بچه‌داری در تعطیلات،‌ سفر و مهمانی

هر سال، بهار نیز برای ما با یادآوری خاطره‌های خوش دوران کودکی شیرین‌تر می‌شود؛ در کودکی لذت داشتن کفش و لباس نو آن‌قدر در خاطرمان خوش می‌نشست که خواب را از چشمان‌مان می‌ربود و روز را با دیدن چندین باره کفش و لباس نو و ذوق و شوق پوشیدن آنها آغاز می‌کردیم.

گرفتن عیدی و فکر خرج کردن اسکناس‌های تا نخورده سال نو هم یکی دیگر از دغدغه‌های شیرین ذهن کودکانه‌مان بود. گاهی نیز اما در این دید و بازدیدها خطاهایی از ما سر می‌زد؛ چرا به موقع سلام نکردیم، زیادی شلوغ کردیم، درست تشکر نکردیم و خلاصه مشکلاتی از این دست که کاممان را اندکی تلخ می‌کرد! اما به راستی در دید و بازدید‌های نوروزی چگونه باید هوای کودکان را داشته باشیم تا هم بتوانند چیزهای جدیدی یاد بگیرند و هم اوقات خوشی داشته باشند. در این خصوص با دکتر فاطمه رمضانخانی گفت‌وگو کرده‌ایم.

روزهای خاص

برای این که ببینیم در تعطیلات سال نو چگونه باید با کودکان رفتار کنیم که هم به آنها خوش بگذرد و هم بتوانند چیزهایی یاد بگیرند و همیشه خاطره خوشی هم از این ایام داشته باشند باید توجه داشته باشیم تعطیلات جزو زمان‌های خاصی است که باید از نحوه رویارویی با آنها آگاه باشیم. در تعطیلات معمولا روال عادی و همیشگی برنامه‌های خانواده تغییر می‌کند. بنابراین ما باید ابتدا شیوه برخورد با اتفاقات و موقعیت‌های خاص مثل سفر، تعطیلات یا رفتن به مهمانی را به آنها یاد بدهیم.

یکی ازمواردی که اغلب در این گونه دید و بازدیدها با آنها مواجه هستیم افزایش میزان امر و نهی والدین به فرزندانشان است: «صاف بشین، زیاد نخور، این قدر حرف نزن، چقدر بیخود می‌خندی، آروم بگیر و...».

این گونه امر و نهی‌های بیش از اندازه باعث می‌شود بویژه نوجوانان ترجیح دهند از دید و بازدیدهای نوروزی صرف‌نظر کنند و تنها در خانه بمانند. بنابراین نحوه رفتار ما و جلب نظر آنها بسیار مهم است.

به هم ریختن قوانین خانواده

با توجه به این‌که در تعطیلات‌ نوروزی برنامه خواب و خوراک افراد به هم می‌ریزد؛ اغلب دیر بیدار می‌شوند، دیر غذا می‌خورند یا تا دیر وقت بیدار می‌مانند؛ بچه‌ها هم از همین برنامه تبعیت می‌کنند. بنابراین باید توجه داشته باشیم در این هنگام شاید بدقلقی‌ها و بهانه‌گیری‌هایی داشته باشند. پس بهتر است طوری برنامه‌ریزی کنیم که برنامه بچه‌ها خیلی تغییری نداشته باشد. فراموش نکنیم بچه‌ها تحمل بیخوابی و گرسنگی را ندارند و لزومی هم ندارد شب‌ها تا دیر وقت بیدار بمانند. البته می‌توان در ایام تعطیل برنامه خاصی را برای آنها در نظر گرفت؛ به گونه‌ای که با ایام غیرتعطیل متفاوت باشد و همچنین فرصتی برای استراحت بیشتر هم داشته باشند. مثلا شب‌ها کمی بیشتر بیدار بمانند، دیرتر غذا بخورند یا بیشتر تلویزیون تماشا کنند؛ به شرطی که با نزدیک شدن به پایان تعطیلات نیز دوباره به روال قبل برگردند و ساعت خواب منظمی داشته باشند.

شیطنت در مهمانی‌ها

گاهی والدین نمی‌دانند در مقابل شیطنت‌های بیش از حد کودکان در میان جمع که بعضی مواقع نیز با گستاخی‌هایی توام می‌شود چه کار باید بکنند. می‌توان گفت هر پدر و مادری قبل از آن که فرزندش را به مهمانی ببرد باید از قبل خود را برای تمام این گونه رفتارها آماده کند. به این ترتیب بهتر است به طور غیرمستقیم به فرزندش یاد بدهد و با حوصله برایش توضیح دهد که چگونه باید رفتار کند. البته گاهی نیز وقتی کودکان در جمع بیش از حد شیطنت می‌کنند بهترین کار این است که زمان مهمانی‌ها را کوتاه‌تر کنیم تا هم خود کودک کمتر اذیت شود و هم والدین و اطرافیان. در هر صورت والدین هم باید کودکان را در طول مهمانی تنها رها نکنند و به طور غیرمستقیم بر رفتارهای آنها نظارت داشته باشند.

فرصتی برای یادگیری

یکی از بهترین مکان‌هایی که می‌توان از آن برای آموزش کودکان استفاده کرد قرار گرفتن آنها در میان جمع است. همه ما نیز در واقع وقتی در میان جمع قرار می‌گیریم بیشتر خودمان را می‌شناسیم و در ارتباط گرفتن با دیگران است که پی به مشکلات خود می‌بریم. دید و با‌زدیدهای نوروزی فرصت خوبی برای این است که کودکان یاد بگیرند در ارتباط با هم سن و سالانشان نباید فقط خودشان را در نظر بگیرند، خودخواه باشند یا توقع داشته باشند همه چیز طبق میل و خواسته آنها پیش برود. فرا گرفتن این موضوع باعث می‌شود آنها در آینده نیز در ارتباطات خود کمتر دچار مشکل شوند. هنگامی که فرزند شما یاد بگیرد و بپذیرد همان طور که خودش دوست دارد با اسباب‌بازی‌های دوستش بازی کند متقابلا باید خودش هم اسباب‌بازی‌هایش را برای بازی به او بدهد در واقع او یاد گرفته فقط به خودش فکر نکند و خودخواه نباشد.

سنت هدیه دادن

یکی از نکات مهم در تعطیلات سال نو فرصت آموزش خرید هدیه به کودکان است. باید به فرزندمان یاد دهیم که موظف است برای کسی که به او هدیه داده، متقابلا هدیه‌ای تهیه کند. هنگام خرید هدیه هم باید توجه داشته باشد حتما علایق کسی را که می‌خواهد برایش هدیه بخرد درنظر بگیرد. به این ترتیب کودک یاد می‌گیرد هدیه دادن موضوع مهمی است و باعث می‌شود محبت بین افراد بیشتر شود. به فرزندتان اجازه دهید هنگام خرید هدیه برای دوستش خود او هم حضور داشته باشد و حتما نظرش را در مورد چیزی که می‌خواهید بخرید از او سوال کنید. به این ترتیب هنگام خرید هدیه‌های نوروزی، کودک چیزهای زیادی یاد می‌گیرد که در آینده نیز می‌تواند کمک زیادی به او بکند و در ارتباط با دوستان موفقیت بیشتری داشته باشد.

یکتا فراهانی