به گزارش جام جم آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان ، موضوع تمدید تحریم های داماتو علیه ایران با حضور "مرندی"، "حبیب زاده" و "ظهره وند" از کارشناسان مسایل بین المللی در گفتگوی ویژه خبری امشب مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
براساس بند ۲۶ توافق برجام، تمدید تحریم های داماتو نقض برجام است
در ابتدای این بحث محمد مرندی استاد دانشگاه تهران و کارشناس مسایل بین الملل در خصوص اعلامیه کاخ سفید مبنی بر اینکه اوباما تمدید قانون داماتو را امضا خواهد کرد اما خللی در اجرای برجام اتفاق نخواهد افتاد گفت: گمان می کنم منظور آن ها این است که، این اعلامیه ادامه روند گذشته خواهد بود، قانونی داشته اند که این قانون ( قانون ایسا) وجود داشته و تنها اتفاقی که می افتد این است که مجددا تمدید می شود و رئیس جمهور آمریکا با اختیاراتی که دارد آن بخش هایی را که در توافق قرار شد آن ها را فعلا اعمال نکنند به همان شکل اجرا خواهد شد.
وی اضافه کرد: مشکلی که وجود دارد این است که قرار بود قانون ایسا آخر امسال ( سال میلادی) تمام شود لذا از سال آینده چنین قانونی وجود نخواهد داشت و بر این اساس تمدید قانون داماتو علیه ایران، تمدید یک قانون نیست چرا که تاریخ اجرای آن تا پایان سال میلادی می گذشت و بر این اساس کنگره و سنا دوباره از نو این قانون را تصویب می کنند، بنابراین این قانون علی رغم اینکه متن آن با متن پیشین خود متفاوت و یا همان متن باشد، قانون جدیدی است.
ابن کارشناس مسایل بین الملل با بیان اینکه تمدید قانون داماتو علیه ایران در تضاد با بند ۲۶ توافق برجام است یادآور شد: رئیس جمهور آمریکا تعهد کرده بود مقررات جدیدی را علیه ایران اعمال نکند که با امضای اوباما این اتفاق می افتد و قوانین جدیدی که شبیه قوانین گذشته است مجددا وضع خواهد شد.
مرندی افزود: بحث دیگر این است که دولت آمریکا به کنگره فشار بیاورد که به مسیر وضع قوانین جدید علیه ایران نرود ولی شاهد هستیم که حتی یک نفر در سنا مخالفت نکرد لذا نمی توان پذیرفت که رئیس جمهور آمریکا این توان را ندارد که حتی یک نفر از سنا را متقاعد کند که این با موضوع با عقل جور در نمی آید.
در ادامه گفتگوی ویژه خبری توکل حبیب زاده استاد حقوق بین الملل نیز با بیان اینکه تمدید قانون داماتو بندهای متعددی از توافق برجام را نقض می کند گفت: در مقدمه و در بند ۲۸ برجام به اجرای با حسن نیت و در فضای سازنده و احترام متقابل در اجرای برجام اشاره شده و این در حالی است که در این مدت آمریکاییها به هیچ وجه نه تنها حسن نیت در اجرا نداشته اند بلکه به شکل های مختلفی در صدد عدم اجرای این تعهدات برآمده اند.
وی افزود: همچنین بند ۲۶ توافق برجام اشاره می کند که آمریکا با حسن نیت نهایت تلاش خود را برای تداوم برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در بهره مندی از لغو تحریم ها به کار می گیرد در حالی که نه تنها تلاشی در جهت پیشگیری از تداخل و مانع شدن از بهره مندی ایران از لغو تحریم ها انجام نداده اند بلکه برعکس هیچ گونه تلاشی انجام نداده اند که این قانون در کنگره تصویب نشود.
این کارشناس حقوق بین الملل ادامه داد: بند ۲۷ برجام نیز تصریح دارد که ۵+۱ متعهد می شوند که در رابطه با شفافیت و کارآمدی توافق صورت گرفته، تدابیر اداری و آیین نامه های اجرایی کافی را تمهید کنند و این در حالی است که دولت آمریکا نه تنها این موضوعات را تمهید نمی کند بلکه به شکل های مختلفی برای عدم اجرای تعهداتشان بهانه می آورند.
