نیاز لندن به بهبود روابط با تهران

روابط لندن ـ تهران در چند سال اخیر تیره و تار شده و سال‌هاست که طرفین به یکدیگر اعتماد ندارند و هر یک تصور می‌کنند دیگری در پی بی‌ثبات کردن منطقه است و منافع آنها بندرت با یکدیگر همپوشانی دارد. چالش در روابط انگلیس و ایران بسیار عمیق و گسترده است و روابط دو کشور تنها در صورت اعتمادسازی متقابل بهبود می‌یابد و آن نیازمند درک نقش ایران در ثبات و امنیت منطقه از سوی لندن است.

ایران پتانسیل این را دارد که به یک قدرت بزرگ بین‌المللی تبدیل شود، چرا که موقعیت استراتژیک بسیار مهمی را در غرب با عراق، شمال با شوروی سابق، شرق با افغانستان و پاکستان دارد و خلیج‌فارس نیز مسیر عمده صادرات نفت به جنوب است. ایران با داشتن 15 مرز آبی و خاکی، در چهارراه اروپا، خاور نزدیک، آسیای میانه و قفقاز از موقعیت بسیار استراتژیک و ممتازی بهره‌مند است. ایران همچنین مهم‌ترین کشور تمام منطقه خاورمیانه است و متحد بسیار مهم و مطمئن هر قدرت جهانی در خاورمیانه خواهد بود.

از سوی دیگر ایران در رتبه بسیار بالایی از کشورهای همسایه خود در زمینه دانش و استانداردهای زندگی قرار دارد. اقتصاد ایران نسبتا متنوع است و این کشور قادر به تامین کالاهای کلیدی و ایجاد پایگاه‌های تحقیق و توسعه است. از سوی دیگر ایران با دارا بودن منابع گاز طبیعی و نفت قادر است که در صادرات پیشرو باشد. ایران به‌طور بالقوه بزرگ‌ترین بازار صادرات عمده و سرمایه‌گذاری برای انگلستان در جهان است. بنابراین لندن باید هرچه سریع‌تر راه را برای باز کردن تامین بیشتر انرژی خود و اعضای اتحادیه اروپا از طریق منابع طبیعی ایران هموار کند. شرکت‌های انگلیسی و در راس آنها دو شرکت نفتی بی پی و رویال داچ شل باید هرچه سریع‌تر به بازار پرسود صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ایران راه پیدا کنند، چرا که تعلل در این زمینه هزینه‌های سنگینی را برای آنها به همراه خواهد داشت.

لندن نیازمند گسترش همکاری‌های خود با تهران در زمینه بازارهای مالی و حرفه‌ای بانکی، بخش‌های بیمه، بازسازی و توسعه زیرساخت‌های انرژی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، سرمایه‌گذاری در تولید خودرو، پروژه‌های آب و خدمات زیرساختی است. از سوی دیگر انگلیس با تسهیل روادید باید همکاری‌های فرهنگی و آموزشی خود را با ایران گسترش دهد و لازمه توسعه همکاری‌ها برداشتن هرچه سریع‌تر تحریم‌های اقتصادی علیه ایران است که در پاسخ به برنامه هسته‌ای اعمال شده است.

آصف حسین/ استاد دانشگاه لیستر بریتانیا