برشت، ایبسن، شکسپیر و کمی ایزنشتاین

در بین نویسندگان خارجی کتاب می‌توان به نام‌هایی چون روبرت اسکولز، فردریک یوئین (با مقاله‌ای جذاب در باره برشت و تئاتر حماسی)، ژان پل سارتر (که در نوشته‌ای تحلیلی و 20صفحه‌ای تئاتر را از دیدگاه خود توصیف و تعریف می‌کند)، اریک بنتلی، راینر فردریش، یوهان گوتفرید هردر و ریموند ویلیامز اشاره کرد. هر یک از این افراد، تئاتر و هنر نمایش را از یک زاویه متفاوت مورد بحث و بررسی قرار می‌دهند. به صورت طبیعی، خواننده کتاب در دل مقالات متعدد آن بارها و بارها با نام بزرگان هنر تئاتر روبه‌رو می‌شود. برخی از مقالات کتاب هم چون «برشت و ایزنشتاین» و «سنت‌های دوگانه هنر نمایش جدید»، به دلیل نگاه تازه به برخی جنبه‌های هنر تئاتر از اهمیت و جذابیت خاصی برخوردار هستند.

در کنار پیشگفتار مرادپور، کتاب در نه فصل خوانندگان خود را با ایده‌های تازه‌ای در باب تئاتر آشنا می‌کند. البته اکثر مقالات گردآمده در این کتاب، در نیمه دوم دهه 60 ترجمه و در مجله تئاتری «نمایش» به چاپ رسیده بودند. مولف کتاب به این نکته اشاره می‌کند که محتوای تمامی مقالات اساسا فکری و نظری است. او صادقانه در این باره صحبت می‌کند که یکی از معایب کتاب، عدم بازنگری آنها در زمان چاپ به صورت یک کتاب بوده است. او اظهار امیدواری می‌کند ایده‌ها و بصیرت‌های نهفته در این مقالات، برای خواننده کتاب امکان آن را فراهم کند تا به آنچه در صحنه تئاتر می‌بیند، با دیدی انتقادی‌تر و تاملی بیشتر بنگرد.

9 فصل کتاب هر یک نام نویسنده‌ای مستقل را بر خود دارد و شامل مطالبی با عناوین وضعیت‌های دراماتیک اتین سوریو، شکسپیر، هنر نمایش از ایبسن تا الیوت نیز می‌شود. شاید نقطه ضعف کتاب، پراکندگی مضامین و عدم ارتباط مستقیم آنها با یکدیگر باشد. اما با وجود این، علاقه‌مندان رشته تئاتر را با دیدگاه‌های مختلف و متفاوتی در باره جنبه‌های مختلف این هنر کلاسیک جامعه بشری آشنا و همراه می‌کند.

انتشارات هرمس ناشر این کتاب، آن را با قیمت 8000 تومان به بازار کتاب ارائه کرده است. ایده نمایش بیست و چهارمین کتاب این انتشاراتی در زمینه هنر به حساب می‌آید.

کیکاووس زیاری

جام‌جم