حبیب زاده بیان داشت: همچنین براساس تمدید قانون داماتو علیه ایران شاهد هستیم بند ۲۹ توافق برجام نقض می شود چراکه این بند اشاره دارد دولت آمریکا منطبق با قوانین خود از هرگونه سیاست با هدف خاص تاثیرگذاری منفی در عادی سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران خودداری کند اما کاری که الان در کنگره آمریکا انجام شده یک سیاست گذاری با هدف خاص تاثیرگذاری منفی بر عادی سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران است.
وی اظهار داشت: نقض بندهای ۲۶ ، ۲۷ ، ۲۸ و ۲۹ توافق برجام نشان می دهد که آمریکایی ها قصد نداشتند که تعهدات انجام شود و در خصوص قانون تحریم های ایران یا قانون ایسا هیچ تعهدی وجود نداشته که کنگره قانون داخلی خود را تمدید کند لذا این یک قانون گذاری جدیدی است و سوالی که اینجا مطرح می شود این است که اگر آن ها قصد ندارند این تحریم ها را اجرا کنند چرا این قانون را تمدید می کنند، قانونی که زمان آن در حال منقضی شدن است و هیچ تعهدی هم وجود نداشته که بخواهد این قانون تمدید شود، لذا یک قانون گذاری جدیدی بر خلاف تعهدات متعددی است که آمریکا براساس برجام بر عهده گرفته بود.
در ادامه ظهره وند، دیگر کارشناس مسایل بین الملل نیز اظهار داشت: به نظر بنده این اقدام آمریکا بیان گر این است که اساسا آن ها در موضوع برجام، هدفشان صرفا بحث هسته ای نبوده است بلکه اهداف بلند مدت تری را دنبال می کنند و ایران را یک تهدید پایدار می بینند.
وی با بیان اینکه خیلی جالب است که این مصوبه حتی یک مخالف هم نداشته گفت: آقای اوباما نیز با این توجیه که بیش از دو سوم نمایندگان سنای آمریکا به این مصوبه رای داده اند آن را امضا کرده است، بنابراین نه آن را وتو خواهد کرد و نه وتوی آن کارگر خواهد بود لذا آنچه که قبلا مواضع اعلامی اش بوده امروز در عمل متفاوت است و او ماهیت خود را رو می کند.
وی تاکید کرد: هیچ تفاوتی بین جمهوری خواه و دمکرات نسبت به موضوعات امنیت ملی که ایران هم به عنوان یک تهدید برآورد شده وجود ندارد و تنها مکانیزم عمل و نوع مدیریت این تهدید متفاوت است.
این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: آن ها ابتدا تلاش می کنند که بگویند ابتدا این قانون، قانون جدیدی نیست بلکه فقط یک تمدید است و نکته بعدی این است که چون مسائل داخلی شان بسیار پیچیده است و آقای ترامپ هم در آن اندازه ای نیست که بتواند ایالات متحده کنونی را نجات بدهد بنابراین تلاش می کنند که یک آدرس غلط بدهند و یک تمدید بیرونی را بزرگ کنند تا بتوانند بر پایه آن اجماع داخلی را شکل دهند و این همان روشی است که آمریکایی ها همواره در دستور کار خود داشته اند.
ظهره وند تصریح کرد: مسیله تصویب داماتو کلید زدن به یک سناریوی جدیدی است که قطعا نقض برجام جزئی از آن خواهد بود.
در ادامه این بحث مرندی استاد دانشگاه تهران همچنین در بخش دیگری از اظهاراتش بیان داشت: این اولین بار نیست که آمریکایی ها برجام را نقض کرده اند، به طور مثال وضع قانون ویزا برخلاف بند ۲۹ توافق برجام بوده است که آن را نیز آقای اوباما امضا کرد و یا بحث فشار دولت آمریکا به بانک ها نیز یکی دیگر از اقدامات آمریکا برخلاف تعهدات آن ها در برجام است.
وی در خصوص واکنش دیگر اعضای گروه ۵+۱ نسبت به تمدید قانون داماتو علیه ایران اظهار داشت: روسیه و چین از تیم رفتار آمریکایی ها خوشحال نخواهند بود، اتحادیه اروپا نیز به نظر می رسد که راضی نباشد اما کشورهایی مثل انگلیس، فرانسه و آلمان در سال های اخیر نشان داده اند خیلی مستقل از آمریکا رفتار نمی کنند بنابراین خیلی نباید روی آن ها حساب باز کرد.
