آوانس اوگانیانس کارگردانی که کچلی را درمان می‌کرد!

کارگردان فیلم، آوانس اوگانیانس بود که به دلیل کلید زدن این فیلم و ساخت فیلم «حاجی آقا آکتور سینما»، حق بزرگی به گردن سینمای ایران دارد و باعث شد هنر ـ صنعت سینما در ایران به‌طور جدی و رسمی آغاز به کار کند. اوگانیانس، قصه و زندگی عجیب و پرفراز و نشیبی دارد و اصلا خودش می‌تواند دستمایه ساخت یک فیلم جذاب باشد. این عجیب بودن حتی از محل تولد او شروع می‌شود، به‌طوری‌که در برخی روایت‌ها این مرد ارمنی را متولد عشق‌آباد ترکمنستان و در بعضی منابع، محل تولد او را مشهد می‌دانند.اوگانیانس، کار بزرگ دیگری هم در آن زمان انجام داد و در همان سالی که اولین فیلم سینمای ایران را ساخت، در چنین روزی مدرسه آرتیستی سینما را هم تاسیس کرد و به پرورش نیروهای مستعد در این زمینه پرداخت. او همچنین آن‌طور که در «فرهنگ کارگردانان سینمای ایران» (سیدمرتضی سیدمحمدی) آمده، همین کار را در کلکته هند هم انجام داد و مدرسه‌ای سینمایی در آنجا دایر کرد.

اوگانیانس که در سه رشته تجارت، حقوق و سینما تحصیل کرده بود، دستی هم در اختراع و اکتشاف داشت. ظاهرا وقتی او درسال 1326 به ایران برگشت، سعی در اختراعاتی داشت که ناکام ماند و کاری از پیش نبرد. همچنین می‌گویند او وقتی به ایران برگشته بود، کار درمان طاسی هم انجام می‌داد. اوگانیانس حتی دوباره سراغ ساخت فیلم رفت، اما اوضاع آن‌طور که می‌خواست، پیش نرفت و سینمای ایران به کسی که حق بزرگی به گردن او داشت، روی خوش نشان نداد. این نمک‌نشناسی بعدها به کرات در سینمای ایران تکرار شد و به‌طور بی‌رحمانه‌ای برخی از تلاشگران و افتخارآفرینانش را کنار گذاشت و به حاشیه راند.

علی رستگار

سینما