اثرات رفع تحریم‌ها علیه ایران دیده نمی‌شود

آیا از حجم تجارت میان دو کشور آمار دقیقی در اختیار دارید؟

با در نظر گرفتن سوابق گذشته و مدارک موجود، حجم مبادلات تجاری میان دو کشور بسیار کم است. نکته اینجاست که این حجم از مبادلات تجاری میان ارمنستان و ایران طی سال‌های اخیر تفاوت چندانی نداشته و همواره بدون تغییر بوده است. بر همین اساس با کمی نوسان، حجم تجارت میان دو کشور تقریبا 300 میلیون دلار است که سهم واردات ارمنستان از ایران پررنگ‌تر است.

یک ماه پیش نمایشگاهی از توانمندی‌های تولیدی کشور ارمنستان در ایران برگزار شد. هدف از برگزاری این نمایشگاه چه بود؟

با توجه به برآوردها و بررسی‌های انجام‌شده دریافتیم بازرگانان و تجار دو کشور آگاهی بالایی نسبت به یکدیگر ندارند و لازم است در این زمینه اطلاع‌رسانی گسترده‌تری انجام شود؛بنابراین با ابتکار سفارت و همکاری وزارت اقتصاد جمهوری ارمنستان، بین صندوق توسعه جمهوری ارمنستان و مرکز نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران تفاهم‌نامه‌ای امضا شد که در راستای اجرای آن نزدیک به صد شرکت از ارمنستان طی روزهای 8 ـ5 اکتبر امسال محصولات و خدمات خود را در ایران به‌نمایش گذاشتند.

پیش‌نیازهای توسعه روابط تجاری میان دو کشور به نظر شما چیست؟

اگر درباره دلایل کندی روند توسعه سطح تجاری میان دو کشور بخواهم نظر دهم، ابتدا باید بگویم دو طرف به اندازه کافی نسبت به هم آگاهی ندارند یا این که به مجموعه قوانین و اوضاع محیط کسب‌وکار آشنا نیستند. از سوی دیگر ، شیوه‌های تجاری موجود میان دو کشور نیز نقش قابل توجهی در شکل‌گیری روند تجاری میان دو کشور خواهد داشت که با شرایط فعلی جذابیت آنچنانی ندارند.

نظر شما درباره تجارت ترجیحی چیست؟ آیا با استفاده از این شیوه می‌توان مشوق‌های لازم را ایجاد کرد؟

استفاده از قوانین تجارت ترجیحی بسیار مناسب است، اما نکته اینجاست که جمهوری ارمنستان اکنون عضو اتحاد اقتصادی اوراسیاست و باید براساس قوانین این اتحادیه سیاستگذاری کند. به همین دلیل در حال حاضر مذاکراتی درباره تجارت ترجیحی میان ایران و اتحادیه اوراسیا در جریان است و ما امیدواریم این مذاکرات با نتایج ملموس و مناسبی به نتیجه برسد. گفتنی است ارمنستان نیز یکی از مبتکران و شرکت‌کنندگان فعال در مذاکرات ایران و اوراسیا برای رسیدن به نتیجه مطلوب است.

آیا بازار ایران برای حضور بازرگانان ارمنستان مناسب است و اگر پاسخ شما مثبت است در چه بخش‌هایی ایران برای بازرگانان جمهوری ارمنستان جذابیت دارد؟

به‌طور کلی ایران حدود 80 میلیون نفر جمعیت دارد و بی‌تردید این بازار برای ارمنستان بسیار جذاب است. واردات کالاهای ایرانی به ارمنستان نقش بیشتر و پررنگ‌تری دارد، در حالی که ورود کالاهای تولید شده در ارمنستان به ایران بشدت با محدودیت روبه‌روست.

بازگردیم به جذابیت‌های اقتصادی ایران برای بازرگانان ارمنستانی. کدام یک از بخش‌های اقتصادی مناسب‌تر است؟

فارغ از تمام موارد یادشده، من اعتقاد دارم در زمینه‌هایی مثل فناوری‌های نوین، خدمات فنی و مهندسی، مخابرات، کشاورزی و گردشگری بایدجدیت بیشتری به خرج دهیم، چون پتانسیل‌های مناسبی در دوسوی مرزها وجود دارد.

لغو روادید و همچنین وجود پروازهای مستقیم و دسترسی‌های جاده‌ای میان دو کشور در توسعه تجارت چه نقشی دارند؟

لغو روادید بین ارمنستان و ایران در وهله اول از سطح بالای اعتماد سیاسی متقابل خبر می‌دهد، بنابراین تصمیم لغو روادید به ابتکار جمهوری ارمنستان مطرح و با استقبال و حمایت ایران مواجه شد که درنهایت اکنون اجرایی شده است.

نظر شما درباره روابط ترانزیتی دو کشور چیست؟

به‌طور کلی ترانزیت کالاهای ایرانی از طریق خاک ارمنستان، امکان دستیابی به خاک گرجستان و در نهایت، دیگر کشورهای حاشیه دریای سیاه یا اتحادیه اروپا را فراهم می‌کند.

امتیازهایی که ایران برای جذب سرمایه‌های خارجی در نظر گرفته است به عقیده شما توان جلب‌نظر سرمایه‌گذاران خارجی را خواهد داشت؟

در مجموع منابع طبیعی غنی و برخی زمینه‌های اقتصادی بسیار پیشرفته ایران و نیز ظرفیت تخصصی ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی بسیار جذاب است، هرچند نباید فراموش کنید در ایران نهاد ویژه‌ای در حمایت از سرمایه‌های خارجی وجود دارد. اما نکته مهم این است که هنوز اثرات رفع تحریم‌ها در ایران دیده نمی‌شود و این امر درروند سرمایه‌گذاری‌ها تأثیرگذار است.

امتیازهـــای ارمنستـــان بــرای سرمایه‌گذاران خارجی چیست؟

در ارمنستان برای جذب سرمایه‌های خارجی شرایط مشخصی ایجادشده است. ضمانت‌های قانونی و مجموعه قوانین گمرکی و مالیاتی با شرایط مناسب در نظر گرفته شده است. این در حالی است که ارمنستان عضو سازمان تجارت جهانی است و به عنوان یکی از اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا برای گسترش روابط تجاری خود برنامه‌ریزی کرده است. هرچند نباید فراموش کنیم تعدادی از مناطق آزاد تجاری نیز در ارمنستان وجود دارند که این مناطق خود دارای امتیازهای مناسب و تخصصی بیشتری هستند. لازم است به این نکته اشاره کنم که در سال 2016 میلادی طبق اعلام بانک جهانی میان 189 کشور، مقام 35 را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر انستیتو فریزر کانادا نیز درباره شاخص آزادی اقتصاد ارمنستان از میان 159 کشور جایگاه 18 را تعیین کرده است.

بازگردیم به روابط بانکی میان دو کشور. اکنون روابط بانکی ایران و ارمنستان چگونه است؟

نظام بانکی ارمنستان متناسب با استانداردهای روز بین‌المللی فعالیت می‌کند و سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند از آن
به طور مناسبی استفاده کنند. به‌عنوان مثال بانک ایران در ارمنستان فعال است. اما نباید فراموش کنیم به‌رغم رفع تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، هنوز موانعی وجود دارد که در همکاری‌های نظام بانکی دو کشور اخلال ایجاد می‌کند. البته به عقیده من مشکلات یادشده به‌مرور زمان برطرف می‌شوند و امکان همکاری گسترش خواهد یافت.

عماد عزتی

اقتصاد

متن کامل این گفت‌و‌گو را در سایت جام جم آنلاین بخوانید