش داشته باشند و به تخریب حلزون و عصب شنوایی منجر شوند که مهم‌ترین آنها مصرف بی‌رویه داروهای مسکن و آنتی‌بیوتیک‌هاست. از طرفی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و نارسایی‌های قلبی و عروقی نیز خطر ابتلا به پیرگوشی را در سالمندان افزایش می‌دهند و به همین دلیل همواره توصیه می‌شود سالمندان هر شش ماه یکبار به مراکز شنوایی سنجی مراجعه کنند و تحت تست‌های شنوایی سنجی قرار بگیرند تا در صورت نیاز برای آنها سمعک تجویز شود. از طرفی، جرم گوش یکی دیگر از این مشکلات است که می‌تواند به درجات متفاوتی کاهش شنوایی ایجاد کند. این کاهش شنوایی در یک فرد جوان مشکل چندانی ایجاد نمی‌کند اما به مرور زمان مشکل ساز خواهد شد.

حالا واقعا هدفن و هندزفری و مدام صحبت کردن با تلفن تاثیری در ایجاد زودرس پیرگوشی دارند؟ پاسخ مثبت است. حداکثر شدت صوتی را که ما می‌توانیم بدون هیچ‌گونه عارضه‌ای تحمل کنیم 70 دسی‌بل است (دسی‌بل واحد سنجش صوت است) اما هدفن‌ها تا هزار برابر این شدت صوت مجاز ممکن است صوت ایجاد کنند. طبیعتا اگر کسی با شدت بالاتر از حد مجاز به هدفون گوش دهد دچار کاهش شنوایی ناشی از آن می‌شود و با توجه به روند از دست رفتن سلولی و سالمندی خیلی زودتر دچار پیرگوشی خواهد شد.

چطور بفهمیم صدا در حد استاندارد یا بالاتر است؟ وقتی صدایی را خودتان احساس می‌کنید بلند یا آزاردهنده است یا به تعبیر دیگری بعد از مدتی گوش دادن به صدا احساس می‌کنید صداهای دیگر را متوجه نمی‌شوید یا حین گوش دادن به آن صدا پس از مدتی احساس درد و عصبی بودن می‌کنید یعنی آن صدا استاندارد نیست.

حال سوال اینجاست آیا وزوز گوش هم می‌تواند ارتباطی با پیرگوشی داشته باشد یا این یک باور غلط است؟ باید گفت بله این دو بیماری به هم مرتبط هستند و در خیلی از موارد با هم دیده می‌شوند. باید بدانید آماری که در مورد وزوز گوش وجود دارد نشان می‌دهد در 50 تا 60 سالگی حدود 30 تا 40 درصد افراد از مشکل وزوز گوش رنج می‌برند و این آمار وقتی به 70 سالگی می‌رسد، بیشتر می‌شود. به عبارتی به علت مشکلی که در سیستم شنوایی وجود دارد، فرد احساس وزوز گوش یا صدای درونی در گوش می‌کند که خیلی آزاردهنده است و زندگی فرد را مختل می‌کند. این در حالی است که بر خلاف ادعای بسیاری از تبلیغات با دارودرمانی نمی‌توان این شنوایی از دست رفته را برگرداند و حتی هیچ دارویی وجود ندارد که بتواند فرآیند آن را کندتر کند. در این مشکل، سلول‌های عصبی از بین می‌روند و از آنجا که این سلول‌ها قابلیت ترمیم ندارند، پس غیرقابل درمان هستند. تنها کمکی که به این افراد می‌توان کرد اقدامات بازتوانی مانند استفاده از سمعک است. البته انواع متفاوتی از سمعک در بازار وجود دارد و یک شنوایی‌سنج با بررسی‌های کارشناسی فردی که دچار مشکلات شنوایی است، بهترین سمعک را معرفی می‌کند. در زمان خرید سمعک باید توجه داشته باشید گران‌قیمت‌ترین محصول ممکن است بهترین نوع آن نباشد، در حالی که یک محصول ارزان‌تر هم می‌تواند مشکل را رفع کند.