2 راهبرد جدید تسلیحاتی رژیم اسرائیل در قفقاز

بر اساس اخبار منتشره، این رژیم نه تنها از فروش اپراتورهای اسرائیلی پهپاد به جمهوری آذربایجان طفره رفته، بلکه تعلیق فروش پهپادهای تهاجمی «Orbiter 1K» و سیستم‌های دفاع هوایی به جمهوری آذربایجان را نیز در دستور کار دارد. همچنین رژیم اشغالگر قدس از فرماندهان نظامی باکو خواسته است که تسلیحات خریداری شده از اسرائیل را علیه نیروهای ارمنی استفاده نکنند و این در حالی است که هدف اصلی باکو از خرید تسلیحات، به‌کاربردن آنها علیه ارتش ارمنستان است.

شواهد نشان می دهد رویکرد منفی اسرائیل در قبال فروش سلاح به آذربایجان، نتیجه فعالیت لابی ارمنی در اسرائیل بوده و برخی از مقامات عالی‌رتبه و رسانه‌های باکو نیز در اظهارات خود این موضوع را تائید کرده‌اند.

بتازگی رسانه‌‌های اسرائیل از احتمال فروش موشک‌های ضدتانک «اسپایک» به ارمنستان که در سفر تساخی هانگبی، وزیر همکاری‌های منطقه‌ای اسرائیل به ایروان مطرح شده بود، پرده برداشته‌اند. هانگبی از سال 2003 تا 2006 میلادی مسئولیت هماهنگی فعالیت سرویس‌های اطلاعاتی را در رژیم صهیونیستی در دوره آریل شارون داشته و از سال‌ 2006 تا2010 ریاست کمیسیون امنیتی و روابط بین‌المللی پارلمان این رژیم را به عهده گرفته است. شاوارش کوچاریان، معاون وزیر امورخارجه ارمنستان در نشست خبری با هانگبی گفت: اسرائیل یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان تجهیزات نظامی به جمهوری آذربایجان است و آمادگی فروش تجهیزات نظامی را به ارمنستان هم دارد.

انتشار خبر امضای قرارداد فروش موشک ضدتانک «اسپایک» اسرائیل به ارمنستان در مردادماه و ایجاد وقفه در تحویل اپراتورهای اسرائیلی پهپاد، مقامات نظامی باکو را بشدت نگران کرده است، چرا که این اتفاق باعث می‌شود تا ارتش جمهوری آذربایجان یکی از عوامل برتری نظامی خود را در مقابل تانک‌های ارمنستان از دست بدهد. مقامات اسرائیل اعلام کرده اند که این رژیم تمایل دارد با ارمنستان در همه سطوح همکاری نظامی داشته و به ایروان تجهیزات پیشرفته نظامی بفروشد. وزارت همکاری‌های منطقه‌ای اسرائیل تصمیم به توسعه روابط با ارمنستان را در همه زمینه‌ها گرفته و این رژیم درخصوص فروش سلاح به ارمنستان هیچ محدودیتی ندارد.

شاید به دلیل همین نگرانی، ژنرال ذاکر حسن‌اف، وزیر دفاع جمهوری آذربایجان چند روز قبل به فلسطین اشغالی سفر کرد تا در کنار گفت‌وگو با مقامات نظامی رژیم اشغالگر قدس، از مراکز تولید تسلیحات و آموزش نظامی رژیم صهیونیستی نیز بازدید کند. ژنرال ذاکر حسن‌اف که نخستین وزیر دفاع جمهوری آذربایجان است پس از استقلال کشورش به فلسطین اشغالی سفر و سعی کرد اسرائیل را از فروش سلاح به ارمنستان منصرف کند و ادامه فروش تسلیحات را به جمهوری آذربایجان در دستور کار این رژیم قرار دهد.

تحرکات اسرائیل در اعزام هیات به ارمنستان و آذربایجان نشان می دهد از سال 2017، معاملات تسلیحاتی اسرائیل در منطقه قفقاز جنوبی که پیش از این فقط روی جمهوری آذربایجان متمرکز بود، در حال تغییر است و این رژیم درصدد گسترش حوزه نفوذ خود در قفقاز جنوبی است. به عبارتی اسرائیل قصد دارد با برقراری روابط نزدیک با ارمنستان و دادن تجهیزات نظامی به این کشور و با افزایش معاملات تسلیحاتی در منطقه قفقاز جنوبی، منافع نظامی ـ امنیتی خود را تامین کند.

یکی از عوامل ادامه بحران‌ها و مناقشه‌های منطقه‌ای، مساله منافع صادرکنندگان سلاح‌ بوده و آنها در سایه ایجاد و ادامه بحران‌ها، معاملات تسلیحاتی خود را رونق می‌دهند. معاملات تسلیحاتی همزمان اسرائیل با باکو و ایروان می تواند به افزایش درگیری‌های نظامی دو کشور منجر شده و کشتار افراد نظامی و غیرنظامی و ویرانی شهرها و روستاها را در پی داشته باشد. از سوی دیگر افزایش خریدهای تسلیحاتی آذربایجان و ارمنستان، موجب تقویت توان مالی اسرائیل برای تداوم نظامی‌گری علیه مردم مظلوم فلسطین است و باکو و ایروان در این مسیر همراه رژیم صهیونیستی خواهند بود. سال‌هاست باکو به استفاده از لابی یهودی برای مقابله با لابی ارمنی در جریان مناقشه قره‌باغ امید بسته است، اما واقعیت این است که به باور صهیونیسم بین الملل، سرنوشت ملت‌های ارمنی و یهودی شبیه هم است و مشکلات ارامنه و یهودی‌ها یکسان و مشابه است. در عین حال اسرائیل دوست استراتژیک دولت و مردم ارمنستان هم نیست، چراکه اولین فروشنده تسلیحات به جمهوری آذربایجان است. بلکه در سایه تداوم مناقشه آذری ـ ارمنی، سران رژیم اسرائیل با فروش تسلیحات به دو طرف، تلاش می‌کنند تا بیشترین بهره را از وضعیت آشفته منطقه کسب کنند.

باکو و ایروان باید بدانند رژیم صهیونیستی قابل اعتماد نیست و فقط به یافتن بازارهای تسلیحاتی جدید و تقویت نفوذ خود در منطقه می‌اندیشد. بهره‌گیری از تسلیحات اسرائیل نمی‌تواند در جهت تقویت صلح و امنیت در منطقه و تامین منافع آذربایجان و ارمنستان باشد و روابط این کشورها با دوستان منطقه‌ای خود از جمله جمهوری اسلامی ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

محسن پاک‌آیین

کارشناس ارشد روابط بین الملل