فناوری

گام بلند هندوستان در ساخت نوعی رآکتورهسته‌ای جدید

هند ازجمله کشورهایی است که بالاترین مصرف برق را دارد. با توجه به شرایط رو به حساسیت کنونی زمین، این کشور کم‌کم به سمت انرژی‌های قابل بازیافت جهتگیری می‌کند. هند بتازگی از تعطیلی بیش از 30 معدن زغال سنگ خود خبر داده است و این تعطیلی‌ها را بیشتر هم می‌کند. طبیعی است با حرکت این جریان، نیاز به یک گزینه دیگر بیش از پیش حس می‌شود. هند در سال‌های اخیر، تلاش زیادی برای توسعه زیرساخت‌های تولید انرژی قابل بازیافت خود کرده است که یکی از مهم‌ترین این تلاش‌ها، بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای بوده است. این کشور در گام بعدی می‌خواهد از نوعی فناوری هسته‌ای بهره بگیرد که شاید تاکنون حتی از وجودش هم بی‌خبر بوده باشید.

کد خبر: ۱۰۵۶۱۰۰

حدود 15 سال است دانشمندان هسته‌ای هند در حال توسعه نیروگاهی عظیم در کالپاکام (شهری در سواحل بندری بنگال در نزدیکی چِنای) هستند. برخلاف اغلب تاسیسات مشابه، این نیروگاه یک رآکتور هسته‌ای تندزا (fast breeder) را در خود جا داده که هندی‌ها 27 سال برای تکمیل آن وقت و سرمایه صرف کرده‌اند. همه چیز از یک نیروگاه تاسیساتی آزمایشی موسوم به رآکتور آزمایشی تندزا (FTBR) آغاز شد. رآکتورهای تندزا با نیروگاه‌های هسته‌ای متداول تفاوت دارند. نوترون‌هایی که پایداری واکنش‌های زنجیره‌ای را حفظ می‌کنند، در این رآکتورها با سرعت بیشتری جابه‌جا می‌شوند.

چنین رآکتوری قادر است سوختی بیش از مقدار مصرفی‌اش تولید کند. این قابلیت به لطف بهره‌گیری از اورانیم خالص میسر شده است. یوکیا آمانو، مدیر اصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در وین درباره این نیروگاه می‌گوید: رآکتورهای تندزا قادرند 70 درصد بیشتر از رآکتورهای متداول انرژی تولید کنند، در حالی که ایمنی آنها بیشتر و ضایعات رادیواکتیوشان به مراتب کمتر است.

اورانیم در هند به وفور یافت نمی‌شود، اما ذخایر توریم این کشور از حیث فراوانی، مقام دوم را در دنیا دارد. بنابراین برای نمونه اولیه رآکتورتندزا (PFBR) در کالپاکام از میله‌های این عنصر استفاده می‌کردند. پیش از ساخت PFBR هند، تنها رآکتور تندزای فعال دنیا، نیروگاه هسته‌ای بِلویارسک در روسیه، واقع در رشته کوه اورال بود. البته رآکتور تندزای روسیه از اورانیم خالص استفاده می‌کند و از این حیث راکتور هند عملا نظیر ندارد. چین هم تلاش‌های خود را برای رسیدن به این طرح داشته، اما فناوری آنها بیش از یک دهه عقب است.

کشورهای دیگر مانند ژاپن و فرانسه هم سعی کرده‌اند فناوری تندزای خود را بسازند، اما مسائل فنی و ایمنی مانع آنها شده است.

البته آرون کومار بادوری، مدیر مرکز تحقیقات هسته‌ای ایندیرا گاندی (IGCAR) در کالپاکام تاکید دارد این فناوری کاملا ایمن است و می‌گوید: رآکتورهای تندزا بارها ایمن‌تر از نسل فعلی نیروگاه‌های هسته‌ای هستند.

هند با PFBR پیشقدم نوعی فناوری هسته‌ای شده که پتانسیل تبدیل به بزرگ‌ترین منبع انرژی قابل بازیافت کشور را دارد. این قدمی بزرگ است. مخصوصا از آنجا که هنوز تنها واکنش هسته‌ای که توانسته‌ایم به طور پایدار استفاده کنیم، شکافت هسته‌ای است. تلاش‌ها برای عملی کردن روش همجوشی هسته‌ای هم ادامه دارد.

هند، پس از چین دومین مقام را از حیث تولید گازهای گلخانه‌ای در جهان دارد. چین سعی دارد رتبه خود را با بهره‌گیری از انرژی باد و خورشید بهبود بدهد وهند نیز انرژی هسته‌ای را به عنوان راهگشای توسعه خود انتخاب کرده است.