میخی بر تابوت مذاکرات سازش

در بعد داخلی تصمیم ترامپ در ادامه همان تصمیمات ساختارشکنانه او در یک سال گذشته است. در یک‌سال گذشته ترامپ تصمیماتی اتخاذ کرد که برخلاف رویه روسای جمهوری دموکرات و جمهوریخواه آمریکا قرار داشت. روسای جمهور پیشین آمریکا براساس نقش آمریکا در عرصه جهانی به عنوان یک قدرت هژمون تعهداتی را پذیرفته و تصمیماتی را اتخاذ می‌کردند. رئیس‌جمهور تاجرپیشه آمریکا براساس همان اصول تجارت پیشگی به عرصه سیاست نگاه کرده و براساس شعار اول آمریکا را مبنای تصمیمات خود قرار داده است. خروج آمریکا از پیمان تجارترانس پاسفیک، خروج از پیمان بین‌المللی آب و هوا، خروج از پیمان بین‌المللی مهاجرت و محدودیت برای ورود مهاجران به آمریکا و تعلیق مذاکرات تجارت آزاد با اتحادیه اروپا از جمله تصمیماتی یکجانبه‌گرانه ترامپ در عرصه بین‌المللی است. نگاه ترامپ به عرصه مسائل و قواعد نظام بین‌الملل، شکاف عمیقی میان آمریکا و متحدانش در شرق آسیا و اروپا ایجاد کرده است. تصمیم ترامپ در به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی اختلاف عمیقی میان آمریکا و تمام متحدانش ار شرق آسیا تا اروپا و منطقه خاورمیانه ایجاد کرده است. البته در داخل آمریکا نیز بجز جریان جمهوریخواه تندرو و لابی صهیونیستی کسی از تصمیم ترامپ حمایت نکرد. حتی در داخل سرزمین‌های اشغالی فلسطین جریانی که به میانه‌روی معروف و رسانه آنها روزنامه هاآرتص است بشدت از تصمیم ترامپ انتقاد کرد. روزنامه هاآرتص در این زمینه نوشت: «ترامپ با اقدام خود به جای صلح خونریزی را برای شهر قدس به ارمغان آورد». در سطح دولت‌های اروپایی انتقادات به اقدام ترامپ بسیار شدید بوده است. دولت‌های بزرگ اروپایی حتی انگلیس از تصمیم ترامپ انتقاد کرده و آن را خطری برای مذاکرات سازش دانسته‌اند. مذاکراتی که سال‌ها است مرده و ترامپ میخ تابوت آن را کوبید. در مذاکرات سازش که از اوایل دهه 1990 شروع شد موضوع بسیار مناقشه برانگیز سرنوشت بیت‌المقدس در ردیف آخرین موضوعات مورد بحث قرار گرفت تا مذاکرات سازش پیش برود. اکنون ترامپ با این تصمیم خود مناقشه‌ برانگیزترین موضوع اختلاف در مذاکرات سازش را به صدر اختلافات میان رژیم صهیونیستی و جریان سازشکار فلسطینی در تشکیلات خودگردان فلسطینی بالا آورده است. با این تصمیم ترامپ، تشکیلات خودگردان و محمود عباس در راس این تشکیلات در تنگنای زیادی قرار خواهد گرفت. جایگاه محمود عباس در سازمان فتح و افکار عمومی فلسطین در کرانه باختری در دفاع از مذاکرات سازش بشدت متزلزل خواهد شد. دیگر حمایت کشورهای عربستان و مصر نیز نمی‌تواند نقطه اتکایی برای محمود عباس برای جلب حمایت‌های مالی و سیاسی باشد. دولت‌های مصر و عربستان که یکی روابط رسمی و دیگری روابطی غیررسمی را با رژیم صهیونیستی دارند مجبور به انتقاد از تیم ترامپ شده‌اند. این موضع آنها نشان می‌دهد در نظر افکار عمومی کشورشان و منطقه نیز دیگر قدرت مانوری برای توجیه نزدیکی به رژیم صهیونیستی و حمایت از مذاکرات سازش ندارند. موج اعتراضاتی که در سطح دولت‌ها و ملت‌ها علیه به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی براه افتاده است منطقه را آبستن تحولات غیرقابل پیش‌بینی کرده است.

مرتضی مکی/ تحلیلگر مسائل منطقه