تعریف بانک جهانی از ابعاد اقتصاد مقاومتی

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اقتصاد مقاومتی، بانک جهانی در سال 2014 میلادی مطالعاتی درخصوص مقاومت اقتصادی انجام داده و حاصل تحقیقات انجام شده را در قالب گزارشی با عنوان «مقاومت اقتصادی؛ تعاریف و شاخص‌ها» منتشر کرده است. در ادامه، بخش ابتدایی این مقاله که به تعریف مقاومت اقتصادی در ابعاد اقتصاد خرد و کلان می‌پردازد آورده شده است.

تعریف مقاومت اقتصادی با استفاده از بحران‌های اجتماعی

برای بررسی بهتر ابعاد مقاومت اقتصادی یک جامعه، در نظر گرفتن بلایای طبیعی مثال مناسبی است. یک بلای طبیعی به خودی خود نمی‌تواند یک بحران اجتماعی باشد.

بلایای طبیعی همچون زلزله، توفان، فرسایش خاک، سیل، خشکسالی، رانش زمین، موج‌های گرمایی، دوره‌های سرمایی و رعد و برق به طور معمول بر نظام طبیعی و انسانی اثرگذار است.

تنها در صورتی که یک بلای طبیعی بتواند اثرات گسترده‌ای بر یک نظام انسانی ـ از یک خانه کوچک گرفته تا یک منطقه انسانی ـ بگذارد، می‌توان آن را یک بحران اجتماعی نامید.

در برخورد با بحران‌های اجتماعی اولین مساله‌ای که به عنوان اثرات منفی این بحران‌ها به ذهن می‌رسد شمار قربانیان حادثه است.

بر این اساس یکی از معیارهایی که در تعریف مقاومت اقتصادی مورد توجه است، افزایش مقاومت در برابر افزایش شمار تلفات یک بحران است.

در واقع هر چه اقتصاد یک کشور مقاومت بیشتری داشته باشد، در برابر یک بحران اقتصادی تلفات کمتری خواهد داشت.

اما اثرات منفی این بحران‌های اجتماعی تنها در شمار قربانیان خلاصه نمی‌شود. بحران‌های اجتماعی عواقب دیگری نیز برای اقتصاد کشورها در پی دارند که بعد از وقوع بحران نمایان می‌شود و تا مدت‌ها کشورها را درگیر خود می‌کند.

از بعد اقتصادی یک بحران می‌تواند از طریق اثرگذاری منفی بر دارایی‌های مردم، عوامل تولید همچون مواد اولیه، نیروی کار و سرمایه، میزان اشتغال و میزان مصرف مردم بر کارکرد نظام اقتصادی اثرات منفی بگذارد.

دیگر اثرات جانبی یک بحران اجتماعی عبارتند از کاهش میزان تولید، کاهش درآمد و سطح زندگی خانوار، جیره‌بندی مواد در برخی بخش‌ها، کاهش میزان نیروی کار فعال در بازار کار و همچنین کاهش درآمد مالیاتی دولت که همگی بر کارکرد نظام اقتصادی یک کشور اثرگذار هستند.

از زمانی که یک بحران اقتصادی حادث شده و اثرات منفی آن بر اقتصاد ظاهر می‌شود، بخش‌های اقتصادی یک کشور برای جبران اثرات آن وارد عمل می‌شوند.

در این شرایط یکی دیگر از معیارهای اصلی مقاومت اقتصادی یک کشور عبارت است از توانایی یک نظام اقتصادی برای کاهش اثرات منفی بحران واقع شده؛ در حقیقت مقاومت اقتصادی یک کشور زمانی بیشتر است که بخش‌های مختلف اقتصاد این کشور بتوانند در زمان سریع‌تر و به روش مناسب‌تر اثرات جانبی بحران واقع شده را جبران کنند.