ترکیه و حرکت افقی برای نفوذ در منطقه

اما از بعد دیگر ماجرا، روند عملیات‌ها و آزادسازی در شمال عراق و همین‌طور مناطقی از سوریه از دست نیروهای داعش، بحث‌هایی را درباره رویکرد پیچیده ترکیه نسبت به دو کشور همسایه برانگیخته است. با آن‌که قریب به یک‌ماه و نیم پیش نخست‌وزیر ترکیه در سفر به عراق وعده داده بود که نیروهای کشورش از مناطق شمالی عراق خارج خواهند شد اما در عمل نه‌تنها از تعداد این نیروها کاسته نشد بلکه بر شمار آنها نیز افزوده شد.

ترکیه همزمان با عملیات آزادسازی موصل در صدد نقش‌آفرینی برآمد و در این میان برخی چشمداشت‌های ترکیه نسبت به تحولات عراق و موصل برجسته شد. نگاه ترکیه این پرسش را بر انگیخت که این کشور چه اهدافی را از طریق حضور و تحرکات نظامی در کشور همسایه خود تعقیب می‌کند. به موازات آن، رایزنی‌های ترکیه با عربستان سعودی و قطر و روند عادی‌سازی روابط آنکارا با رژیم صهیونیستی توجهات را بیش از گذشته به رفتار نوین ترکیه در غرب آسیا معطوف کرد. دیپلماسی پیرامونی ترکیه به گونه‌ای می‌نماید که این کشور رابطه نزدیک‌تری را با روسیه پایه‌ریزی کرده است. این تحرکات حکایت از آن دارد که ترکیه مبتنی بر استراتژی خود به دنبال نوعی نفوذ در منطقه و تاثیر‌گذاری بر روند تحولات مناطق پیرامونی است و در این میان می‌کوشد تا نظر حمایتی روسیه و همین طور آمریکا را به ویژه در ارتباط با منطقه امن در سوریه به دست آورد.

به نظر می‌رسد این کشور نسبت به مساله کردی نیز حساسیت بیشتری دارد و یکی از اهداف تحرکات نظامی این کشور در مناطق شمال عراق و سوریه مواجهه و مقابله با ایجاد هر نوع تشکل ساختاری از سوی کردهاست. با وجود این شرایط به نظر می‌رسد ترکیه در سال‌های اخیر به دلیل اشتباهات خود در منطقه غرب آسیا در حاشیه قرار گرفته و اکنون تلاش دارد تا بازتعریفی از دیپلماسی خود در منطقه داشته باشد. در این میان یکی از اهداف نهفته آن پیش کشیدن نوعی رقابت با ایران و اتخاذ مواضع ضدایرانی است که مقام‌های ترکیه در هفته‌های اخیر مورد توجه قرار داده‌اند. در نگاه کلان‌تر نیز به نظر می‌رسد دولت اردوغان از طریق چانه‌زنی سیاسی در غرب آسیا به دنبال تغییر در موازنه سیاسی به نفع خود به منظور ایفای نقش با نفوذتری در مناطق پیرامونی است.

سیامک کاکایی - کارشناس مسائل ترکیه