ظهره وند در ادامه برنامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه، نقاط قوت ایران در قبال تحریم چیست گفت: دیپلماسی امری متداول است و طرف آمریکایی در موضعی قرار دارد که می تواند با استفاده از قانون داماتو بر ایران فشار وارد کند لذا، باید دیپلماسی چند وجهی را به دست بگیریم.
چین و روسیه از جهت حفظ آبرو باید در این قضیه مداخله کنند
وی با بیان اینکه، باید در این قضیه کار رسانه ای انجام شود اظهار داشت: چین و روسیه از جهت حفظ آبرو باید در این ماجرا مداخله کنند و از سوی دیگر، کمیته نظارت بر برجام باید سریعا واکنش نشان دهد.
تا گرفتن نتیجه بایستی سطح همکاری ها به حالت فریز در بیاید
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه، باید اعتراضمان را سریعا به طرف مقابل نشان دهیم ادامه داد: تا گرفتن نتیجه بایستی سطح همکاری ها به حالت فریز در بیاید.
ظهره وند با اشاره به اینکه، آمریکا در مسیر تحریم های یک جانبه، چند جانبه و ثانویه فشار وارد می کند گفت: تمدید قانون داماتو نقض برجام است.
وی با تاکید بر اینکه، نباید از سوی ایران نقض برجام صورت بگیرد خاطرنشان کرد: اوباما در صحنه تحولات منطقه خاورمیانه چیزی در دست ندارد.
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه، اتحادیه اروپا در وضعیت بغرنجی قرار گرفته است افزود: اروپا در حال فروپاشی قرار دارد.
وی با بیان اینکه، ممکن است روز شنبه ایتالیا با شرایط فوق العاده ای مواجه شود و همه پرسی این کشور به نتیجه نرسد اظهار داشت: طرف مقابل سعی داشت تا از طریق برجام پلی به سمت ظرفیت های ایران بزنند.
ظهره وند با تأکید بر اینکه، در این قضیه دست برتر با ایران است عنوان کرد: نقض برجام آن هم به این شکل ناشی از ضعف طرف مقابل است.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه، نباید به عنوان ناقض برجام معرفی شویم ادامه داد: باید از ظرفیت های دیپلماتیک خود از جمله گروه نم و کنفرانس اسلامی بهره گرفت.
وی اضافه کرد: آمریکایی ها در دنیا آرمان هایی را پراکنده می کردند که اکنون در حال فروپاشی است.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه، آمریکا به عنوان سنبل نجات بخش ملت ها مطرح بود گفت: اما امروزه شاهدیم که این کشور در محیط داخلی خود با چالش مواجه شده لذا، کسی می خواهد از وضعیت ویران آمریکا دفاع کند که خود عاجل ویرانی است و دچار شرایط پارادوکس است.
ظهره وند با اشاره به گفته ترامپ مبنی براینکه، روسیه اولین کشوری خواهد بود که با آن همکاری جدی در مسئله تروریسم خواهد داشت بیان کرد: پیش از این صحبت از تحریم ها علیه روسیه بود اما اکنون شاهد این گفته ترامپ هستیم.
این کارشناس مسائل بین الملل با بیان اینکه، کلینتون عامل اصلی ایجاد داعش است افزود: اکنون ترامپ درصد است تا بر علیه داعش با ائتلاف روسیه همکاری کند.
ظهره وند با اشاره به اینکه، تغییرات شدیدی در حال رخ دادن است عنوان کرد: ترامپ در عرصه سیاست خارجی ناپخته است و این فرد می خواهد سکان کشتی را در دریای پر تلاطم جهان سیاست رهبری کند و لذا یا کشتی را قرق و یا متوقف می کند.
وی با بیان اینکه، ممکن است ترامپ به سمت سیاست انزوا گرایانه پیش برود افزود: از این طریق می تواند به مسائل داخلی آمریکا بپردازد.
