تازه‌ترین یافته‌ها برای درمان ایدز

گفته می‌شود یک کودک مبتلا به ایدز در آفریقای جنوبی توانسته بدون مصرف داروهای ضدویروسی درمان پیدا کند. این کودک که از یک مادر آلوده به ایدز متولد شده است، از ابتدای هفته هشتم تولد تحت درمان دارویی قرار گرفت، اما ادامه مصرف دارو در 40 هفتگی به سبب یک آزمایش بالینی کنترل‌شده متوقف شد. اکنون این کودک در سن نزدیک به شش ‌سالگی قرار دارد و بتازگی در کنفرانس بین‌المللی ایدز اعلام شد که از سلامت مطلوبی برخوردار است. البته پژوهشگران تآکید کرده‌اند که ویروس ایدز هنوز به طور کامل از بدن کودک پاکسازی نشده است، اما سطح آلودگی به‌ حدی پایین آمده که از طریق آزمایش‌های معمول قابل تشخیص نیست.

فقط عده معدودی از مردم قادرند بیماری ایدز را بدون مصرف داروهای ضدویروسی شکست دهند. سیستم ایمنی بدن این افراد ‌به واسطه مقاومت ژنتیک خاصشان قادر است بدون هیچ‌گونه دارویی به‌طرزی غیرعادی با این ویروس مبارزه کند. داروهای ضدویروسی نیز از اثرگذاری بالایی برخوردارند، اما مشکل اینجاست که ویروس ایدز می‌تواند به‌شکل نهفته در سلول‌های حافظه ایمنی باقی بماند و درصورت قطع درمان عود کند. تازه‌ترین شواهد نشان داده‌اند چنانچه درمان دارویی تقریبا بلافاصله پس از آلودگی به ویروس آغاز شود، این ذخایر اولیه کاهش یافته و آسان‌تر قابل پاکسازی خواهند بود. حتی چنانچه پاکسازی کامل امکان‌پذیر نباشد، درمان زودهنگام موجب کاهش قابل ملاحظه میزان انتشار ویروس در بدن خواهد شد، طوری که سیستم ایمنی می‌تواند با این مقدار ناچیز بدون دارو مقابله کند. پیشتر نیز پژوهشگران در جریان آزمایش کنترل‌شده دیگری به نتایج مشابهی دست یافته بودند که البته در آن زمان چندان جدی گرفته نشد. در این پژوهش، حدود 200 بیمار مبتلا به ایدز بررسی شدند. این گروه در فاصله کوتاهی پس از آلودگی به ویروس تحت درمان قرار گرفتند. درمان دارویی در گروهی از مبتلایان پس از 12 هفته و در گروه دیگر پس از 48 هفته متوقف شد. در پایان سال نخست، میزان این ویروس در 14 درصد افرادی که در گروه 48 هفته‌ای قرار داشتند و در چهار درصد افراد گروه دیگر به‌حدی پایین آمد که از طریق آزمایش‌های معمول قابل شناسایی نبود؛ به این معنی که درمان زودهنگام حداقل در برخی افراد موجب سرکوب ویروس در بلندمدت می‌شود.

پژوهشگران معتقدند هر درمان زودهنگامی قادر به سرکوب ویروس ایدز در بلندمدت نیست. چنانچه درمان دارویی خیلی زودتر از موعد آغاز شود، فقط چندصد سلول آلوده به ویروس در بدن وجود خواهد داشت که برای ایجاد پاسخ ایمنی کافی نیست. از طرف دیگر، چنانچه درمان دیرتر از موعد آغاز شود، شمار سلول‌های آلوده به‌قدری افزایش خواهد یافت که از قدرت کنترل سیستم ایمنی خارج است. بنابراین، زمان شروع درمان نقش تعیین‌کننده‌ای در پایداری درمان خواهد داشت. در هر صورت، امکان قطع بلندمدت مصرف دارو می‌تواند موجب ارتقای کیفیت زندگی مبتلایان به این ویروس فراگیر شود و ضمن کاهش هزینه‌های درمان از ابتلا به عوارض جانبی داروها نیز بکاهد.

منبع: Science