مختصات داوری جشنواره فیلم فجر

داور جشنواره فیلم فجر درعین حال باید آدم منصفی هم در انتخاب‌ها باشد، در تصمیم‌گیری درباره فیلم‌ها آدم در لحظاتی به جایی می‌رسد که نیاز به انصاف دارد و داور باید با بینش و بصیرت بیشتر تصمیم بگیرد. او باید بویژه در رشته‌هایی که در جشنواره فیلم فجر حضور دارند، یک کارشناس باشد. ضمن این‌که نگاه زیبایی‌شناسانه هم در این میان مطرح است.

البته ویژگی داوران جشنواره فیلم فجر فقط نباید به اینها محدود باشد. همواره چه زمان داوری در جشنواره فیلم فجر و چه قبل و بعد از آن، تاکید داشتم و دارم که در قضاوت فیلم‌ها، سرمایه و مبالغ هزینه شده و نهاد تولیدکننده آنها را هم باید لحاظ کرد. واقعا پشت پرده این مسائل باید در داوری ملاک واقع شود. یک فیلم که به عنوان مثال با 15 میلیارد تومان سرمایه تولید می‌شود و فیلم دیگری نیز که با دو میلیارد تومان تهیه می‌شود؛ هر دو فیلم کنار هم در بخش مسابقه حضور دارند. به طور مثال یکی از این آثار متعلق به بخش دولتی و دیگری متعلق به بخش خصوصی است.

یک داور واقعا باید به طور منصفانه قضاوت کند و اگر به دلیل شرایط مساوی آنها در کیفیت، قرار به انتخاب یک اثر به عنوان بهترین فیلم یا یک فرد به عنوان بهترین در شاخه‌های مختلف رقابتی است، حتما باید این امر را در نظر بگیرد.

خاطرم هست چند سال پیش جناب آقای مجید مجیدی، به همین دلیل و با هوشمندی و بصیرت، کار بسیار ارزشمندی انجام داد و تصمیم درستی گرفت و فیلم خود را از بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر بیرون آورد و به‌صورت ویژه آن را نمایش داد، چون واقعا هم آن کار به لحاظ سرمایه‌گذاری به شکل ویژه‌ای انجام شده بود. قاعدتا این کار نباید با یک فیلم اولی که با هزینه کمی تولید شده، در یک فضا و کنار هم سنجیده شود.

به نظرم این وجهی است که همیشه در داوری فیلم‌ها موردغفلت قرار می‌گیرد و داوران همه فیلم‌ها را با یک نگاه مورد ارزیابی قرار می‌دهند. به ویژه امسال که کار فیلم اولی‌ها با آثار حرفه‌ای ترکیب شده است، این در حالی است که فیلم‌های اول معمولا با هزینه اندک و نهایت با یک میلیارد تومان تولید می‌شوند. چنین فیلمی چطور می‌خواهد با اثری رقابت کند و در کنار فیلمی موردارزیابی قرار بگیرد که مثلا 10 میلیارد تومان هزینه داشته است؟

خودم به عنوان داور اگر با این دو فیلم روبه‌رو شوم در حالی که کفه ترازوی آنها در همه چیز با هم مساوی است، قطعا نمره را به فیلمی می‌دهم که هزینه کمتری برای آن شده است، اما توانسته در یک رقابت با یک فیلم کاملا حرفه‌ای و با بودجه و عوامل کاملا حرفه‌ای به یک امتیاز مساوی برسد. در چنین جاهایی است که انصاف داور می‌تواند تعیین‌کننده باشد و تکلیف کار را روشن کند.

جمال شورجه - کارگردان سینما و داور دوره سی و یکم جشنواره فجر