وی با تاکید بر اینکه، باید رویکردهایمان را تغییر داد اظهار داشت: در واقع تحریم هزینه ای است که آمریکا می پردازد تا ما بتوانیم نقاط ضعف داخلی خود را پیدا کنیم لذا باید این تحریم ها را به فرصت تبدیل کنیم.
ظهره وند اضافه کرد: راهکار این قضیه تغییر رویکرد ، اجماع ملی بر روی موضوع ظرفیت های داخلی و حقوق هسته ای است.
قانون داماتو از رده خارج و کپک زده است
وی با بیان اینکه، قانون داماتو از رده خارج و کپک زده است خاطرنشان کرد: چیزی از این قانون در نمی آید، اما نوع واکنش ما برای آمریکا بسیار تعیین کننده است.
مرندی در ادامه برنامه با اشاره به اینکه، شرایط آمریکا خوب نیست گفت: شکاف داخلی این کشور عمیق است و مردم آمریکا از شرایط کشورشان ناراضی هستند.
وی با بیان اینکه، مردم آمریکا از جنگ خسته شده اند ادامه داد: ترامپ ممکن است به دنبال ایجاد تنش های جدید باشد و اما وی قول داده تا به دنبال ساخت آمریکا باشد.
آمریکا می داند که در منطقه چه شیطنت هایی انجام داده است
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه، مردم سوریه بر افراطیون مورد حمایت آمریکا غلبه پیدا کرده اند اظهار داشت: آمریکا می داند که در منطقه چه شیطنت هایی انجام داده است.
مرندی با اشاره به اینکه، اوباما جنگ لیبی را به راه انداخته است عنوان کرد: مردم کشورهای عربی با ما متحد هستند لذا دست برتر را در اختیار داریم.
وی با بیان اینکه، آمریکا با مشکلات داخلی مواجه است و به نظر می رسد که ترامپ نتواند حرکت بزرگی را انجام دهد اظهار داشت: اکنون لیبرالیسم و فردگرایی زیر سوال رفته است.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه، کلینتون حاکمیت آمریکا را نمایندگی می کرد و قشر متوسط را از بین برد گفت: باید مسیر خود را ادامه داد و به آمریکا و غرب فشار آورد تا آنها مجبور به عقب نشینی شوند.
وی با بیان اینکه، در اروپا حاکمیت یک چیز می خواهد و مردم به سمت چیز دیگری حرکت می کنند ادامه داد: حاکمیت آمریکا به سختی اقتدار خود را نگه داشته و لذا امور تا حدودی از کنترل خارج شده است.
دولت و شورای امنیت ملی حساب شده واکنش نشان خواهند داد
مرندی با بیان اینکه، نباید خیلی نگران بود افزود: دولت و شورای امنیت ملی حساب شده واکنش نشان خواهند داد.
وی با بیان اینکه، نباید اساسا بر برجام سرمایه گذاری کرد افزود: باید در این ماجرا عقلانی عمل کرد ولی در عین حال باید از ظرفیت های داخلی استفاده و سیاست های اقتصادی را اصلاح کرد.
کشورهای دوست نباید تصور کنند که ایران تندروی می کند
مرندی با اشاره به اینکه، باید به گونه ای عمل کرد که انگار برجام نیست گفت: کشورهای دوست نباید تصور کنند که ایران تندروی می کند لذا، باید نشان داد که آمریکا بد قول و بد خواه است، اگر عقلانی عمل کنیم آسیب پذیری هایمان کمتر می شود .
وی با بیان اینکه، انسجام داخلی خیلی مهم است اظهار داشت : اگر انسجام باشد وضعیت بهتر خواهد بود.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه، تمام اتفاقات مربوط به دولت اوباما است عنوان کرد: این مسئله ارتباطی به دولت ترامپ ندارد اما برخی دوست دارند که بگویند اوباما به ما خدمت کرده است اما باید اذعان داشت اوباما بود که خشن ترین تحریم ها را بر علیه ما تحمیل کرد.
وی با بیان اینکه، دولت اوباما را نباید دست کم گرفت افزود: قدرت آمریکا رو به کاهش است و عده ای از دوستان روشنفکر دوست ندارند این مسئله را قبول کنند و متاسفانه برخی حتی اسرائیل را هم دوست دارند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد